Kalina Jędrusik
Miejsce urodzenia: | Częstochowa |
Filmografia: | Ziemia obiecana (1974) (Lucy Zuckerowa) Niewinni czarodzieje (1960) (dziennikarka) Ewa chce spać (1957) (Biernacka) Jak być kochaną (1962) (dziewczyna w kawiarni) Molo (1968) (dziennikarka Wanda) Podwójne życie Weroniki (1991) (Pstrokata) Ziemia obiecana (serial) () (Lucy Zuckerowa) Upał (1964) (Zuzanna, szefowa brygady antyudarowej) Pogotowie przyjedzie (1981) (Wicedyrektorka pogotowia) Wolne miasto (1958) (kelnerka w piwiarni Schmoldego) Lalka (1968) (Kazimiera Wąsowska) Spóźnieni przechodnie (1962) (występuje w roli samego siebie) 30 door key (1991) (Żona profesora) Baryton (1984) (Gertruda) |
Aktorka i piosenkarka, jedna z legend polskiego kina. Zasłynęła jako skandalistka i właścicielka dużego dekoltu, w latach 60. i 70. była niekwestionowanym symbolem seksu. Stworzyła znakomite kreacje, dużą popularność zdobywając dzięki licznym występom w telewizji, m. in. w „Kabarecie Starszych Panów”.
Urodziła się 5 lutego 1931 roku w Częstochowie. W 1953 roku uzyskała dyplom PWSA w Krakowie, gdzie studiowała m.in. razem z Bogusławem Kobielą i Zbyszkiem Cybulskim.
Z miejsca otrzymała angaż w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku (1953-55). Później była aktorką teatrów stołecznych: Narodowego (1955-57), Współczesnego (1957-61), Komedia, Rozmaitości (1976-80) i Polskiego (1985-90).
Zagrała między innymi Ofelię w „Zamku w Szwecji” (1961), Katarzynę w „Poskromieniu złośnicy” (1977), Geoge Sand w „Lecie w Nohant” w reżyserii Wojciecha Solarza (1977) oraz Eleonorę w „Tangu” w reżyserii Kazimierza Dejmka (1990).
Od 1956 roku nieprzerwanie związana była z Teatrem TV, z którym współpracę rozpoczęła od roli Kleopatry w spektaklu w reżyserii Gustawa Holoubka. Jednymi z bardziej znanych kreacji w Teatrze TV były: rola Polly w „Operze za trzy grosze” (1958) Brechta w reżyserii Konrada Swinarskiego, czy występ w „Scenach z życia Holly Golightly” (1972) Trumana Capote’a, w reżyserii Kazimierza Kutza (wg scenariusza męża aktorki, Stanisława Dygata).
W filmie zadebiutowała w 1957 roku, w epizodycznej roli w filmie „Ewa chce spać” Tadeusza Chmielewskiego. W 1960 roku wcieliła się w rolę dziennikarki w „Niewinnych czarodziejach” Andrzeja Wajdy, w 1962 pojawiła się u kolejnego mistrza, Wojciecha Jerzego Hasa w „Jak być kochaną”. Ponownie spotkała się z Hasem na planie „Lalki” w 1968 roku. W latach 60. nierzadko pojawiała się na małym ekranie – w „Spóźnionych przechodniach” Jana Rybkowskiego (1962), kryminalnym filmie z serii „Kapitan Sowa na tropie” (1965) Stanisława Barei,* a przede wszystkim – od 1960 roku - w Kabarecie Starszych Panów.*
Jej występy w kabarecie stały się początkiem przemiany aktorki w gwiazdę. W tym samym roku nagrała też pierwsze utwory dla Radiowego Studia Piosenki.
W 1966 roku ponownie spotkała się z Janem Rybkowskim, tworząc znakomitą kreację w filmie TV „Odwiedziny o zmierzchu”, w tym samym roku zagrała też zbrodniarkę w filmie Ryszarda Bera „Gdzie jest trzeci król”.
W 1970 roku zagrała u Jerzego Gruzy w „Dzięciole”, a w 1974 stworzyła znakomitą kreację w „Ziemi obiecanej” Andrzeja Wajdy.
W 1984 roku wystąpiła u Janusza Zaorskiego w „Barytonie” oraz u Piotra Szulkina w filmie fantastycznym „O-bi, O-ba. Koniec cywilizacji”. W 1985 zagrała w głośnej produkcji polsko – węgierskiej w reżyserii Janusza Majewskiego „C. K. Dezerterzy” oraz u Barbary Sass w adaptacji „Dziewcząt z Nowolipek”.
W 1988 roku pojawiła się wraz z innymi polskimi aktorami u Istvána Szabó w „Hanussenie”, a w 1991 – w adaptacji „Ferdydurke” Jerzego Skolimowskiego (znanym również pod tytułem „30 door key”).
Ostatnią filmową rolą Kaliny Jędrusik była kreacja nauczycielki śpiewu w dziele Krzysztofa Kieślowskiego „Podwójne życie Weroniki” (1991).
Kalina Jędrusik jest bohaterką dwóch filmów telewizyjnych na swój temat – „Kaliny” Jana Sosińskiego, filmu powstałego z fragmentów dwóch wywiadów aktorki, oraz „Nie odchodź” Tadeusza Pawłowicza – mającego formę wspomnień dwunastu osób, które bliżej znały aktorkę.
W 1988 roku otrzymała odznaczenie „Zasłużony Działacz Kultury”. W 1996 roku zdobyła trzecie miejsce w plebiscycie na najlepszą aktorkę w historii polskiego kina, zorganizowanym przez redakcję „Filmu” z okazji 100-lecia kina.
Jest również laureatką nagród za swoje dokonania muzyczne. W 1961 roku, wykonywany przez nią utwór „Mój pierwszy bal” zdobył tytuł Radiowej Piosenki Roku. W 1964 otrzymała nagrodę na festiwalu w Opolu za interpretację piosenki „Z kim ci będzie tak źle, jak ze mną”. <br
Zmarła 7 sierpnia 1991 r. w Warszawie. Została pochowana w Alei Zasłużonych na Powązkach.
Komentarze