Nina Andrycz

Polska aktorka starszego pokolenia, zwana Wielką Damą polskiego teatru, poetka. Prywatnie - była żona premiera Józefa Cyrankiewicza.

Urodziła się 11 listopada 1915 roku w Brześciu nad Bugiem. Charakterystyczne dla wymowy aktorki „ł”, to właśnie dziedzictwo Kresów – regionu, z którego pochodzi.

Dzieciństwo (lata 1917-1927) spędziła wraz z matką w Kijowie. Już jako dziecko, uczęszczając do sowieckiej podstawówki odkryła swoje aktorskie powołanie. Po maturze pojechała do Warszawy, gdzie z miejsca dostała się do Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej. Jednocześnie z aktorstwem studiowała filozofię i psychologię na uniwersytecie.

Od 1935 roku (z przerwą w czasie wojny) jest aktorką Teatru Polskiego w Warszawie.

Przez lata scenicznej kariery grała w repertuarze klasycznym i romantycznym, wcielając się m.in. w postać Chimeny w „Cydzie” (1948) Pierre’a Corneille’a, tytułową rolę „Marii Stuart” (1958) w dramacie Słowackiego, rolę Elżbiety w „Don Carlosie” (1960) Schillera, czy Królowej Małgorzaty w „Ryszardzie III” Szekspira (1993).

Z okazji jubileuszu 60-lecia pracy scenicznej zagrała Starą w „Krzesłach” (1995) Eugène’a Ionesco.

Aktorstwo traktuje jako misję. Od 1958 roku związana była przez wiele lat również z Teatrem TV. Często wcielała się w role różnych hrabin, księżnych, „lady”, donn, czy dam, co idealnie współgrało z pełną dystynkcji postawą aktorki.

W filmie debiutowała w 1939 w nieukończonym (z powodu wybuchu wojny) obrazie „Uwaga, szpieg” w reżyserii Eugeniusza Bodo. Zarówno na dużym, jak i małym ekranie pojawiała się jednak sporadycznie.

W 1950 roku zagrała w pierwszym powojennym filmie muzycznym „Warszawska premiera” Jana Rybkowskiego, gdzie wcieliła się w postać Marii Kalergis. W 1954 roku zagrała tancerkę w sensacyjno-politycznym filmie Jerzego Zarzyckiego „Uczta Baltazara”.

W 1972 roku zadebiutowała w filmie TV zatytułowanym „Dary magów”, z cyklu „Klasyka światowa”, a w 1980 stworzyła znakomitą kreację dyrektorki opery w „Kontrakcie” Krzysztofa Zanussiego.

W 1995 roku pojawiła się jeszcze w „Horrorze w wesołych bagniskach” Andrzeja Barańskiego, a w 1997 – jako księżna Bilińska w jednym z odcinków „Sławy i chwały” Kazimierza Kutza.

Jednym z ostatnich występów aktorki jest film „Lili” Jacka Bławuta, w którym ponad 90-letnia aktorka wystąpiła wraz z Leonem Niemczykiem, Danutą Szafarską, Franciszkiem Pieczką i Gustawem Holoubkiem. W 2008 roku zagrała w filmie "Serce na dłoni".

Nina Andrycz wielokrotnie honorowana była państwowymi odznaczeniami za swoją działalność artystyczną. Były to takie wyróżnienia, jak: Zloty Krzyż Zasługi (1955), nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za wybitne osiągnięcia aktorskie (1977), odznaczenie „Zasłużony dla Kultury Narodowej” (1988) i Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1996). W 1963 roku aktorka otrzymała również nagrodę Przewodniczącego Komitetu d/s Radia i Telewizji.

Jest autorką tomików poezji - „To teatr” (1983), „Róża dla nikogo” (1989) oraz powieści „My rozdwojeni” (1992).