Samuel L. Jackson

Urodził się 21 grudnia 1948 roku w Waszyngtonie, dorastał w Chattanooga, w stanie Tennessee. Wychowywany przez samotną matkę, jej siostrę i rodziców, od dziecka otoczony był miłością, która pozwoliła mu zrekompensować brak ojca. Od dziecka był utalentowany muzycznie, grał na wielu instrumentach, z rożkiem angielskim i trąbką włącznie. Dorastał w trudnym, dla afroamerykańskiej społeczności, czasie – mieszkał w getcie, uczęszczał do przeznaczonego tylko dla czarnych college’u Morehouse w Atlancie, a pierwsze profesjonalne kroki zawodowe stawiał na scenie Negro Ensemble Theatre.

** Zadebiutował w 1972 roku w filmie TV „Together for Days”.**Po dwóch mniejszych rolach w telewizyjnych produkcjach, dał pierwszy występ na dużym ekranie, grając epizod w „Ragtime” Miloša Formana (1981), jednak jego kariera ruszyła do przodu dopiero pod koniec dekady, dzięki owocnej współpracy ze słynnym, czarnoskórym reżyserem Spike’iem Lee. Lee, zachwycony teatralną kreacją Jacksona w sztuce „A Soldier’s Play”, zaprosił go na plan komedii „School Daze” (1988) i „Rób, co należy” (1989) oraz nieco późniejszej, kontrowersyjnej, ale zwieńczonej sukcesem produkcji „Jungle Fever” (1991, nagroda aktorska na MFF w Cannes, Kansas City i New York Flm Critics Circle Award za najlepszą rolę drugoplanową).

W latach 90-tych pojawiał się w coraz większej ilości produkcji, m.in. w gangsterskim filmie Martina Scorsese „Chłopcy z ferajny” (1990), komedii romantycznej „Johnny Suede” z Bradem Pittem (1991), ścieżkę do statusu jednego z czołowych odtwórców ról w kinie sensacyjnym przecierając sobie występami w „Czasie patriotów” Philipa Noyce’a z Harrisonem Fordem (1992), „Białych piaskach” (1992), utrzymanym w tarantinowskim duchu (i wg jego scenariusza) „Prawdziwym romansie” Tony’ego Scotta (1993), czy telewizyjnym „Buncie” Johna Frankenheimera (1994, nominacja do Złotego Globu).

** Absolutnym przełomem w karierze Jacksona był udział w głośnym „Pulp Fiction” Quentina Tarantino (1994, nagroda BAFTA, Independent Spirit Award, nominacja do Oskara i Złotego Globu oraz do nagrody MTV w kategorii Najlepszy Filmowy Duet). Rola Julesa Winnfielda przyniosła mu wielu wielbicieli, zapewniła szeroką rozpoznawalność i wprawiła jego grafik w stan permanentnego napięcia. Później zagrał m.in. w sequelu „Szklanej pułapki 3” (1995), był gwiazdą filmów sensacyjnych „Pocałunek śmierci” Barneta Schroedera (1995) i „Długi pocałunek na dobranoc” Renny’ego Harlina (1996) oraz dramatów „Sydney” Paula Thomasa Andersona (1996, nominacja do Independent Spirit Award) i „Czas zabijania” Joela Schumachera (1996, Blockbuster Entertainment Award, Image Award, nominacja do Złotego Globu), zanim ponownie spotkał się z Tarantino na planie „Jackie Brown” (1997, Srebrny Niedźwiedź w Berlinie, nominacja do MTV Movie Award i Złotego Globu). W tym samym, 1997 roku, zgarnął szereg nagród jako producent i odtwórca jednej z

głównych ról w dramacie „Magia Batistów” Kasiego Lemmonsa (Independent Spirit Award dla Najlepszego Filmu, Black Film Award i nominacja do Golden Satellite Award dla Najlepszego Aktora).**

Niemal każdy kolejny film z jego udziałem wiązał się z sukcesem komercyjnym – tak było zarówno w przypadku „Negocjatora” z Kevinem Spacey (1998), jak i thrillerów: „Kula” z Sharon Stone i Dustinem Hoffmanem (1999), „Piekielna głębia” Renny’ego Harlina (1999), „Niezniszczalny” z Brucem Willisem (2000), czy „Regulamin zabijania” Williama Friedkina z Tommym Lee Jonesem (2000).

Osiągnął ogromny sukces dzięki tytułowej roli w filmie „Shaft” (2000, nominacja do nagrody MTV dla Najlepiej Ubranego Aktora) i występowi w „S.W.A.T. Jednostka specjalna” (2003).

Zagrał Mace Windu w pierwszych trzech (chronologicznie) częściach „Gwiezdnych wojen” (1999, 2002, 2005), wystąpił obok Vina Diesla w „xXx” Roba Cohena (2002, sequel 2005) i u Boba Rafelsona w „Zakładniku” z Millą Jovovich (2002). Dał smakowity, gościnny występ jako organista w obu częściach „Kill Billa” (2003-04) i zdobył uznanie czarnoskórej krytyki i widowni, dzięki roli w „Trenerze” (2005, Image Award, nominacja do Black Reel i Black Movie Award). Coraz częściej udzielał się też jako producent („Ślady zbrodni” Harlina 2007) i producent wykonawczy filmów z własnym udziałem („Tajemnicza zbrodnia” 2001, „Formuła” 2001, animowany „Afro Samurai” 2007).

Nadal należy do grupy najbardziej zajętych gwiazd hollywoodzkich. W całkiem ostatnich latach wystąpił m.in. obok Julianne Moore w thrillerze „Kolor zbrodni” (2006), obok Johna Cusacka w horrorze „1408” (2007), w przygodowym filmie sci-fi „Jumper” (2008) i komedii muzycznej „Soul Men” (2008). Po raz czwarty powrócił także do roli Mace Windu w superprodukcji „Gwiezdne wojny: Wojny klonów” (2008).

Stosunkowo często bierze udział w realizacji dubbingu. Swego czasu zasłynął z użyczenia swojego głosu postaci Mrożona w animowanym filmie „Iniemamocni” (2004).