Wacław Kowalski

Charakterystyczny polski aktor starszego pokolenia. Niezapomniany odtwórca roli Kazimierza Pawlaka w trylogii komediowej Sylwestra Chęcińskiego – „Sami Swoi”. Archetypowy kresowiak. Laureat nagrody „Wiktora” dla najbardziej popularnej postaci TVP w 1988 roku.

Obraz

Urodził się w rosyjskim mieście Gżatsk (obecnie Gagarin) w 1916 roku. Jeszcze przed wojną skończył Seminarium Nauczycielskie i zatrudnił się w Instytucie Pedagogiki Specjalnej, wojna pokrzyżowała jednak plany przyszłego wychowawcy. Po wyzwoleniu podjął kolejne studia, tym razem w łódzkim konserwatorium (śpiewał barytonem).

Z miastem Łodzią związał się na dłużej – występował w latach 1948 – 1955 w łódzkich teatrach: Pinokio i Nowym (pod kierownictwem Kazimierza Dejmka). Tuż po wojnie zadebiutował też w filmie Leonarda Buczkowskiego „Zakazane piosenki” (1946), po nim poświęcił się grze w teatrze.

Rok 1953, obok roli w „Przygodzie na Mariensztacie” Buczkowskiego przyniósł pierwsze spotkanie z Władysławem Hańczą (późniejszym Kargulem) na planie „Żołnierza zwycięstwa”.

W latach 50-tych i 60-tych stworzył kilka ról chłopów („Pożegnanie z diabłem” 1956, „Szkice węglem” 1956 czy „Ziemia” 1957), dzięki którym zaczął funkcjonować jako pewnego rodzaju wyobrażenie włościanina, w szczególności kresowego (dzięki bezbłędnemu „zaśpiewowi”).

W tym samym czasie wystąpił w szeregu głośnych filmów, spośród których wymienić należy chociażby „Ewa chce spać” Tadeusza Chmielewskiego (1957), „O dwóch takich co ukradli księżyc” Jana Batorego (1962) czy „Rękopis znaleziony w Saragossie” Wojciecha Jerzego Hasa (1964). W swoich filmach obsadzali go wielcy reżyserowie, oprócz już wymienionych: Jerzy Kawalerowicz („Celuloza” 1953, „Pod gwiazdą frygijską” 1954), Stanisław Różewicz („Trudna miłość” 1953), jednak to spotkanie z Sylwestrem Chęcińskim na planie filmu „Agnieszka 46” w 1964 roku było wmurowaniem kamienia węgielnego dla późniejszej pracy nad historią Pawlaka i Kargula.

** 15 września 1967 (dzień premiery „Samych swoich”) otworzył nowy rozdział w życiu Kowalskiego. Genialna kreacja Kazimierza Pawlaka (właściwie rolę Kowalskiego i Hańczy warto rozpatrywać wspólnie jako Pawlaka i Kargula) osadzona w filmie nasyconym ponadczasowym humorem była skazana na sukces. „Sami swoi” wszedł na stałe do kanonu polskiego kina, nic więc dziwnego, że w ciągu następnych dziesięciu lat Chęciński nakręcił „Nie ma mocnych” i „Kochaj albo rzuć”, w których brylował Wacław Kowalski. Warto odnotować, że postaci Pawlaka i Kargula uczczono pomnikami, m.in. w Toruniu i Warszawie.**

Lata 70-te to okres wzmożonej aktywności zawodowej – tylko w 1971 na ekrany weszło 11 filmów z udziałem Kowalskiego. Jednocześnie udzielał się on w popularnych serialach telewizyjnych: „Przygody psa Cywila”, „Janosik” „Czterdziestolatek”, „07 zgłoś się”, „Polskie drogi”. Wszyscy czekali jednak na drugą część „Samych swoich”. Doczekali się w 1974 roku. Potem był jeszcze „Kochaj albo rzuć (1978). W latach 80-tych zdążył jeszcze stworzyć pamiętną rolę Ryszarda Popiołka w bardzo popularnym serialu „Dom” Jana Łomnickiego.

Wacław Kowalski nigdy nie porzucił sceny teatralnej, na której stawiał przecież pierwsze kroki aktorskie. Po przeprowadzce do Warszawy w latach 50-tych występował w Teatrze Młodej Warszawy (później Teatr Klasyczny) oraz w Teatrze Polskim i Teatrze Na Woli. Był również związany z Teatrem Telewizji gdzie zagrał m.in. Smarkula, pensjonariusza w domu starców w „Chłopcach” Ryszarda Bera (1973).

Wacław Kowalski wycofał się z życia publicznego i zawodowego po nieoczekiwanej śmierci syna – studenta medycyny w roku 1982. Sam zmarł osiem lat później, 27 października 1990 roku w Brwinowie pod Warszawą, gdzie został pochowany.

** W 1977 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. W 1983 roku otrzymał nagrodę przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji.**

Wacław Kowalski

Źródło artykułu: WP Film

Wybrane dla Ciebie

8 Oscarów, kasowy hit. Arcydzieło Formana znów w kinach
8 Oscarów, kasowy hit. Arcydzieło Formana znów w kinach
To były wczesne objawy demencji. Żona Bruce'a zauważyła, jak się zmienił
To były wczesne objawy demencji. Żona Bruce'a zauważyła, jak się zmienił
Ostatni film kultowego duetu. Zdjęcia z nowego filmu Pasikowskiego w plenerze
Ostatni film kultowego duetu. Zdjęcia z nowego filmu Pasikowskiego w plenerze
Hit do obejrzenia w domu. W kinach zarobił blisko 400 mln dolarów
Hit do obejrzenia w domu. W kinach zarobił blisko 400 mln dolarów
Nie chcieli go w krakowskiej PWST. Po latach stał się najwybitniejszym aktorem swojego pokolenia
Nie chcieli go w krakowskiej PWST. Po latach stał się najwybitniejszym aktorem swojego pokolenia
"Tato miał problem z hazardem i alkoholem". Córka Jerzego Bińczyckiego nie ukrywa prawdy
"Tato miał problem z hazardem i alkoholem". Córka Jerzego Bińczyckiego nie ukrywa prawdy
Nowy przebój Netfliksa. Tak makabrycznej historii jeszcze nie pokazali
Nowy przebój Netfliksa. Tak makabrycznej historii jeszcze nie pokazali
Znów będą kontrowersje? Mocny zwiastun nowego filmu Smarzowskiego
Znów będą kontrowersje? Mocny zwiastun nowego filmu Smarzowskiego
Był synonimem Nowej Fali i niepoprawnym amantem. Świat kina nie przestał go opłakiwać
Był synonimem Nowej Fali i niepoprawnym amantem. Świat kina nie przestał go opłakiwać
Dwayne Johnson o roli w "Smaching Machine". "Naprawdę tego pragnąłem"
Dwayne Johnson o roli w "Smaching Machine". "Naprawdę tego pragnąłem"
Nabrała masy mięśniowej. Niemal jak Dwayne The Rock Johnson
Nabrała masy mięśniowej. Niemal jak Dwayne The Rock Johnson
Gwiazda "Plotkary" w odważnym teledysku. Wystąpiła całkiem nago
Gwiazda "Plotkary" w odważnym teledysku. Wystąpiła całkiem nago