Zanim zapadnie noc

Biograficzny film ukazujący życie kubańskiego pisarza Reinaldo Arenasa, który początkowo zainspirowany rewolucją Fidela Castro, jest później prześladowany przez reżim Castro za swój homoseksualizm. Reżyser filmu, Julian Schnabel, kierując się słowami kubańskiego pisarza "Wygnaniec jest duchem, kimś, kto nigdy nie osiągnie realności", przenosi na ekran to krótkie, acz straszliwe uczucie bycia uciekinierem.

Film jest obrazem życia, pracy artysty, jego rychłej śmierci i bolesnego przeobrażenia kubańskiego ustroju z socjalistycznego w totalitarny. Łamie jednakże, poprzez zmysłowe wręcz doświadczenia, standardowe zasady filmu biograficznego.

Akcja rozpoczyna się cytatem: "Ja jestem tym złym i samotnym dzieckiem wieczności". Pisarz, mimo że razem z matką mieszkają w biedzie, odnajduje swobodę i beztroskę na farmie dziadków na jednej z kubańskiej prowincji. Tam oddaje się pisaniu poezji. Kierowany patriotyzmem, Arenas podąża za rebelią Castro, dzięki czemu zdobywa posadę w prestiżowej Bibliotece Narodowej. Odnajduje się jednocześnie w miejskiej grupie homoseksualistów. W wieku 20 lat publikuje swoją pierwszą powieść, ale pod koniec lat 60-tych musi uciekać przed tym samym reżimem, który sam do niedawna popierał.

Kiedy jego druga powieść, z trudem utrzymana w tajemnicy przed Castro, zostaje opublikowana we Francji, Arenas trafia na dwa lata do więzienia pod fałszywym zarzutem seksualnego molestowania nastoletniego chłopca. W 1980 roku wraz z Lazaro (filmowa kreacja Oliviera Martineza) wyjeżdżają do Nowego Yorku. Żyją razem w platonicznym związku do momentu, kiedy pisarz dziesięć lat później umiera na AIDS. Podobnie jak Oskcar Wilde, Arenas znosi prześladowania w imię artystycznej wolności i umiera, nie doczekawszy się aprobaty swoich dzieł.

W swoim filmie Schnabel nie demonizuje życia Arenasa, jego wizja nie jest przygnębiająca, reżyser - znany malarz - patrzy na świat artysty oczyma artysty. Epizodyczną rolę zagrał Sean Penn, John Depp wystąpił zaś niejako w podwójnej roli - więziennego strażnika, który przemyca utwory Arenasa poza więzienie i transwestyty. Niesamowicie wiarygodną kreację aktorską stworzył Bardem. Zagrał homoseksualistę, którego nieśmiały sposób bycia maskuje prawdziwą odwagę.