Zanim zapadnie noc

Film jest obrazem życia, pracy artysty, jego rychłej śmierci i bolesnego przeobrażenia kubańskiego ustroju z socjalistycznego w totalitarny. Łamie jednakże, poprzez zmysłowe wręcz doświadczenia, standardowe zasady filmu biograficznego.

Akcja rozpoczyna się cytatem: “Ja jestem tym złym i samotnym dzieckiem wieczności”. Pisarz, mimo że razem z matką mieszkają w biedzie, odnajduje swobodę i beztroskę na farmie dziadków na jednej z kubańskiej prowincji. Tam oddaje się pisaniu poezji. Kierowany patriotyzmem, Arenas podąża za rebelią Castro, dzięki czemu zdobywa posadę w prestiżowej Bibliotece Narodowej. Odnajduje się jednocześnie w miejskiej grupie homoseksualistów. W wieku 20 lat publikuje swoją pierwszą powieść, ale pod koniec lat 60-tych musi uciekać przed tym samym reżimem, który sam do niedawna popierał.

Kiedy jego druga powieść, z trudem utrzymana w tajemnicy przed Castro, zostaje opublikowana we Francji, Arenas trafia na dwa lata do więzienia pod fałszywym zarzutem seksualnego molestowania nastoletniego chłopca. W 1980 roku wraz z Lazaro (filmowa kreacja Oliviera Martineza) wyjeżdżają do Nowego Yorku. Żyją razem w platonicznym związku do momentu, kiedy pisarz dziesięć lat później umiera na AIDS. Podobnie jak Oskcar Wilde, Arenas znosi prześladowania w imię artystycznej wolności i umiera, nie doczekawszy się aprobaty swoich dzieł.

W swoim filmie Schnabel nie demonizuje życia Arenasa, jego wizja nie jest przygnębiająca, reżyser - znany malarz - patrzy na świat artysty oczyma artysty. Epizodyczną rolę zagrał Sean Penn, John Depp wystąpił zaś niejako w podwójnej roli - więziennego strażnika, który przemyca utwory Arenasa poza więzienie i transwestyty. Niesamowicie wiarygodną kreację aktorską stworzył Bardem. Zagrał homoseksualistę, którego nieśmiały sposób bycia maskuje prawdziwą odwagę.