Hal Hartley

Jeden z najbardziej znanych twórców amerykańskiego kina niezależnego. Reżyser, scenarzysta i kompozytor. Zwany „Godardem Long Island” ze względu na pochodzenie i wyraźne inspiracje francuskim mistrzem.

Urodził się 3 listopada 1959 roku w Lindenhurst na Long Island w Nowym Jorku, jako jedno z czworga dzieci.

Wychowywał się w irlandzkiej, katolickiej dzielnicy miasta. Jego ojciec był robotnikiem wysokościowym i pracował jako brygadzista przy budowie kilku drapaczy chmur na Manhattanie.

Matka zmarła, gdy chłopiec miał 11 lat. W 1977 roku wyjechał na studia artystyczne do Massachusetts College of Arts, których jednak nie skończył, zmieniając kierunek zainteresowań twórczych z malarskiego na filmowy i przenosząc się na odpowiedni wydział Uniwersytetu Stanowego w Purchase w stanie Nowy Jork. Jego filmem dyplomowym był debiutancki „Kid” (1984).

Początkowo pracował w wytwórni Action Productions, zajmującej się przede wszystkim realizacją filmów reklamowych.

Dzięki przychylności szefa, Jerome’a Brownsteina, miał możliwość bardziej twórczego działania – pisał więc scenariusze i kręcił krótkometrażówki.

W 1989 roku, przy wsparciu ze strony Brownsteina i kuzynów, zrealizował niskobudżetowy obraz „Niezwykła prawda”, który był jego pełnometrażowym debiutem i od razu zyskał pewien sukces, będąc zakwalifikowany do oficjalnej selekcji festiwalu Sundance. Zrealizowany w kolejnym roki film „Trust” (1990) nie tylko pokazany został w Sundance, gdzie prócz nominacji do Wielkiej Nagrody Jury zdobył także Waldo Salt Screenwriting Award, ale też na wielu innych festiwalach filmowych, otrzymując nagrody publiczności na MFF w São Paulo i Deauville.

Jego filmy są ostentacyjnym zaprzeczeniem tzw. filmowego dziania się – nie ma tu wartkiej akcji, szybkiego montażu i – co często charakterystyczne dla młodych, eksperymentujących twórców – niespokojnej, ruchliwej kamery.

Narracja prowadzona jest niespiesznie, a same filmy zbudowane są z długich, nieruchomych, perfekcyjnie skomponowanych i wykadrowanych ujęć. Posiadają znamiona postmodernistycznej przygody, dzięki temu, że często sięgają do klasycznych gatunków i motywów, bawiąc się ich konwencjami. Bohaterowie filmów Hartleya to cała galeria barwnych ekscentryków, których styl bycia i wypowiedzi nadają dziełom komediowy ton.

Zaledwie trzy lata po debiucie twórcy udało się dostać do oficjalnej selekcji MFF w Cannes, gdzie pokazano „Simple Men” (1992). Zrealizowany pięć lat potem „Henry Fool” (1997) nie tylko nominowany był do Złotej Palmy, ale wyróżniony został Nagrodą za Najlepszy Scenariusz podczas canneńskiego festiwalu. W międzyczasie gangsterski film „Amator” ze znaną francuską aktorką Isabelle Huppert (1994) zdobył Silver Award na MFF w Tokyo.

Nazwisko Hartleya zaczęło przyciągać więcej znanych osobistości. W osadzonej w biblijnej tradycji produkcji sci-fi „Księga życia” (1998), rolę Magdaleny zagrała piosenkarka P.J. Harvey, w utrzymanej w konwencji horroru fantasy obrazie „Nie ma takiej rzeczy” (2001) pojawiły się: Sarah Polley, Hellen Mirren i Julie Christie, a w ostatnim filmie reżysera – „Fay Grim” zagrał m.in. Jeff Goldblum (2006, nominacja do Chlotrudis Award, nagroda publiczności na MFF RiverRun).

W 2010 roku wyreżyserował obrazy "Moving the Arts" i "Accomplice", a w 2011 roku film "Meanwhile".

Honorowany nagrodami publiczności na festiwalach całego świata Hartley spodobał się także polskim widzom – retrospektywa jego dzieł biła rekordy oglądalności podczas 7. festiwalu Era Nowe Horyzonty we Wrocławiu.

Poza reżyserią, produkcją, scenariuszem i montażem, Hal Hartley z reguły sam komponuje także muzykę do swoich filmów. Często współpracuje z tymi samymi aktorami – Parker Posey, Billem Sagem, Martinem Donovanem, Jamesem Urbaniakiem, Thomasem Jayem Ryanem, Liamem Aikenem, czy Edie Falco.