Anna Polony
Miejsce urodzenia: | Kraków |
Filmografia: | Dwa księżyce (1993) (Krawcowa Walentyna Krajewska) Wszyscy święci (2002) (matka Krystyny) Kontrybucja (1966) (Wronka) Dekalog, siedem (1988) (Ewa) Rewers (2009) (babcia Sabiny) Prawo miasta () (Zuza) Siódmy pokój (1995) (Giuseppa) |
Wybitna polska aktorka teatralna i filmowa, reżyser. Znana głównie ze swoich ról w teatrze, ostatnio spodobała się publiczności w dramacie „Rewers”.
Anna Polony urodziła się 21 stycznia 1939 roku w Krakowie. Gdy była mała, marzyła o karierze śpiewaczki, ewentualnie tancerki. W szkole często brała udział w akademiach i okolicznościowych przedstawieniach. Jej rodzice prowadzili zakład introligatorski. Ojciec Anny zmarł tuż przed jej narodzinami. Matka była miłośniczką teatru. Z kolei jej siostra, Zofia marzyła o zawodzie aktorki, ale aktorem został dopiero jej syn, Andrzej Mrowiec.
W 1960 roku ukończyła Wydział Aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie. Zadebiutowała w 1959 roku na scenie Starego Teatru w utworze Wojny trojańskiej nie będzie (reż. Jerzy Kaliszewski), gdzie następnie pracowała od 1964 do 2002.
Niemal od początku kariery związana ze Starym Teatrem (jedynie sezony 1960/61 - 1963/64 - Teatr im. J. Słowackiego). Pierwsze dziesięć lat w teatrze wyznaczył i określił artystce, mając zasadniczy wpływ na jej osobowość twórczą, Konrad Swinarski. Zagrała we wszystkich jego inscenizacjach wystawionych w Starym Teatrze. Zuzanna w żałosnej i prawdziwej tragedii pana Ardena..., Orcio w Nieboskiej komedii Z. Krasińskiego, Katarzyna w Woyzecku G. Büchnera, Joas w Sędziach, Młoda w Klątwie S. Wyspiańskiego, Helena w Śnie nocy letniej i Helena we Wszystko dobre, co się dobrze kończy Szekspira, Dziewczyna w żegnaj, Judaszu I. Iredyńskiego, Claire w Pokojówkach J. Geneta, Stella w Fantazym J.Słowackiego, Kobieta (Maryla) i Ewa w Dziadach A. Mickiewicza i wreszcie Muza w Wyzwoleniu S. Wyspiańskiego.
* Współpraca z Andrzejem Wajdą - sugestywna rola Anieli Dulskiej w przedstawieniu Z biegiem lat, z biegiem dni... otworzyła nowy etap twórczy artystki - ról charakterystycznych, nacechowanych formą, komediowych.*
Ma na swoim koncie niepowtarzalne kreacje w skrajnie zróżnicowanym repertuarze. Rachela w Weselu S. Wyspiańskiego, Paulina Andrejewna w Dziesięciu portretach z czajką w tle wg A. Czechowa (reż. J. Grzegorzewski), Ofelia w Tragicznej historii Hamleta księcia Danii (reż. A. Wajda), Profesor w Lekcji E. Ionesco (reż. Elina Lo Voi), Erna Korn w Lunatykach H. Brocha (reż. K. Lupa), groteskowo-liryczna Królowa Małgorzata w Iwonie księżniczce Burgunda W. Gombrowicza (reż. H. Leszczuk), poetycka Aasa w Peer Gyncie H. Ibsena (reż. M. Fiedor), psychologicznie skomplikowana, niepozbawiona komizmu postać Selmy Lagerlöf w Twórcach obrazów P. O. Enquista (reż. K. Kutz), nasycona finezyjnym humorem Ciotka Róża w Wielebnych S. Mrożka (reż. J. Stuhr) niezmiennie fascynują, wzruszają i prowokują widza.
Od 34 lat prof. Anna Polony wykłada w krakowskiej PWST. W latach 1987-91 prodziekan Wydziału Aktorskiego PWST w Krakowie, w latach 1999-2002 prorektor uczelni.
Udany debiut reżyserski - Dwoje na huśtawce W. Gibsona w 1974 r. - skłonił Annę Polony do podjęcia studiów reżyserskich, które ukończyła w 1984 r. Prócz współreżyserii słynnego Z biegiem lat, z biegiem dni..., wyreżyserowała Dzień dobry i do widzenia Athola Fugarda, Urodziny Stanleya Harolda Pintera, Przed sklepem jubilera Karola Wojtyły, Wdowy Sławomira Mrożka (współreżyser J. Opalski), Gwałtu, co się dzieje! Aleksandra Fredry.
W 2009 roku aktorka wcieliła się w babcię Sabinę w „Rewersie” z Agatą Buzek, Marcinem Dorocińskim i Krystyną Jandą, za co otrzymała nagrodę Orła.
W Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie Polony poznała swojego męża, Marka Walczewskiego. Po latach rozwiodła się z nim. Prywatnie artystka przyjaźni się z innym aktorem, Jerzym Trelą.
Komentarze