Niedokończony film

Jak na ironię, ów archiwalny, czarno-biały materiał był po wojnie często wykorzystywany zarówno przez filmowców, jak i muzea jako żywa ilustracja wspomnień oraz świadectw zebranych wśród ocalałych z tragedii. Tylko kilka osób wiedziało o cynicznym sposobie, w jaki powstał ten film. Naziści wykorzystali tu getto jako filmową scenerię, Żydów jako aktorów, a nieżywe ciała jako eksponaty filmowej wystawy na cześć III Rzeszy.

Film kwestionuje naszą percepcję fotograficznego obrazu, jak również sposób, w jaki postrzegamy i rozumiemy historię. Odwołując się do słów Waltera Benjamina można zatem stwierdzić, że w Niedokończonym filmie historia rozpada się na obrazy, a nie narrację.

W maju 1942 roku do warszawskiego getta przybyła ekipa filmowa Urzędu Propagandy III Rzeszy. Operatorzy pracowali przez miesiąc, rejestrując sceny z życia ulicy, pokazując skrajną nędzę i świat dobrze odżywionych, wchodząc do zabiedzonych podwórek i wykwintnych restauracji, kreując świat kontrastów i pracując nad “uchwyceniem żydowskiego charakteru”.

Zapis odnaleziono zaraz po wojnie, w archiwach filmowych nazistów. Przez lata uważano go za prawdziwy portret życia w warszawskim getcie.

Reżyserka Yael Hersonski postanowiła zbadać okoliczności powstania filmu. 50-minutowy zapis przestudiowała ujęcie po ujęciu, przejrzała archiwa, prywatne zapiski na temat obecności ekipy w getcie, dotarła do materiałów z przesłuchań niemieckiego operatora filmowego, Willy’ego Wista.