Luis Bunuel

Jeden z najważniejszych hiszpańskich reżyserów filmowych, tworzący zarówno w Hiszpanii, jak i we Francji oraz Meksyku. Współtwórca surrealistycznego „Psa andaluzyjskiego” i „Złotego wieku” – filmów zrealizowanych razem z Salvadorem Dalim, zdobywca Złotej Palmy w Cannes za „Viridianę” i Złotego Lwa w Wenecji za „Piękność dnia”. Jeden z najsłynniejszych prowokatorów i obrazoburców w dziejach kina.

Obraz

Urodził się 22 lutego 1900 roku w Calandzie w hiszpańskiej Aragonii, jako Luis Buñuel Portolés.

Uczył się w jezuickiej szkole, której surowe normy na zawsze odcisnęły piętno na jego psychice i miały niewątpliwy wpływ na późniejsze obsesje twórcze.

Był wszechstronnie uzdolniony i miał wiele zainteresowań (gra na skrzypcach, boks, entomologia). W czasie studiów na Uniwersytecie w Madrycie (agronomia, literatura, filozofia) zetknął się z tamtejszym środowiskiem naukowym i artystycznym (Ortega y Gasset, Dali, Strawiński, Lorca).

W połowie lat 20-tych wyjechał do Paryża, gdzie pracował w Instytucie Współpracy Kulturalnej, jednocześnie rozpoczynając studia w tamtejszej Akademii Filmowej, kierowanej wówczas przez Jeana Epsteina, od którego uczył się rzemiosła, asystując na planie jego filmów (m.in. „Upadek domu Usherów” 1928).

Ponadto Buñuel był w tamtym okresie bardzo aktywny literacko – pisał prozę, poezję, dramaty oraz krytyczne teksty filmowe, publikując je w pismach francuskich i hiszpańskich.

W 1928 roku zadebiutował jako reżyser, realizując we współpracy ze słynnym malarzem Salvadorem Dalim, surrealistyczny obraz: „Pies andaluzyjski”.

Dwa lata później zrealizowali razem prowokacyjny „Złoty wiek” (1930), objęty zakazem rozpowszechniania na prawie pół wieku.

Na początku lat 30-tych twórca przez pewien czas mieszkał i pracował w USA, gdzie m.in. nadzorował dubbingi do hiszpańskojęzycznych filmów dla Warner Bros i pracował w nowojorskim Museum of Modern Art jako redaktor wydawnictw.

Po wyreżyserowaniu dokumentalnej „Ziemi bez chleba” („Ziemi Hurdów” 1933) i kilku latach przerwy powstał pierwszy meksykański film twórcy – „Gran Casino” (1947).

To właśnie w Meksyku tworzył i mieszkał przez kolejną dekadę, realizując głównie filmy komercyjne (m.in. adaptację „Wichrowych wzgórz” i „Przygód Robinsona Crusoe” 1954), ale też kilka perełek, jak „Los Olvidados” (1950, nagroda za reżyserię w Cannes, liczne meksykańskie nagrody filmowe Ariel), pokazywane w Cannes filmy: „Schody do nieba” (1952) i „On” (1953), czy „Zbrodnicze życie Archibalda de la Cruz” (1955).

Po krótkim pobycie we Francji, gdzie nakręcił m.in. „Gorączkę w El Pao” (1958), powrócił do Meksyku i stworzył dzieła: „Nazarín” (1958, International Prize w Cannes), „Dziewczyna z wyspy” (1960, wyróżnienie w Cannes), „Anioł zagłady” (1962, nominacja do Złotej Palmy) i „Szymon słupnik” (1965, Special Jury Prize i nagroda FIPRESCI w Wenecji).

W międzyczasie zrealizował w Hiszpanii kolejny objęty zakazem dystrybucji, satyryczny obraz „Viridiana” (1961) z udziałem „nadwornych” aktorów reżysera – Fernanda Reya i Silvii Pinal, za który otrzymał Złotą Palmę w Cannes. Film zawiera kontrowersyjną scenę orgii parodiującej Ostatnią Wieczerzę.

Stałymi motywami twórczości były u Buñuela erotyzm, śmierć, religia (szczególnie katolicka, którą niejednokrotnie atakował), stałymi środkami wyrazu – przerysowanie i karykatura, elementy turpizmu i czarny humor.

W latach 60-tych zrealizował we Francji szereg arcydzieł, we współpracy z producentem Sergem Silbermanem i scenarzysta Jeanem - Claudem Carrièrem, z których każde potwierdzało jego status wybitnego twórcy.

** W 1963 roku wyreżyserował „Dziennik panny służącej” z Jeanne Moreau i Michelem Piccoli, nagrodzoną Złotym Lwem i Pasinetti Award w Wenecji „Piękność dnia” (1967) z Catherine Deneuve i Michelem Piccoli, „Drogę mleczną” (1969, nagroda FIPRESCI i Interfilm Award na Berlinale), nagrodzony Oscarem dla Najlepszego Filmu Zagranicznego, BAFTA i nominacją do Oscara za scenariusz oraz nominacją do BAFTA za reżyserię „Dyskretny urok burżuazji” (1972) z Reyem, Piccoli, Jean - Pierrem Casselem, i Stéphane Audran, Julien Bertheau i Mileną Vukotic czy wreszcie „Widmo wolności” (1974) z udziałem Moniki Vitti, Vukotic i Jean - Claude’a Brialy.**

W ojczystej Hiszpanii zrealizował „Tristanę” (1970) z Fernandem Reyem i Catherine Deneuve oraz ostatni w karierze, głośnym film „Mroczny przedmiot pożądania” (1977) z Reyem, Carole Bouquet, Ángelą Moliną, Julien Bertheau i Mileną Vukotic.

Wspólnie z Jeanem- Claudem Carrièrem napisał autobiografię zatytułowaną „My Last Sigh” (1982).

W 1979 roku został uhonorowany Nagrodą za Całokształt na MFF w Moskwie, a w 1982 – Honorowym Złotym Lwem w Wenecji.

W 1997 roku Antonio Simón zrealizował film według jego scenariusza – dreszczowiec zatytułowany „La Novia de medianoche”.

Zmarł 29 lipca 1993 roku w Mexico City.

Luis Bunuel

Źródło artykułu: WP Film
Wybrane dla Ciebie
Powraca wielki przebój. Pierwszą część obejrzało ponad 100 mln widzów
Powraca wielki przebój. Pierwszą część obejrzało ponad 100 mln widzów
Robert Pattinson odwiedził Jennifer Lawrence. Zjadł jedzenie wyjęte z kosza
Robert Pattinson odwiedził Jennifer Lawrence. Zjadł jedzenie wyjęte z kosza
Legendarny aktor widziany na wózku. Fani niepokoją się ostatnimi doniesieniami
Legendarny aktor widziany na wózku. Fani niepokoją się ostatnimi doniesieniami
Kristen Bell krytykowana za wpis rocznicowy. "Nietaktowne"
Kristen Bell krytykowana za wpis rocznicowy. "Nietaktowne"
Widzowie za nimi szaleją. Aż dwa polskie filmy w Top 10 na świecie
Widzowie za nimi szaleją. Aż dwa polskie filmy w Top 10 na świecie
WWE wraca do Polski po 11 latach. Lada chwila rusza przedsprzedaż
WWE wraca do Polski po 11 latach. Lada chwila rusza przedsprzedaż
"Wśród nocnej ciszy". Serial inspirowany wstrząsającą historią
"Wśród nocnej ciszy". Serial inspirowany wstrząsającą historią
To już pewne. "Skazany na śmierć" w nowej wersji
To już pewne. "Skazany na śmierć" w nowej wersji
Dziś cenzura by go dopadła. Najbardziej niegrzeczny film w czasach PRL
Dziś cenzura by go dopadła. Najbardziej niegrzeczny film w czasach PRL
Obelgi i prowokacje. Keira Knightley była nękana przez paparazzi
Obelgi i prowokacje. Keira Knightley była nękana przez paparazzi
Wylądował na śmietniku. Po prostu powiedzieli: "Nie"
Wylądował na śmietniku. Po prostu powiedzieli: "Nie"
Prosi o pohamowanie hejtu. I pokazuje wiadomość od mamy 10-latka
Prosi o pohamowanie hejtu. I pokazuje wiadomość od mamy 10-latka