Bogusław Linda: Aktorstwo nigdy mnie nie interesowało [WYWIAD]

(video_player http://get.wp.tv/?mid=1828101&ast=yes&s=1&autoplay=true--> false))

Bogusław Linda: Postanowiłem wrócić do aktorstwa i w tym roku szczęśliwie gram dwie zupełnie różne role - gangstera oraz artystę w “Powidokach” Andrzeja Wajdy. Co jeszcze można sobie wymarzyć? Aktor gra wtedy, gdy znajdzie dla siebie coś ciekawego w scenariuszu. A scenariusz Patryka Vegi jest dobry. Są w nim świetne dialogi, co się w polskim kinie zdarza rzadko. Dobrą robotę widać po tym, jak fenomenalnie zagrały aktorki, które są znane z „bogobojnych” ról, a tutaj nieźle dają czadu. Fantastyczne jest, że Patryk znajduje te dialogi w więzieniach, na komisariatach. W tym filmie nie ma nic wymyślonego, włącznie z historią gangstera, którego gram.

(Bogusław Linda i Patryk Vega na planie/fot. mat.prasowe)

Mieszkam koło Pruszkowa, znam trochę środowisko policyjno-mafijne. Bo to jest jedno środowisko. Kiedyś z Jackiem Skalskim zrobiłem film o mafii pruszkowskiej (“Miasto prywatne” - przyp. red). Potem chłopcy przychodzili do mnie i pytali, gdzie mieszka reżyser, bo chcieliby z nim porozmawiać. Pamiętam, jak jeden tłumaczył mi, że nigdy nie przypalał żelazkiem, tak jak to zostało pokazane w filmie, że to nie jest prawda. Pogadaliśmy o tym i rozdzieliliśmy kino od rzeczywistości…

Z zasady nie rozmawiam o polityce.

Proszę bardzo.

Zabawa polega na tym, że człowiek dojrzewa przez całe życie. Powiedzieć, że się dojrzało, oznacza przyznanie się do tego, że się umiera. Po to żyjemy, żeby uczyć się na błędach, rozczarowywać, kochać, nienawidzić.

To nie ma znaczenia. Dopóki nie mówi się “a za moich czasów to…”, dopóty się nie dojrzało. Siwe włosy to design, tak samo jak buty.

Pan myśli, że w życiu można coś zaplanować, zwłaszcza karierę? Nic nie można zaplanować, niech pan w to nie wierzy. Jak?

To był absolutny przypadek. Co ja mogłem wiedzieć o aktorstwie, mając dwadzieścia lat? Wydawało mi się, że to zawód, w którym nic nie trzeba robić i można mieć każdą laskę, jaką się chce, a przy tym dostawać kupę szmalu, co generalnie okazało się wielką nieprawdą. Ten zawód nie przynosi wcale wielkich pieniędzy i na pewno nie jest dla leniów. Trzeba strasznie zapieprzać, aby osiągnąć sukces. Z dziewczynami też wcale tak łatwo nie jest.

Serio. Zapewniam pana, że ma pan łatwiej z kobietami. Dziewczyny nie wierzą aktorom. Jeśli aktor powie dziewczynie, że ją kocha, ona go wyśmieje. Jak wierzyć aktorowi, przecież on kłamie. Panu nikt nie zarzuci, że pan aktorzy.

Przeciwnie, ten zawód polega na znajdywaniu siebie. Aktor musi poświęcić się analizowaniu siebie i reakcji innych. Dobry aktor, reżyser zresztą też, musi być obserwatorem, znać najróżniejsze reakcje ludzi. Ale paradoksalnie to wymaga także dużego skupienia na sobie. Dlatego w tym zawodzie jest tylu narcyzów, którzy lubią patrzeć w lustro.

Szukam siebie w życiu. Tak szczerze, aktorstwo nigdy mnie nie interesowało. Być może dlatego udało mi się zrobić karierę, w cudzysłowie.

Bo kariera w małym kraju to nie-kariera. Mały kraj, mała popularność, małe pieniądze.

Gdybym urodził się w Czechach lub na Węgrzech, a już na pewno we Francji lub Niemczech, to po tym wszystkim, co zagrałem, miałbym trzy pałace, jacht i wyspę. Tyle mają moi koledzy w krajach, które pan wymienił. Dlatego mówię “mały kraj”. Mały kraj nie szanuje swojej kultury ani nauki, bo to samo można powiedzieć o profesorach, medykach czy nauczycielach, których należy szanować choćby za to, że uczą naród swojej tożsamości.

Nie mam żalu, tłumaczę tylko, dlaczego w Polsce aktorstwo nie jest wdzięcznym zawodem. Jestem człowiekiem absolutnie spełnionym. Zrobiłem w życiu tyle rzeczy, że starczyłoby na parę życiorysów.

Życie. Kobiety. Żagle. Konie. Polowania. Kuchnia, gotowanie.

Też bym tak to określił.

(na planie "Pitbull.Nowe porządki/fot. mat dystrybutora.)

Niezupełnie. Nie wiem, czy żeglowanie po Atlantyku, skakanie ze spadochronem czy nurkowanie na pięćdziesięciu metrach należy zaliczyć do przyjemności. To ciężki zapieprz.

Wyzwalają adrenalinę, a przy tym pozwalają lepiej poznać ludzi, z którymi się to robi, którym można zaufać, z których można zrobić przyjaciół. Człowiek czuje życie, gdy jest w niebezpieczeństwie, kiedy uprawia seks, pije wódkę albo wytarza się w rynsztoku. Wtedy czuje, że dotyka życia bezpośrednio. Jak u Dostojewskiego (śmiech).

W aktorstwie o życiu się teoretyzuje, a ja uważam, że życie przede wszystkim należy przeżyć. Aktor, który sztucznie wytwarza emocje, jest nieznośny. Aby być wiarygodnym, trzeba je w sobie mieć.

Ma pan rację, nie gadają o emocjach, ale moim zadaniem jako aktora jest sprawienie, aby oni te emocje ze sobą nieśli. W samej zasadzie aktorstwa nie trzeba gadać, żeby być autentycznym. Nie trzeba słów, żeby widz uwierzył w postać na ekranie.

Nie ma ekwiwalentu. Widz albo kupi bohatera, albo nie. Nie ma nic pośrodku. Tak samo jest z dziewczynami. Albo się panu podoba i ją pan bierze i kocha, albo nie. Nie ma nic pośrodku.

Chodzi o wstępny etap. Ludzie wiążą się, bo jest przyciąganie, jest chemia. Potem są konsekwencje.

Życie.

Przekonuję ich, że to jest najtrudniejszy zawód na świecie, że jeśli jedna osoba z rocznika zostanie kimś minimalnie znanym, to będzie sukces. Że nie należy podziwiać się w lustrze i nie traktować tego zawodu zbyt poważnie. W naszej szkole staramy się pokazać studentom, jak patrzeć na świat i jak zrozumieć siebie. Przychodzą do nas ludzie z głupotą młodości, wychodzą ukształtowani. To jest najważniejsze. Uczymy ich patrzeć na świat filmowca.

Jak wszystko, idea szkoły wzięła się z głupoty (śmiech). Maciek mnie nią zaraził i tak się w to razem wpędziliśmy. A że mamy wojownicze charaktery, to stwierdziliśmy, że się nie poddamy i będziemy uczciwi w tym, co robimy. Naprawdę chcemy wykształcić ludzi i być najlepszą szkołą filmową w Polsce. I jesteśmy. Stworzyliśmy największą szkołę filmową w Polsce, jedną z największych w Europie.

Nasza szkoła ma wszystkie wydziały i około 500 studentów, tego nie ma żadna polska szkoła. Wierzę, że kształcimy w niej ludzi, którzy będą wrażliwi na świat. Bo artysta musi wyjść poza siebie, żeby się zrozumieć i dowiedzieć, czego boi się w życiu.

Do sukcesów też. Problem jest taki, że wierzymy w klęski albo w zwycięstwa, nic pośrodku. Nie ma w nas żadnej praktyczności Szwajcarów, żadnego myślenia pozytywistycznego.

O tym już zapomnijmy, od tego jesteśmy jak najdalej (śmiech).

Mam taką nadzieję. Wychodzą z niej ukształtowani ludzie, którzy inaczej myślą, inaczej się ubierają. To jest namacalne i to jest nasza największa satysfakcja. Może nie uczymy ich kariery, ale na pewno dajemy im miejsce, do którego chcą wracać, które jest dla nich ważną częścią w nauce życia i generalnie szkołą, gdzie uczą się leczyć siebie i świat, bo zawód artysty polega na leczeniu świata i sztuce katharsis.

Jestem w tym wieku, w którym trudno powiedzieć, że ktoś jest dla mnie wzorcem. Nie powiem panu, który aktor lub reżyser mi imponuje. Nie ma nikogo takiego. Mam swoją drogę. Moje dojrzewanie polega na tym, że uświadomiłem sobie, że wszystko jest względne, przestałem mieć bogów przed sobą, nabrałem dystansu do życia.

Ta sprawa uświadomiła mi, jak bardzo media potrafią kłamać. TVN nagrał program, w którym zmontowano wszystkie kłamstwa, jakie można było sfabrykować. Nie jest prawdą, że obrzucono naszą ekipą jajkami, że były jakieś krzyki. Nie zabiegam o rozgłos, rzadko pojawiam się na ściankach, ale ta cała sprawa mnie zaskoczyła, podobnie jak kompleksy Łodzi.

Jestem fanem “Służb specjalnych” i “Pitbulla”. Te filmy niosą w sobie nikiforowską prawdę. Jednocześnie naiwną, straszną i śmieszną. Jest w nich prawda pokazana w absurdzie. Podoba mi się ta wieloznaczność.

Ci ludzie muszą się znać. Bo jak ktoś kogoś śledzi i inwigiluje, musi go rozumieć. Inaczej nic z tego nie wyjdzie. Aby zaaresztować naprawdę groźnego i inteligentnego przestępcę, trzeba być blisko niego, umieć mówić tym samym językiem.

Trudne dla mnie było to to, że znowu musiałem odkryć się przed ludźmi. Gangster, którego gram, jest groźnym bandytą, ale też ojcem. Aby pokazać dwie strony tego bohatera tak, żeby widz w niego uwierzył, musiałem mu oddać swoje emocje i uczucia dziecka, które stracił.

Oczyszczam się, gdy kończę ujęcie. Słyszę “stop”, mówię “dziękuję bardzo” i o wszystkim zapominam. Słowo honoru. Staram się nie powtarzać dubla, bo mnie to za dużo kosztuje.

Wielu aktorów ma problemy z życiem. Zwłaszcza ci, którzy kochają ten zawód.

Żyłem bez tego zawodu ostatnie dziesięć lat i jakoś mi to nie przeszkadzało.