Janusz Zakrzeński

Aktor teatralny i filmowy. Polacy najbardziej zapamiętali go z roli marszałka Józefa Piłsudskiego w corocznych historycznych inscenizacjach teatralnych.

Janusz Stanisław Zakrzeński urodził się 8 marca 1936 roku w Przededworzu. Jego ojciec w okresie I wojny światowej służył w 2 Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich. W 1945 roku rodzina wyjechała z rodzinnego dworu na tzw. Ziemie Odzyskane. Po uwięzieniu ojca, rodzinę utrzymywała matka, śpiewaczka operowa, która dzięki pomocy Krystyny Jamroz dostała etat w Operze Wrocławskiej.

W 1953 roku Zakrzeński rozpoczął studia medyczne. Równolegle podjął też pracę sanitariusza. Po dziewięciu miesiącach w Pogotowiu Ratunkowym, zdecydował jednak zmienić kierunek kształcenia i rozpoczął studia aktorskie. W roku 1960 skończył Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Krakowie.

Był aktorem Teatru Starego w Krakowie, Teatru Narodowego w Warszawie, Teatru Nowego w Warszawie, a od 1967 roku związany był z Teatrem Polskim w Warszawie, w którym jeszcze dzień przed tragedią w Smoleńsku grał w spektaklu "Dżuma". Miał wiele wybitnych ról w Teatrze Polskiego Radia.

Na ekranie zadebiutował w roku 1958 w filmie ”Kalosze szczęścia”. Łącznie zagrał ponad 50 ról w filmach i serialach, m.in. „Popiołach”, „Stawce większej niż życie”, „Epilogu Norymberskim”, „Czarnych chmurach”, „Co mi zrobisz jak mnie złapiesz”, „Misiu”, „Polonii Restitucie”, „Tumorze” Witkacego, „Epizodzie Berlin-West”. W ostatnich latach często odtwarzał (także na uroczystościach rocznicowych) postać marszałka Józefa Piłsudskiego.

Okresem najbardziej intensywnej pracy aktora były lata 70. i 80., kiedy to wystąpił w wielu ważnych obrazach. Jedną z najbardziej pamiętanych ról stworzył w filmie i serialu "Nad Niemnem". Przed jego śmiercią mogliśmy go oglądać w serialu "M jak miłość" (wcielił się w rolę emerytowanego profesora polonistyki, który pomagał przygotować się do egzaminów Pawłowi Zduńskiemu) oraz w "Na dobre i na złe" (był pacjentem u lekarzy z Leśnej Góry).

W 2008 roku otrzymał nagrodę "Ambasadora Sybiraków" za kreację w "Bezgłośnym Krzyku", a w 2009 roku ten sam tytuł otrzymał za całokształt swojej pracy. Janusz Zakrzeński został także uhonorowany orderem „Zasłużony dla narodu i Kościoła” przyznanym przez Prymasa Polski oraz Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Był członkiem rady programowej Związku Piłsudczyków, a także założycielem Akademii Dobrych Obyczajów, w której to Akademii wykładał kulturę słowa.

9 kwietnia 2010 roku tuż po zakończeniu spektaklu „Dżuma” Alberta Camusa, w którym zagrał Staruszka plującego na koty, otrzymał listownie wypowiedzenie z Teatru Polskiego w Warszawie od pełniącego obowiązki dyrektora teatru Marka Szyjko. We wrześniu tego samego roku aktor miał obchodzić 50-lecie pracy aktorskiej.

Janusz Zakrzeński jest autorem książek "Moje spotkania z Marszałkiem" i "Gawędy o potędze słowa". Sam również stał się bohaterem wywiadu rzeki "Co mi zostało z tych lat" przeprowadzonego przez Lidię Stanisławską oraz książki "Siła codzienności".

Zakrzeński był jedną z 96 ofiar katastrofy prezydenckiego samolotu, który rozbił się 10 kwietnia 2010 roku pod Smoleńskiem. Miał 74 lata. Spoczął na warszawskich Starych Powązkach.