Maja Komorowska
Wybitna polska aktorka teatralna, telewizyjna i filmowa; charyzmatyczna i charakterystyczna, przez lata była stałą odtwórczynią ról w filmach Krzysztofa Zanussiego. Ponadto grała u Andrzeja Wajdy, Krzysztofa Kieślowskiego, Tadeusza Konwickiego i Istvana Szabo.
12.11.2010 11:09
Urodziła się 23 grudnia 1937 roku w Warszawie. Pochodzi z hrabiowskiej rodziny. W 1960 roku ukończyła krakowską PWST, jednak aktorski egzamin eksternistyczny zdała 3 lata później.
** Rok 1960 to również rok jej debiutu teatralnego i filmowego (ekranizacja baśni „Marysia i krasnoludki”).**
W dwóch pierwszych latach po ukończeniu studiów występowała w krakowskim Teatrze Lalki i Maski „Groteska”, w latach 1961-68 należała do prowadzonych przez Jerzego Grotowskiego: „Teatru 13 Rzędów” w Opolu oraz Teatru Laboratorium we Wrocławiu. Później związała się z „klasycznymi” teatrami wrocławskimi: Współczesnym (1968-70) i Polskim (1970-72), a od 1972 występuje w Teatrze Współczesnym w Warszawie.
W 1970 roku po raz pierwszy spotkała się z Krzysztofem Zanussim, na planie „Życia rodzinnego” oraz na planie górskiego, krótkometrażowego filmu TV „Góry o zmierzchu”.
** W ciągu kolejnych 20 lat współpracy z reżyserem, stworzyła szereg wybitnych kreacji: w „Za ścianą” (1971, nagroda aktorska na MFF w San Remo), „Bilansie kwartalnym” (1974, nagroda za pierwszoplanową rolę kobiecą na FPFF w Gdyni), u boku Jana Nowickiego w „Spirali” (1978), w „Kontrakcie” (1980) z Tadeuszem Łomnickim, w uhonorowanym Złotym Lwem w Wenecji „Roku spokojnego słońca” (1984), w „Stanie posiadania” (1989, nominacja do nagrody na FPFF w Gdyni), autobiograficznym „Cwale” (1995, nagroda za pierwszoplanową rolę kobiecą na FPFF w Gdyni, na MFF w Toronto i MFF „Złoty Rycerz” w Moskwie), wreszcie w telewizyjnych „Skarbach ukrytych” i w „Opowieściach weekendowych” (oba z 2000).**
Już u progu kariery filmowej uznana została za aktorkę o ponadprzeciętnych zdolnościach.
W 1972 roku uhonorowano ją prestiżową Nagrodą im. Zbyszka Cybulskiego.
W 1971 roku zagrała u Tadeusza Konwickiego w „Jak daleko stąd, jak blisko” z Gustawem Holoubkiem, Andrzejem Łapickim i Anną Dymną, rok później pojawiła się obok Zbigniewa Zapasiewicza i Jana Fronczewskiego w „Ocaleniu” Edwarda Żebrowskiego oraz dołączyła do obsady „Wesela” Andrzeja Wajdy (1972).
W 1976 roku wystąpiła u Istvana Szabo w „Budapeszteńskich opowieściach”, a w 1979 ponownie spotkała się z Wajdą, tworząc znakomitą kreację u boku Daniela Olbrychskiego, Stanisławy Celińskiej, Anny Seniuk i Krystyny Zachwatowicz w nominowanej do Oscara adaptacji „Panien z Wilka” Jarosława Iwaszkiewicza.
Z Wajdą spotkała się też w 1981 roku, grając epizod w „Człowieku z żelaza”, w 2000 roku, występując w roli matki głównego bohatera w filmie TV „Wyrok na Franciszka Kłosa” z Mirosławem Baką oraz w 2007 – grając matkę rotmistrza Andrzeja w „Katyniu”.
Oprócz występów u Zanussiego (również w zagranicznych koprodukcjach: „Pokuszenie” 1981, „Z dalekiego kraju” 1981, „Sinobrody” 1984, „Gdzieśkolwiek jest, jeśliś jest” 1988) w dekadzie lat 80-tych pojawiła się m.in. u Filipa Bajona w „Limuzynie Daimler-Benz” (1981) z Michałem i Piotrem Bajorami, jak również w pierwszej części znanego cyklu TV „Dekalog” (1988) Krzysztofa Kieślowskiego.
W 1991 roku zasłynęła z występu w głównej roli w filmie i mini-serialu TV „Panny i wdowy” Janusza Zaorskiego, powstałym na podstawie scenariusza Marii Nurowskiej, a w 2006 roku – z kreacji w węgierskim obrazie „Ósmy dzień tygodnia” (Nagroda Specjalna Jury za wybitną kreację aktorską podczas Lubuskiego Lata Filmowego w Łagowie).
** Komorowska stworzyła również wiele wybitnych ról teatralnych – w spektaklach Krystiana Lupy, Jerzego Grotowskiego, Macieja Englerta, Erwina Axera. Za swoje dokonania artystyczne została uhonorowana wieloma odznaczeniami państwowymi: Złotym Krzyżem Zasługi (1975), dyplomem Ministra Spraw Zagranicznych za wybitne zasługi w upowszechnianiu kultury polskiej za granicą (1991), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2004), Złotym Medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej (2007) i Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze - Gloria Artis” (2008).**
Nie sposób nie wspomnieć też o takich punktach w biografii Komorowskiej, jak pomoc internowanym w czasie stanu wojennego, czy działalność społeczno- kulturalna, silnie związana z życiem kościoła.
Jest autorką książki 31 dni maja oraz bohaterką wywiadu - rzeki Pejzaż. Rozmowy z Mają Komorowską, autorstwa Barbary Osterloff.
Ma brata bliźniaka, Piotra Komorowskiego, który również jest aktorem.