Neil Jordan

Jeden z najważniejszych i najbardziej znanych twórców irlandzkich. Reżyser i scenarzysta pracujący również w USA, autor dzieł prowokacyjnych i prowokujących do myślenia. Uznany twórca thrillerów. Autor nagrodzonej Oscarem „Gry pozorów” i postmodernistycznego horroru „Wywiad z wampirem”.

Urodził się 25 lutego 1950 roku w Sligo w Irlandii w rodzinie o artystycznych korzeniach – jego dziadek, matka i obie siostry byli malarzami. Sam również odziedziczył plastyczną wyobraźnię i wizualną wrażliwość, postanowił jednak wykorzystać ją przy użyciu całkiem innych narzędzi, w ramach tej dziedziny sztuki, gdzie pędzel zastępuje kamera.

Studiował literaturę i historię na Uniwersytecie w Dublinie. Zanim zajął się reżyserią, zasłynął jako pisarz (m.in. zbiór opowiadań „Noc w Tunezji”, powieść „Przeszłość”).

Przygodę z filmem zaczynał jako konsultant d/s scenariusza „Excalibura” (1980) Johna Boormana.* Debiutował jako reżyser thrillera „Anioł” (1981), a trzy lata później zrealizował baśniowe „Towarzystwo wilków” (1984).*

W obu filmach wystąpił jeden ze stałych odtwórców ról u Jordana – Stephen Rea, oba były też dobrze przyjęte przez krytykę, jednak prawdziwy, międzynarodowy rozgłos przyniósł mu dopiero thriller „Mona Lisa” z Bobem Hoskinsem i Michaelem Cainem (1986, nominacja do Złotej Palmy w Cannes, Golden Spike na MFF w Valladolid, sześć nominacji do BAFTA - w tym za scenariusz, reżyserię i dla Najlepszego Filmu, cztery nominacje do Złotego Globu, w tym dla Jordana za scenariusz).

Dobre przyjęcie filmu dało Jordanowi możliwość startu w Hollywood, gdzie pod koniec lat 80-tych zrealizował dwa niezbyt udane filmy komediowe – „Zjawy” (1988) z Daryl Hannah i Liamem Neesonem i remake filmu „Nie jesteśmy aniołami” (1989) z Demi Moore, Seanem Pennem i Robertem De Niro.

* Sukces za oceanem odniósł dzięki dziełu zrealizowanemu po powrocie do Irlandii – błyskotliwy thriller „Gra pozorów” z udziałem Stephena Rea, Foresta Whitakera i Mirandy Richardson (1992) zdobył w sumie sześć nominacji do Oscara, w tym statuetkę za scenariusz dla Jordana oraz nominację za reżyserię, siedem nominacji do BAFTA i nagrodę im. Alexandra Kordy dla Najlepszego Filmu, Independent Spirit Award dla Najlepszego Filmu, nominację do Złotego Globu, Europejską Nagrodę Filmową oraz liczne nagrody krytyków (w Londynie, Nowym Jorku, Chicago i LA).*

W Hollywood zrealizował pamiętny obraz „Wywiad z wampirem” (1994) z Tomem Cruisem i Bradem Pittem, a w ojczyźnie – nagrodzony Złotym Lwem w Wenecji biograficzny dramat historyczny „Michael Collins” (1996) z Liamem Neesonem, Stpehenem Rea i Julią Roberts.

Zrealizowany wg powieści Patricka McCabe’a „Chłopak rzeźnika” (1997) z ponownym udziałem Rea przyniósł mu Srebrnego Niedźwiedzia w Berlinie za reżyserię, a adaptacja powieści Grahama Greene’a „Koniec romansu” (1999) z Julianne Moore, Ralphem Fiennesem i Stephenem Rea – nagrodę BAFTA za Najlepszy Scenariusz Adaptowany (oraz 9 dalszych nominacji), dwie nominacje do Oscara oraz cztery do Złotego Globu (w tym dla Jordana za reżyserię i dla Najlepszego Filmu).

Rok 1999 to realizacja kolejnego thrillera – „W moich snach” z Annette Bening i Robertem Downeyem Jr., 2002 – sensacyjnego dramatu „Podwójny blef” z Nickiem Nolte, Ralphem Fiennesem i Emirem Kusturicą, a 2003 – komedii kryminalnej „Aktorzy”.

W 2005 roku ponownie zmierzył się z prozą Patricka McCabe’a, kręcąc entuzjastycznie przyjęty obraz „Śniadanie na Plutonie”. W 2007 roku wyreżyserował film "Odważna" z Jodie Foster. Rok 2009 to film "Ondine" z Colinem Farrellem i Alicja Bachledą-Curuś. W 2011 roku wyreżyserował zbierające bardzo dobre recenzje, serial historyczny HBO pt. "Rodzina Borgiów".