Vangelis

Międzynarodowej sławy kompozytor grecki, który rozgłos zdobył przede wszystkim jako jeden z najsłynniejszych autorów muzyki filmowej. Twórca niezapomnianej i charakterystycznej muzyki do filmów Ridleya Scotta („Blade Runner”, „1492: Wyprawa do raju”), Petera Weira, Romana Polańskiego, czy Olivera Stone’a. Zdobywca Oskara za słynną ścieżkę dźwiękową do „Rydwanów ognia” Hugh Hudsona.

Urodził się 29 marca 1943 roku w malutkiej miejscowości w pobliżu Volos, w Grecji. Był w dużej mierze samoukiem, a jego talent muzyczny ujawnił się już w wieku 4 lat. Pierwsze poważne próby muzykowania podjął jeszcze w Grecji (działający w latach 60-tych zespół Forminx), tamże stawiając pierwsze kroki również jako autor muzyki filmowej (komedie „O adelfos mou...o trohonomos” 1963, czy „5000 psemmata” 1965), jednak znaczący rozwój jego kariery nastąpił po przeprowadzce do Paryża, a w dalszej kolejności – do Londynu.

Podczas pobytu we Francji grał w progresywnej kapeli Dziecko Afrodyty (1968-72), której był współzałożycielem, a w 1973 roku udało mu się wydać pierwszy solowy album studyjny – „Earth”. W tym samym czasie nawiązał istotną znajomość z wokalistą grupy Yes, Jonem Andersonem, z którym wielokrotnie współpracował później w duecie, znanym pod nazwą Jon&Vangelis. We Francji udzielał się również jako twórca muzyki do filmów przyrodniczych Frédérika Rossifa (m.in. „Apokalipsa zwierząt” 1972), dzieł Henry’ego Chapiera („Sex Power” 1970, „Salut, Jerusalem” 1972, „Amore” 1974), czy François Reichenbacha („Ignacio” 1975).

* W 1976 roku zadebiutował jako autor muzyki filmowej do anglojęzycznego filmu Ivana Passera „As z rękawa” z Omarem Sharifem. W tym samym czasie przeprowadził się do Londynu, gdzie podpisał kontrakt z RCA Records i założył własne studio „Nemo”, gdzie oddał się pasji tworzenia.*

To wówczas ukształtował się specyficzny, rozpoznawalny rys twórczości Vangelisa, odznaczającej się nastrojowością, głębią i bogactwem brzmienia instrumentów elektronicznych.

* Jego kariera ruszyła z kopyta w latach 80-tych, kiedy to otrzymał Oskara i nominację do BAFTA za muzykę do filmu „Rydwany ognia” Hugh Hudsona (1981). Z miejsca stał się jednym z najbardziej znanych i rozpoznawalnych (zarówno z nazwiska, jak i pod względem specyfiki stylu) kompozytorów muzyki filmowej na świecie. Status ten utrzymał w zasadzie do dziś, z biegiem lat dorzucając do „Rydwanów ognia” także kilka innych, przebojowych soundtracków, z których największą sławą okryły się, będące owocem współpracy z Ridleyem Scottem, ścieżki dźwiękowe do „Blade Runnera” z Harrisonem Fordem (1982, nominacja do BAFTA i Złotego Globu) i historycznej produkcji „1492: Wyprawa do raju” (1992, nominacja do Złotego Globu; RTL Golden Lion Award). * Ponadto, Vangelis stworzył muzykę do takich filmów, jak: „Zaginiony” Costy-Gavrasa (1982, nominacja do BAFTA), „Rok niebezpiecznego życia” Petera Weira (1982), japońska „Antarktyka” (1983), „Bunt na Bounty” z Melem Gibsonem i Anthonym Hopkinsem (1984), włoski horror „Nosferatu w
Wenecji” (1988), kostiumowy „Franciszek” z Mickeyem Rourke (1989), „Gorzkie gody” Romana Polańskiego (1992), czy grecki dramat biograficzny „Kavafis” (1996, Georges Delerue Prize na MFF we Flandrii).

Ostatnią słynną kompozycją filmową Vangelisa, była muzyka do superprodukcji Olivera Stone’a „Aleksander” (2004, World Soundtrack People Choice Award).

Ma na swoim koncie bogatą działalność pozafilmową. Wśród wielu ciekawych, nie związanych z kinematografią, realizacji znajduje się m.in. album poświęcony słynnemu malarzowi, zatytułowany „A Tribute to El Greco” (1998), skomponowanie hymnu piłkarskich mistrzostw świata, które odbyły się w 2002 roku w Korei i Japonii, czy wydana w 2001 roku „Mythodea”, wykorzystana jako tło do dokumentalnego filmu o misjach kosmicznych NASA.