Dorota Pomykała
Miejsce urodzenia: | Świerklaniec k. Tarnowskich Gór |
Filmografia: | Szklany dom (1989) (Wanda Barańska) Aktorzy prowincjonalni (1978) (młoda aktorka) Ojciec Królowej (1979) (Helena Pogorzelska) Spis cudzołożnic (1995) (Jola Łukasik) Królowa aniołów (1999) (Anna, córka Elżbiety) Karolina (2014) (Pani Halinka) Boża podszewka II () (Lekarka w szpitalu psychiatrycznym) Wybraniec (2012) (Marta) Chce mi się wyć (1989) (Marta) Uwikłanie (2011) (Barbara Jarczyk) Erratum (2010) (Kierowniczka noclegowni) Szpilki na Giewoncie () (Lucyna) Blondynka () (Eleonora Sobieraj) Zgorszenie publiczne (2009) (Luca) Oda do radości (2005) (mama Agi) Senność (2008) (Matka) Speed Racer (2008) (Mom) Urodziny Kaja (1990) (Magdalena) Lepiej być piekną i bogatą (1993) (Olga) Wielki szu (1982) (Jola) Gotowi na wszystko. Exterminator (2017) (Matka Marcysia) |
Znana i uznana polska aktorka filmowa i teatralna, odtwórczyni pamiętnej kreacji prostytutki Joli w „Wielkim Szu” z Janem Nowickim i roli Marty w erotycznym dramacie „Chce mi się wyć” z Mirosławem Baką. Ostatnio związana i kojarzona jest głównie z występami w serialach: „Plebania” i „Brzydula”.
Urodziła się 3 lipca 1956 roku w Świerklańcu koło Tarnowskich Gór. Studiowała na Wydziale Aktorskim PWST w Krakowie, który ukończyła w 1979 roku (dyplom 1981). Jej kariera sceniczna od początku związana jest z Krakowem, a ściślej – z tamtejszym Starym Teatrem, w którym zadebiutowała w 1979 roku w spektaklu „Jan Kochanowski” w reżyserii Jana Korwina-Kochanowskiego.
Jej debiutem ekranowym była epizodyczna rola w „Aktorach prowincjonalnych” Agnieszki Holland (1978), pierwszą większą rolą – występ u boku Ignacego Machowskiego i Anny Seniuk w komedii kostiumowej „Ojciec królowej” (1979), zaś przełomowym występem – pierwszoplanowa kreacja w „Wielkim Szu” Sylwestra Chęcińskiego (1982).
W międzyczasie pojawiła się też u Andrzeja Titkowa (serial „Układ krążenia” 1978, film TV „Terrarium” 1979), Janusza Zaorskiego (serial „Punkt widzenia” 1980), Wiesława Saniewskiego („Wolny strzelec” 1981), Andrzeja Wajdy (serial „Z biegiem lat, z biegiem dni...”1980) i Tomasza Zygadły („Odwet” 1982).
Później zagrała jeszcze u Zbigniewa Chmielewskiego (serial historyczny „Blisko, coraz bliżej...”1986) i u Mirosława Gronowskiego („Weryfikacja” 1986, serial „Dorastanie” 1987), zanim stworzyła pamiętną kreację Marty w szeroko komentowanym debiucie reżyserskim Jacka Skalskiego – „Chce mi się wyć” z Mirosławem Baką u boku (1989).
W tym samym roku zagrała u Jacka Butrymowicza w wojennym filmie TV „Virtuti”, a rok później dała pierwszoplanowy występ w duńskim filmie Lone Scherfig „Urodziny Kaja”, który przyniósł jej zagraniczne laury: nagrodę Duńskiej Akademii Filmowej i Grand Prix MFF w Rouen (1990).
Świetnie rozpoczęta dekada lat 90-tych to nieliczne, ale znaczące występy na ekranie: w roli Anki, członkini klubu AA w dramacie „Tylko strach” Barbary Sass (1993), Joli Łukasik, jednej z byłych miłości głównego bohatera w „Spisie cudzołożnic” Jerzego Stuhra (1994), czy Anny Skłodowskiej, córki Elżbiety (Zofia Rysiówna) w „Królowej aniołów” Mariusza Grzegorzka (1999).
* W 2002 roku została laureatką nagrody aktorskiej na FPFF w Gdyni za drugoplanową rolę w filmie „Moje miasto” Marka Lechkiego, w ramach cyklu „Pokolenie 2000”. Niejednokrotnie później wspierała młodych twórców swoją obecnością w ich filmach (nowela „Śląsk” Anny Kazejak-Dawid, powstałej w ramach filmowego projektu „Oda do radości” 2005, film „Moja nowa droga” Barbary Białowąs, w ramach projektu „30 minut” 2008).*
W 2005 roku zagrała matkę głównego bohatera (Antoni Pawlicki) w filmie Sławomira Fabickiego „Z odzysku”, a w 2008 – matkę Adama (Rafał Maćkowiak), jednego z głównych bohaterów „Senności” Magdaleny Piekorz.
Generalnie jednak, ostatnia dekada to przede wszystkim częste występy na małym ekranie: w roli Grażyny Król, mamy księdza Antoniego (Marcin Krawczyk) w „Plebanii” (2006-2008) i kadrowej Alicji w serialu „Brzydula” (2008).
Poza Teatrem Starym w Krakowie, z którym związana jest do dziś, występowała również w łódzkim Teatrze Nowym, warszawskich teatrach: Rozmaitości i Studio, Teatrze Żeromskiego w Kielcach oraz na krakowskich scenach teatrów Bagatela i Słowackiego. Ma na swoim koncie kilkadziesiąt występów w spektaklach Teatru TV (m.in. jako Edith Piaf w widowisku „Urodziłam się na ulicy”) oraz kreacje u Jerzego Jarockiego, Krystiana Lupy, Tadeusza Łomnickiego, Laco Adamika, Filipa Bajona i Andrzeja Wajdy.
W ostatnich latach zasłynęła szczególnie jako odtwórczyni roli Elżbiety w spektaklu „Dekalog II i VIII” w Starym Teatrze w Krakowie (1999, wyróżnienie w Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskich Sztuk Współczesnych w Warszawie) oraz roli Corinne w spektaklu „Na wsi” Martina Crimpa, w reżyserii Mariusza Grzegorzka w Teatrze Studio w Warszawie (nagroda na Festiwalu Dramaturgii Współczesnej w Zabrzu 2003, nagroda dla Indywidualności Artystycznej Festiwalu na Ogólnopolskim Przeglądzie Teatrów Małych Form w Szczecinie 2004).
Dorota Pomykała niejednokrotnie się poznać jako doskonała aktorka śpiewająca. Dwukrotnie (1979 i 1981) została laureatką Festiwalu Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu, śpiewała w Piwnicy pod Baranami i w hotelu „Pod Różą”, występowała też z Markiem Grechutą (płyta „Śpiewające obrazy”).
Od 1992 roku prowadzi, wraz z Danutą Owczarek Studio Aktorskie „ART - PLAY” i dwuletnią Policealną Szkołę Aktorską w Katowicach.
* W 1989 roku uhonorowana została państwowym odznaczeniem Brązowym Krzyżem Zasługi.*
Komentarze