Zbigniew Preisner

Jeden z najbardziej znanych na świecie (obok Wojciecha Kilara i Jana A. P. Kaczmarka) polskich kompozytorów muzyki filmowej.

Urodził się 20 maja 1955 roku w Bielsku–Białej. Jest samoukiem, nigdy nie skończył żadnej szkoły muzycznej. Studiował historię i filozofię na UJ w Krakowie. Kompozycją zajmował się już jako licealista.

W 1978 roku związał się z krakowską „Piwnicą pod Baranami”. Po sukcesach w Piwnicy, współpracował najpierw z Teatrem Starym, by w końcu zająć się kompozycją muzyki filmowej. Jak sam mówi: „Zawsze pociągał mnie film. Od początku czułem, że w tej materii mogę zrobić coś nowego i własnego.”

Pierwszym filmem, do którego napisał muzykę była „Prognoza pogody” (1981) Antoniego Krauzego. W 1983 roku po raz pierwszy zawodowo zetknął się z Krzysztofem Kieślowskim, komponując muzykę do filmu „Bez końca”. Współpraca między tymi artystami (także współscenarzystą filmów Kieślowskiego, Krzysztofem Piesiewiczem) zaowocuje później tak silną więzią, że doprawdy trudno dziś wyobrazić sobie „Dekalog”, czy „Trzy kolory” bez charakterystycznej muzyki Preisnera (zwłaszcza, że muzyka w „Niebieskim” jest istotnym elementem w konstrukcji fabuły), podobnie jak nie da się oceniać dorobku kompozytora bez wspomnienia filmografii Kieślowskiego.

Charakterystyczne kompozycje do „Podwójnego życia Weroniki”, „Krótkiego filmu o zabijaniu”, czy wspomnianego „Niebieskiego” to pierwsze, co rozbrzmiewa w głowie na hasło: „Zbigniew Preisner”. To teksty kultury głęboko zakorzenione w świadomości, cytowane także przez innych twórców (Wong Kar-Wai „2046”). Płyty z ścieżką dźwiękową do filmów Kieślowskiego sprzedały się na całym świecie w ponad milionie egzemplarzy. Przy ich realizacji aktywnie brała udział wybitna sopranistka Elżbieta Towarnicka.

Poza Krzysztofem Kieślowskim, Preisner stale współpracował także z Agnieszką Holland („Zabić księdza”, „Europa, Europa”, „Olivier, Olivier”, „Tajemniczy ogród”), zrobił muzykę do filmu „Przez dotyk” Magdaleny Łazarkiewicz, „Kocham kino” Piotra Łazarkiewicza, „Skazy” Louisa Malle’a, „Weisera” Wojciecha Marczewskiego, czy amerykańskiego filmu „Kiedy mężczyzna kocha kobietę” z Meg Ryan i Andym Garcią w rolach głównych. Współpracował też z jednym z sygnatariuszy duńskiej „Dogmy” - Thomasem Vinterbergiem, tworząc ścieżkę dźwiękową do filmu „It’s All About Love” (2003).

W 1998 roku stworzył dedykowane Kieślowskiemu dzieło „Requiem dla mojego przyjaciela”, którego prapremiera odbyła się w Teatrze Wielkim w Warszawie, a w chwilę później zostało wydane jako pierwsza „nie-filmowa płyta” Preisnera.

Kompozytor jest laureatem szeregu nagród. W 1994 został uhonorowany Nagrodą Cesara za muzykę do filmu „Czerwony”, a w dwa lata później – tą samą nagrodą za muzykę do „Elisy” w reżyserii Jeana Beckera. W 1997 roku otrzymał Srebrnego Niedźwiedzia za muzykę do filmu „Wyspa przy ulicy Ptasiej” Sorena Kragha – Jacobsena. Dostał też dwie nominacje do Złotego Globu: w 1992 roku za muzykę do „Zabawy w Boga” Hectora Babenki, a w 1994 – za ścieżkę dźwiękową do „Niebieskiego”.

W 1992 roku otrzymał nagrodę od Ministra Spraw Zagranicznych za szerzenie polskiej kultury zagranicą. W latach 1991, 1992, 1993 był uznany za Najwybitniejszego Kompozytora na świecie przez Los Angeles Critics Association. Kompozytor jest członkiem Francuskiej Akademii Filmowej. Obecnie mieszka w Polsce i w Szwajcarii.

W 1999 roku została wydana płyta zatytułowana „10 łatwych utworów na fortepian”. Wykonawcą był znany pianista Leszek Możdżer. W 2007 roku pracował nad dużym projektem na chór, orkiestrę i solistów. Muzyka powstała do słów z biblijnej Księgi Hioba. W tym samym roku napisał muzykę do filmów "Duch" i "Tajemnica". W 2008 roku skomponował muzykę do "Kobiety w Berlinie" i do "Menachem i Fred".