60. urodziny Andrzeja Żuławskiego

Andrzej Żuławski - jeden z najbardziej oryginalnych i kontrowersyjnych polskich reżyserów filmowych, twórca "Opętania" i "Na srebrnym globie" - kończy w środę 22 listopada 60 lat.

Andrzej Żuławski urodził się 22 listopada 1940 roku we Lwowie. Jest synem utalentowanego pisarza i dyplomaty, zmarłego przed dwoma laty Mirosława Żuławskiego. W latach 1945-52 przebywał we Francji i Czechosłowacji. Potem ukończył studia filmowe w Paryżu. Przez długi czas związany był z aktorką Małgorzatą Braunek (grała w dwóch jego filmach - "Trzecia część nocy", "Diabeł"). Obecnie jest mężem francuskiej gwiazdy kina Sophie Marceau, która przede wszystkim jemu zawdzięcza międzynarodową karierę.

Od 1975 roku Żuławski mieszka na stałe na we Francji. I dzieli swój czas pomiędzy Polskę i Francję. W Polsce zrealizował cztery filmy: "Trzecią część nocy", "Diabła", "Na srebrnym globie" oraz kontrowersyjny, bardzo źle przyjęty film "Szamanka". Obraz oparty na równie kontrowersyjnej prozie Manueli Gretkowskiej, głównie z uwagi na szokujące sceny erotyczne, uznano za skandal obyczajowy.

Skandalem i niepojawieniem się aktora na premierze skończyła się też współpraca reżysera z odtwórcą głównej roli Bogusławem Lindą. Słynna scena, w której bohaterka zjada mózg ukochanego, wywołała z kolei serię artykułów o granicach artystycznej prowokacji i dobrego smaku.

We Francji Żuławski nakręcił kilka filmów. Pierwszym był głośny obraz z Romy Schneider "Najważniejsze to kochać". Potem było "Opętanie","Kobieta publiczna", "Błękitna nuta" i "Borys Godunow". Ten pierwszy obraz przyjęto znakomicie.

Francuzi przyjmowali zresztą jego filmy znacznie cieplej niż Polacy. Kino Żuławskiego, bazujące konsekwentnie na wielkich emocjach i skrajnych doznaniach, z lubością sprowadzające fabułę do aktów zaspokajania pierwotnych instynktów, znalazło tam sporą widownię. Polskiego reżysera francuskie Ministerstwo Kultury nagrodziło nawet Komandorią Orderu Arts et Lettres "za osiągnięcia w sztuce i krzewienie kultury na świecie".

Ostatnim jego filmem - z żoną w roli głównej - jest emitowana obecnie na polskich ekranach "Wierność".

Po ojcu Andrzej Żuławski odziedziczył talent literacki. Jest autorem dziewięciu książek, spośród których "Lity bór", "Był sad" oraz "Piekielnicy" zostały przetłumaczone na język francuski.

O swojej twórczości sam artysta mówi m.in.: "Nie lubię ludzi, którzy robią filmy o tym, o czym nie mają pojęcia. Ja wolę się przyczepić do czegoś, co przeżyłem, co wiem, i skonstruować z tego fikcję".(pap/pt)