Mike Leigh

Brytyjski reżyser i scenarzysta filmowy, telewizyjny i teatralny, dramaturg. Twórca kina zaangażowanego społecznie, spadkobierca nurtu Free Cinema. Zdobywca Złotej Palmy w Cannes i Złotego Lwa w Wenecji.

Urodził się 20 lutego 1943 roku w Salford w Lancashire w Anglii. Studiował malarstwo, stąd w jego twórczości widoczne są pewne odwołania do tej dziedziny sztuki.

Zanim zadebiutował w filmie, reżyserował dla teatru. To stamtąd wyniósł specyficzną, opartą na improwizacji metodę pracy z aktorami – choć zawsze zatrudnia (przeważnie tych samych) aktorów zawodowych, potrafi sprawić, by grali niemal jak naturszczycy.

Debiutem fabularnym Mike’a Leigh był obraz „Ponure godziny” (1971, Grand Prix w Locarno). Film, mimo prestiżowej nagrody, nie odniósł sukcesu kasowego, a reżyser na kilkanaście lat „wycofał się” i realizował projekty wyłącznie dla TV (m.in. „Majowe świry” 1975, „Przyjęcie Abigail” 1977, „Meantime” 1983 z Garym Oldmanem i Timem Rothem, nagroda na MFF w Berlinie).

* Do realizacji filmów kinowych wrócił w 1988 roku, za sprawą dzieła „Wielkie nadzieje” który przyniósł twórcy 3 nagrody Felixa i nagrodę FIPRESCI w Wenecji.*

Jest to czarna komedia przedstawiająca losy zwykłych mieszkańców Wielkiej Brytanii za urzędu Margaret Thatcher. Zacięcie krytyczno-polityczne oraz wyraźna orientacja lewicująca postawiła Leigh w czołówce brytyjskich reżyserów tworzących filmy zaangażowane społecznie (obok Kena Loacha).

Ponadto, Leigh jest znany z wnikliwej obserwacji ludzkich reakcji, zachowań, z dogłębnego przedstawienia problemów z wzajemną komunikacją, na przykład wewnątrz rodziny.

Czyni to w kolejnych, tragikomicznych, kameralnych opowieściach: „Życie jest słodkie” (1990), „Nadzy” (1993, Nagroda za Reżyserię w Cannes, nominacja do Złotej Palmy, nominacja do nagrody BAFTA im. Alexandra Kordy dla Najlepszego Filmu Brytyjskiego), „Sekrety i kłamstwa” (1995, Złota Palma w Cannes, Nagroda Jury Ekumenicznego, Independent Spirit Award, nominacja do Oscara za reżyserię i scenariusz, Nagroda BAFTA im. Alexandra Kordy dla Najlepszego Filmu Brytyjskiego, BAFTA za scenariusz oryginalny, nominacja do BAFTY za reżyserię i w kategorii Najlepszy Film), „Współlokatorki” (1997), czy „Wszystko albo nic” (2002, nominacja do Złotej Palmy, nominacja do Europejskiej Nagrody Filmowej za reżyserię). W 1999 roku porzucił – dla potrzeb jednego filmu – swoje dotychczasowe zainteresowania i zrealizował kostiumowy film „Topsy-Turvy” (nominacja do Złotego Lwa, nominacja do Oscara za Najlepszy Scenariusz Oryginalny, nominacja do BAFTA za scenariusz oraz w kategorii Najlepszy Film Brytyjski, nominacja do BIFA za
reżyserię). W 2006 roku otrzymał Złotego Lwa w Wenecji za obraz „Vera Drake”, opowieść o kobiecie nielegalnie dokonującej aborcje, nieświadomej zła, które czyni, przekonanej –przeciwnie – o tym, że spełnia „dobry uczynek”. Film otrzymał ponadto nagrodę BIFA dla Najlepszego Reżysera, nominację do BIFA za scenariusz, nominację do Oscara za reżyserię i scenariusz, BAFTA im. Davida Leana za reżyserię, nominację do BAFTA dla najlepszego filmu brytyjskiego i za scenariusz. W 1999 roku na festiwalu Camerimage twórca został obdarowany – wraz z wieloletnim współpracownikiem, wybitnym operatorem Dickiem Pope’em Nagrodę Specjalną dla duetu reżyser-operator za szczególną wrażliwość wizualną.

Twórcy współpracowali ze sobą począwszy od filmu „Życie jest słodkie” (1991).

Do grona ulubionych aktorów, regularnie grających w jego filmach należą: Katrin Cartlidge, Timothy Spall, Claire Skinner, Lesley Manville oraz Alice Steadman, do niedawna żona reżysera.

W 2008 roku wyreżyserował komedię "Happy-Go-Lucky, czyli co nas uszczęśliwia", a w 2010 roku dramat "Kolejny rok".