Średniowiecze jakiego nie znacie. "Przejęli kontrolę nad Polską"

W opisie średniowiecza często pojawiają się dwie, skrajne wizje. Jedna przedstawia wieki średnie jako wieki ciemne, które nastały po upadku wspaniałego Cesarstwa Rzymskiego. Druga idealizuje ten okres, eksponując rosnącą potęgę Kościoła czy etos rycerski. Kamil Janicki w książce "Średniowiecze w liczbach" za pomocą cyfr i miar stara się podejść do zagadnienia w obiektywny sposób.

"Ostatni pojedynek" - średniowiecze w ujęciu Ridleya Scotta
"Ostatni pojedynek" - średniowiecze w ujęciu Ridleya Scotta
Źródło zdjęć: © Materiały prasowe

Kamil Janicki już w swojej pracy dyplomowej na Uniwersytecie Jagielońskim "Alkohol i pijaństwo we wspomnieniach żołnierskich z II wojny światowej" (wydanej w 2012 roku pt. "Pijana wojna: alkohol podczas II wojny światowej") zasygnalizował, że historię będzie traktował w sposób szczególny. Krytycy zarzucają mu czasami, że swoje książki pisze "w sposób aprioryczny", tzn. zakłada wstępnie pewną tezę, a później z zacięciem ją udowadnia. Bywa, że naciągając przy tym historyczne fakty.

Tak było w przypadku chociażby "Pańszczyzny. Prawdziwej historii polskiego niewolnictwa" wydanej przed dwoma laty czy też "Warcholstwa. Prawdziwej historii polskiej szlachty" z ubiegłego roku, z którym można się zapoznać słuchając audiobooka w serwisie audioteka.pl. Nie zmienia to jednak opinii, że książki Janickiego są wartościowymi pozycjami na rynku wydawniczym. A ponieważ są także ciekawie i lekkim piórem napisane, to mogą stać się również wciągającą lekturą podczas wakacji.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

KOS - Zwiastun PL (Official Trailer)

W "Warcholstwie. Prawdziwej historii polskiej szlachty" bardzo "fajna" i wymowna jest dedykacja autora: "Moim chłopskim przodkom". W książce Kamil Janicki w bezkompromisowy sposób rozliczył się z "rasą panów herbowych", która zarezerwowała sobie wyłączność na prawa obywatelskie w Rzeczpospolitej. W tym krytycznym spojrzeniu na warstwę społeczną, która przejęła pełną kontrolę nad dawną Polska i stworzyła unikalny system wartości i obyczajów, autor stawia tezę, że to głównie szlachta ponosi odpowiedzialność za anarchię i upadek kraju.

"Podczas gdy w innych krajach Europy władzę dzierżyli monarchowie, zmuszeni godzić i uwzględniać interesy różnych stanów, nad Wisłą pełną kontrolę zawłaszczyła jednak tylko cząstka społeczeństwa. Naszym królom związano ręce. Mieszczanie zostali wyzuci z wpływów i podporządkowani elicie, która nimi pogardzała. Chłopi zaś nie mieli ani wolności, ani nawet statusu pełnoprawnych ludzi" - twierdzi Janicki. Audiobook "Warcholstwo. Prawdziwa historia polskiej szlachty" jest szczegółowym rozwinięciem powyższych twierdzeń.

Zwróćmy uwagę, że polska szlachta nie ma ostatnio "dobrej passy". Pozytywnych cech polskiej szlachty nie odnajdziemy zbyt wiele, jeśli w ogóle, w dwóch najważniejszych filmowych produkcjach ubiegłego roku – wielkim przeboju Netfliksa "1670" oraz w nagrodzonym Złotymi Lwami "Kosie", którego akcja rozgrywa się w przeddzień insurekcji kościuszkowskiej. Ich twórcy nie mieli dla szlachty litości. Obnażyli ich przywary, głupotę (serial) i okrucieństwo (film).

W najnowszej książce Kamil Janicki dokonał jeszcze trudniejszej rzeczy. W ciekawy sposób opisał bowiem średniowiecze przez pryzmat cyfr rzymskich i arabskich, a nawet "razem z chłopem odmierzał stopy i liczył na palcach".

Czytelnicy i słuchacze "Średniowiecza w liczbach" poznają odpowiedź na szereg ciekawie postawionych pytań. Niektóre z nich są rozbrajająco prozaiczne, co wcale nie oznacza, że potrafimy na nie odpowiedzieć. Tak więc czy wiemy, ile kosztowało zbudowanie zamku? Jak szybko podróżowało się po Europie tysiąc lat temu? Czy czterdziestolatek żyjący za czasów Chrobrego uchodził za starca? Jakie były największe miasta Europy i ile osób w nich mieszkało? Z czego składała się ówczesna dieta i ile kalorii dziennie zapewniała? Ile książek powstało przez całe średniowiecze? Czy ludzie w średniowieczu naprawdę byli dużo niżsi niż dzisiaj?

Z książki dowiemy się również, że wbrew powszechnej opinii liczby bardzo obchodziły ludzi średniowiecza i w tej epoce miały szczególne znaczenie. "W średniowieczu mało kto potrafił pisać, za to właściwie każdy umiał liczyć. Nie posiadając zdolności rachowania, trudno byłoby przetrwać w ówczesnej rzeczywistości. Z tym że nie liczono takim sposobem jak obecnie. (…) Średniowieczny rolnik liczył na palcach, mierzył, odwołując się do długości własnego ramienia albo stopy, a wyniki notował przy użyciu nacięć umieszczanych na przykład na specjalnych kijkach czy deszczułkach" – twierdzi autor "Średniowiecza w liczbach", które dostępne jest w serwisie audioteka.pl.

W najnowszym odcinku podcastu "Clickbait" mówimy o rewolucji w HBO Max, które zmieniło się w krótkie Max. Ile to kosztuje? Co można oglądać? Przy okazji wspominamy wstrząsające sceny z "Rodu smoka", który wraca z 2. sezonem. Znajdź nas na Spotify, Apple Podcasts, YouTube, w Audiotece czy Open FM. Możesz też posłuchać poniżej:

Źródło artykułu:WP Film
audiotekakamil janickiśredniowiecze

Wybrane dla Ciebie

Komentarze (58)

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (880 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (405 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.