Anna Seniuk
Charakterystyczna polska aktorka teatralna i filmowa, o niesłabnącej od ponad 30 lat popularności. Ogromną sławę przyniosła jej przede wszystkim rola Magdy Karwowskiej w popularnym serialu Jerzego Gruzy „40-latek”.
Urodziła się 17 listopada 1942 roku w Stanisławowie, a dzieciństwo spędziła w miejscowości Zator pod Oświęcimiem.
Myślała o zawodzie historyka, bądź konserwatora sztuki, jednak ostatecznie wybrała studia aktorskie w PWST w Krakowie, które skończyła w 1964 roku. Jeszcze w tym samym roku zadebiutowała na scenie tamtejszego Teatru Starego, rolą Irmy w „Wariatce z Chaillot” Jeana Giraudoux w inscenizacji Zygmunta Hübnera. Z Teatrem Starym związana była do 1970 roku. Po wyjeździe do Warszawy była aktorką tamtejszych teatrów: Ateneum (1970-74, 1991-2003), Powszechnego (1977-82) i Polskiego (1982-91) i Narodowego (od 2003 roku). Jej debiutem filmowym była rola w „Julii” Jana Rutkiewicza (1963). Początkowo grała przede wszystkim epizody – jako kelnerka w „Niekochanej” Janusza Nasfetera (1965), prostytutka Magdalenka w „Lalce” Wojciecha Jerzego Hasa (1968), służąca w „Romantycznych” Stanisława Różewicza (1970).
Większe kreacje stworzyła w telewizyjnej adaptacji noweli Prusa „Przygoda Stasia” Andrzeja Konica (1970), u boku Tadeusza Borowskiego w „Kardiogramie” Romana Załuskiego (1971), u Jerzego Passendorfera w „Zabijcie czarną owcę” (1971).
* Z Konicem spotkała się ponownie w 1973 roku na planie serialu „Czarne chmury”, jednak sławę na szeroką skalę przyniósł jej serial powstały rok później i występ u boku Andrzeja Kopiczyńskiego w pamiętnym „40-latku” Jerzego Gruzy. Za rolę Magdy Karwowskiej otrzymała zespołową (1976) i indywidualną (1978) Nagrodę Przewodniczącego Komitetu d/s Radia i Telewizji oraz nagrodę „Złoty Ekran”. Do kreowanej przez siebie postaci wróciła trzy lata później w filmie pełnometrażowym „Motylem jestem, czyli romans 40-latka” (1976) oraz 20 lat później w serialu o adekwatnym do okoliczności tytule „40-latek. 20 lat później” (1993).*
W międzyczasie stworzyła na ekranie wiele istotnych, pierwszoplanowych kreacji: jako Antonina w opartym na autentycznych faktach dramacie „Bilet powrotny” Ewy i Czesława Petelskich (1978, Nagroda Prezesa Rady Ministrów II stopnia), jako Maria Kazimiera w kostiumowej komedii Wojciecha Solarza „Ojciec królowej” (1979), Julcia w „Pannach z Wilka” Andrzeja Wajdy (1979), Magda, kochanka Jana w „Ćmie” Tomasza Zygadły z Romanem Wilhelmim (1980), czy Handzia w „Konopielce” Witolda Leszczyńskiego (1981).
Mniejsze, nie mniej znaczące występy dała w ekranizacji „Potopu” Jerzego Hoffmana (1974), jako nauczycielka w „Kung-fu” Janusza Kijowskiego (1979), sklepowa Zosia w „Pełni” Andrzeja Kondratiuka (1979) i Szymbartowa w filmie dla młodzieży „Szaleństwa panny Ewy” Kazimierza Tarnasa wg słynnej powieści Kornela Makuszyńskiego (1984).
W 1985 roku pojawiła się na planie biograficznego „Tumoru Witkacego” Grzegorza Dubowskiego (1985), a po pięciu latach przerwy od ról ekranowych, wzięła udział w słynnej europejskiej koprodukcji „Europa Europa” Agnieszki Holland (1990).
Kontynuowała występy w filmach dla młodszych widzów: jako Hipolitowa w „Szwedach w Warszawie” Włodzimierza Gołaszewskiego (1991), Amelia Budzisz w filmowej i telewizyjnej adaptacji „Awantury o Basię” (1995, 1996) oraz bohaterka znanych seriali Jerzego Łukaszewicza – „Wow” (1993) i „Tajemnica Sagali” (1996).
W 1993 roku zagrała w „Przypadku Pekosińskiego” Grzegorza Królikiewicza, a w latach 1995-96 i w 1999 roku kreowała postać Palivcovej, żony właściciela piwiarni w telewizyjnej wersji przygód o „dobrym wojaku Szwejku” Wojciecha Gawrońskiego, z Jerzym Stuhrem w roli głównej.
W 2001 roku wystąpiła w roli Doroty w komediowym serialu „Garderoba damska”, a od 2005 roku zaczęła kreować postać Jadwigi Kleiberg w serialu „Egzamin z życia”, na planie którego spotkała się z synem, aktorem Grzegorzem Małeckim.
Oprócz kreacji filmowych, Anna Seniuk ma na swoim koncie szereg wybitnych występów teatralnych i radiowych, za które niejednokrotnie honorowana była ważnymi wyróżnieniami.
* Słynne są jej adaptacje „Pchły Szachrajki” Jana Brzechwy i „Balladyny” Juliusza Słowackiego, zrealizowane wraz z mężem, kompozytorem, Maciejem Małeckim dla Teatru Polskiego Radia – za ich kreację i reżyserię otrzymała nagrodę „Złoty Mikrofon 2000”. Nie była to pierwsza nagroda za jej działalność radiową. Trzy lata wcześniej została laureatką specjalnej nagrody Teatru Polskiego Radia „Wielki Splendor” za kreacje antenowe, a w 1986 roku – nagrody Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji za wybitne kreacje aktorskie w Teatrze Polskiego Radia oraz w Teatrze Telewizji.*
Na deskach teatrów zasłynęła przede wszystkim z licznych kreacji w komediowym repertuarze, ze spektaklami wg Aleksandra Fredry na czele.
Współpracowała na scenie z wieloma wybitnymi twórcami, m.in. z Konradem Swinarskim, Kazimierzem Dejmkiem, Aleksandrem Bardinim, Jerzym Jarockim, Józefem Szajną, Agnieszką Glińską, Kazimierzem Kutzem.
* Ponadto w ciągu kilkudziesięciu lat swojej kariery została wyróżniona: Złotą Honorową Odznaką „Za zasługi dla Warszawy” (1989), Odznaką Honorową Zasłużony Działacz Kultury (1989), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2003) oraz Doroczną Nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie teatru (2007). O sympatii ze strony publiczności świadczyły zaś: otrzymany w 1980 roku tytuł Gwiazdy Filmowego Sezonu w Łagowie (1980), „Telekamera” dla Najlepszej Aktorki za rok 1999 oraz „Tele Maska” dla najlepszej aktorki w Teatrze Telewizji Polskiej (2004).*
Od 1998 roku posiada tytuł naukowy profesora sztuk teatralnych. Pracuje w warszawskiej Akademii Teatralnej.
Komentarze