"Ojcu": Młodzi montrealczycy kręcą film o zbrodni winnickiej
W Montrealu powstaje fabularyzowany dokument oparty na historii zbrodni dokonanej pod koniec lat 30. XX wieku przez NKWD na mieszkańcach Winnicy. Projekt jest współfinansowany z funduszy MSZ przeznaczonych na współpracę z Polonią i Polakami za granicą.
"Ojcu", to debiut reżyserski Diany Skayi - Polki, urodzonej w Armenii i mieszkającej w Kanadzie, którą z Winnicą łączy tragiczna historia rodziny. Scenariusz jest oparty na poemacie autorstwa ciotki Diany Skayi - Aliny Bandrowskiej, opisującym historię Adama Bandrowskiego - ojca Aliny. Adam - nauczyciel winnickiego technikum rolniczego, młody poeta, został aresztowany zimą 1938 roku przez NKWD. Podzielił los ponad 13 tysięcy polskich, ukraińskich i rosyjskich mieszkańców Winnicy zamordowanych przez sowieckie władze pod pretekstem zwalczania wrogów ustroju komunistycznego i szpiegostwa na rzecz Polski. Ciała ofiar zakopano w tajemnicy w masowym grobie w winnickim parku.
Alina Bandrowska, córka Adama i autorka poematu "Ojcu", fot. kard z filmu
Zbrodnię ujawniono dopiero w 1943 roku, niemal równocześnie ze zbrodnią w Katyniu. W Winnicy zginęli wyłącznie cywile, a ich tragedia pozostaje wciąż mniej znanym epizodem stalinowskich zbrodni.
Ekipa filmu to w większości młodzi Polacy mieszkający w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych - zawodowcy i amatorzy. Rolę Adama Bandrowskiego zagrał Antoni Porowski, pracujący na co dzień w Nowym Jorku. Na planie towarzyszy mu pochodząca z Ukrainy, debiutująca Olesja Achtemijczyk. Autorem zdjęć jest Jan Belina-Brzozowski, absolwent łódzkiej "Filmówki". Zdjęcia do filmu powstały w lipcu i sierpniu w Montrealu i Rawdon. Za scenerię więzienia NKWD posłużyły podziemia polskiego Konsulatu w Montrealu.
Projektowi patronują: Konsulat Generalny RP w Montrealu, a także Ambasada RP w Kijowie i Konsulat Generalny RP w Winnicy, które podczas zbierania materiału pomogły w dotarciu do niedostępnych na co dzień źródeł. Dzięki pomocy winnickiego konsulatu, w archiwum NKWD udało się odnaleźć oryginalny nakaz aresztowania, dokumentację śledztwa, wyrok śmierci i późniejszy akt rehabilitacji Adama Bandrowskiego.
Produkcja jest współfinansowana ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych, przeznaczonych na współpracę z Polonią i Polakami za granicą w 2014 roku.