10 filmów, które zmieniły historię kina. Arcydzieła, która oparły się próbie czasu, a wśród nich m.in.: *„Brzdąc”, „Gorączka złota” i „Dyktator”.*
Charlie Chaplin należy do grona największych postaci XX wieku. Mack Senett, producent filmowy współczesny Chaplinowi, nazwał go „największym artystą wszech czasów” i nie pozostał w tej opinii odosobniony. Jego gorącymi wielbicielami byli Bernard Shaw, Marcel Proust, Zygmunt Freud i Pablo Picasso. Charlie Chaplin był siłą napędową przemysłu filmowego w latach swej artystycznej aktywności i inspiracją dla współczesnych reżyserów, aktorów i komików. Do grona jego fanów należą: Woody Allen, Roberto Benigni, Milos Forman, Bono, Johnny Depp i Mike Myers.
W 2012 roku obchodzimy 35 rocznicę śmierci Charliego Chaplina. Z tej okazji Galapagos Films przygotowało wyjątkową kolekcję filmów, w której znalazło się 10 najsłynniejszych dzieł mistrza. Już 22 czerwca na DVD ukażą się: „Brzdąc” (1921), „Gorączka złota” (1925), „Cyrk” (1928), „Światła wielkiego miasta” (1931) oraz „Dzisiejsze czasy” (1936). Wkrótce na DVD ukaże się 5 kolejnych tytułów: „Paryżanka” (1923), „Dyktator” (1940), „Pan Verdoux” (1947), „Światła rampy” (1952) oraz „Król w Nowym Jorku” (1957). Kolekcja DVD Charlie Chaplin dostępna będzie wyłącznie w salonach empik oraz za pośrednictwem empik.com.
KOLEKCJA DVD - CHARLIE CHAPLIN
„BRZDĄC” (1921)
Charlie Chaplin streścił ten film następująco: − Pewna, uboga mieszkanka Londynu planuje porzucić swe nieślubne dziecko, lecz chce, by trafiło do bogatego domu. Kładzie je więc w limuzynie stojącej przed eleganckim pałacem. Ale samochód zostaje ukradziony, a niemowlę porzucone obok śmietnika. Znajduje je i zabiera wędrowny szklarz (w tej roli sam Chaplin).
Film pokazuje czasem zabawne, a czasem żałosne przygody szklarza i malca. Dziecko pracuje tłukąc szyby, dzięki czemu szklarz ma pełne ręce roboty. Rolę podrzutka zagrał pięcioletni Jackie Coogan. Obdarty, umorusany, w za dużej czapce i spodniach z szelkami był w istocie Charliem z dzieciństwa. Niezapomniany duet Chaplin-Coogan oraz niesamowita dawka optymizmu zawarta w „Brzdącu” sprawiły, że film odniósł ogromny sukces na całym świecie, a dziś uznawany jest za arcydzieło.
W 2011 roku „Brzdąc” został wpisany do Narodowego rejestru Filmowego przy amerykańskiej Bibliotece Kongresu jako film „szczególnie ważny” i wart zachowania go dla następnych pokoleń.
„GORĄCZKA ZŁOTA” (1925)
Arcydzieło komedii i film, z którego Chaplin był najbardziej dumny. Jego akcja rozgrywa się na Alasce, a bohaterami są poszukiwacze złota. Charlie, podobnie jak tysiące śmiałków pod koniec XIX wieku przybywa do Klondike by spróbować swoich sił jako poszukiwacz złota. Przypadek sprawia, że na jego drodze stają poczciwy Jim (Mack Sway) oraz postrach okolicy Czarny Larsen (Tom Murray), z którymi w chatce na zboczu góry chroni się przed niespodziewaną burzą śnieżną. Odcięci od świata śmiałkowie przeżywają trudne chwile, a jeden z nich nawet rozważa zjedzenie Charliego, ale na szczęście burza mija i nasz bohater może udać się w dalszą drogę.
W mieście poznaje piękną Georgię (Gerogia Hale), w której się zakochuje. Niestety, dziewczyna jest zadurzona w innym. Zrozpaczony Charlie odnajduje Jima i wraz z nim wyrusza na poszukiwanie żyły złota.
„Gorączka złota” to film, w którym znalazły się jedne z najbardziej znanych scen zrealizowanych kiedykolwiek przez Chaplina - słynny taniec bułeczek nadzianych na widelce, czy Charlie gotujący buty i przyrządzający spaghetti ze sznurowadeł.
„Gorączka złota” okazała się wielkim sukcesem i przyniosła Chaplinowi 2 miliony dolarów zysku w pierwszym roku wyświetlania. W 1992 roku obraz został wpisany do Narodowego rejestru Filmowego przy amerykańskiej Bibliotece Kongresu jako film „szczególnie ważny” i wart zachowania dla następnych pokoleń.
„CYRK” (1928)
Charlie ponownie wciela się w postać bezrobotnego, który najpierw przez pomyłkę zostaje wzięty za złodzieja, a później – również przez pomyłkę – za cyrkowego artystę. Jego spontaniczny występ na arenie tak się spodobał publiczności, że Charlie dostał pracę w cyrku.
Niestety, w następnych przedstawieniach Charlie wypada fatalnie. Z pomocą przychodzi mu woltyżerka (Merna Kennedy), która podtrzymuje go na duchu i uczy sztuki aktorskiej. Charlie zakochuje się w pięknej nauczycielce, ale ona kocha linoskoczka. Charlie uczy się więc chodzić na linie, by przyćmić rywala. Czy w ten karkołomny sposób uda mu się zdobyć serce pięknej dziewczyny?
Praca nad „Cyrkiem” była jednym z największych wyzwań w karierze artysty. Produkcja była wstrzymana na 8 miesięcy, w studiu wybuchł pożar, zmarła matka Chaplina, on sam przechodził przez niezwykle trudny rozwód ze swoją drugą żoną Litą Grey (szczegółowo opisywany przez prasę), a ponadto urząd skarbowy oskarżył artystę o unikanie zapłacenia zaległych podatków.
Kiedy wreszcie „Cyrk” trafił na ekrany kin został entuzjastycznie przyjęty przez widzów i krytyków zarabiając w ciągu pierwszego roku dystrybucji prawie 4 miliony dolarów, co uczyniło go jednym z najbardziej dochodowych niemych filmów w historii.
„ŚWIATŁA WIELKIEGO MIASTA” (1931)
Akcja filmu rozgrywa się w czasach Wielkiego Kryzysu, którego Charlie – bezdomny i bez grosza przy duszy – jest jedną z ofiar. Tym razem na jego drodze los stawia piękną, ale niewidomą kwiaciarkę (Virginia Cherrill). Charlie dowiaduje się, że wzrok może przywrócić jej operacja, która – niestety – jest bardzo kosztowna.
Charlie postanawia zrobić wszystko by zdobyć pieniądze dla dziewczyny. Jest zamiataczem ulic, bokserem, a nawet udającego bogatego pozera oszustem. Wreszcie przypadkowo ratuje przed śmiercią próbującego popełnić samobójstwo milionera. Ten z wdzięczności ofiarowuje Charliemu znaczną sumę pieniędzy. To jednak nie koniec problemów sympatycznego włóczęgi w meloniku...
Premiera „Świateł wielkiego miasta” miała miejsce w trzecim roku Wielkiego Kryzysu. Charlie, bezdomny i zhańbiony, był bliski publiczności, której spora część doświadczała podobnych niedoli. Film spotkał się z gorącym przyjęciem w Londynie, Berlinie, Moskwie, Tokio i w Nowym Jorku, gdzie na premierę reżyser zaprosił skazańców z więzienia z Sing-Sing.
„DZISIEJSZE CZASY” (1936)
Charlie pracuje przy taśmie produkcyjnej w fabryce. Monotonne czynności i duża szybkość, z jaką przesuwa się taśma, doprowadzają robotnika do szaleństwa. Guziki na ubraniach mylą mu się z nakrętkami, smaru używa do polewania majstrów i policjantów, aż wreszcie ofiara mechanizacji trafia do domu wariatów.
Po wyjściu, przez przypadek, wplątuje się w polityczną kabałę. Podnosi z ulicy kawałek czerwonej szmaty, co zostaje potraktowane jako sygnał do manifestacji. Charlie, jej mimowolny przywódca, trafia tym razem do więzienia.
Chaplin nie zakończył filmu na tej scenie, ale i tak zarzucano mu postawę polityczną bliską komunizmowi. Prawicowi nadgorliwcy nie pomyśleli, że Chaplin ośmieszał być może łatwowierność „ludu”. Dał się on przecież porwać człowiekowi, który nie wiedział nawet dokąd idzie, a czerwoną szmatę podniósł, bo dbał o porządek na ulicy. Ten naładowany komicznymi epizodami film spodobał się wszystkim z wyjątkiem tradycyjnych wrogów Chaplina: prasy Hearsta, rekinów Wall Street i ministra propagandy III Rzeszy, gdzie „Dzisiejsze czasy” objęto cenzurą.
W 1989 roku „Dzisiejsze czasy” wpisano do Narodowego rejestru Filmowego przy amerykańskiej Bibliotece Kongresu jako film „szczególnie ważny” i wart zachowania dla następnych pokoleń.
FENOMEN CHARLIEGO CHAPLINA
Zanim słowo „marka” zrobiło światową karierę, w świadomości zbiorowej zaistniała postać bezbłędnie rozpoznawalna pod każdą szerokością geograficzną. Była to postać drobnego włóczęgi w meloniku, w przyciasnym surducie, z laską w ręku i ogromnych butach, poruszającego się „kaczym” krokiem.
Twórcą trampa był wodewilowy komik – Charlie Chaplin, który 28 lutego 1914 roku po raz pierwszy pojawił się na ekranie. Po nakręceniu „Making a Living” i kilkudziesięciu innych burlesek przyszła kolej na wyrafinowane komedie i melodramaty. Charlie Chaplin od razu zawojował serca publiczności.
Charlie Chaplin był pierwszym i do dzisiaj ostatnim twórcą, który osobiście nadzorował każdy aspekt produkcji filmowej. Założył własne studio, United Artists (razem z Douglasem Fairbanksem, Mary Pickford i D.W. Griffithem), był producentem, reżyserem, scenarzystą, aktorem, operatorem i autorem muzyki. To on przekształcił kino z przemysłu w sztukę.
W trzecim roku swej filmowej kariery, z tygodniową płacą 10 tysięcy dolarów, był najlepiej opłacanym aktorem na świecie. W latach 20 - tych postać Charliego stała się wszechobecna. Ubierano się i tańczono jak on, śpiewano jego piosenki, rysowano go w komiksach i sprzedawano figurki z jego podobizną. Zdarzenia z jego życia trafiały na pierwsze strony gazet. Chaplin unosił się na fali popularności przez następne dekady, nawet po tym, jak ostatecznie pożegnał się z kamerą (1966).
Charles Spencer Chaplin urodził się 16 kwietnia 1889 roku w Londynie. Jego ojciec był popularnym śpiewakiem i aktorem wodewilowym. Jego matka, Hannah, występowała razem z mężem. Po śmierci ojca Charlie z matką i bratem Sydneyem, tułał się po nędznych mieszkaniach ubogich dzielnic Londynu.
Charlie wystąpił na scenie wodewilu już w wieku sześciu lat. Kilka lat później związał się z wędrowną grupą teatralną. Wodewil angielski i pantomima nauczyły Chaplina sztuki aktorskiej, a tematów dostarczyło mu życie w slumsach. Stamtąd też zaczerpnął pomysł na wizerunek odrzuconego włóczęgi.
− Wąsiki to symbol próżności. Bezkształtne spodnie to karykatura naszych śmiesznostek i niezręczności. Laseczka jest chyba moim najszczęśliwszym pomysłem. Wymyśliłem różne sposoby posługiwania się nią, by wywoływać śmiech. Często znajduje ją uczepioną za czyjąś nogę czy ramię i publiczność zaczyna się śmiać, zanim sam zdam sobie sprawę z tego, co zrobiłem – wspominał Charlie Chaplin.
W 1912 r. Charles Chaplin po raz drugi wyjechał z wodewilową grupą Karno na tournee po Stanach Zjednoczonych. Aktor często odwiedzał kina i w końcu postanowił zmienić branżę. Przystał na propozycję wytwórni Keystone Macka Sennetta i 5 stycznia 1914 roku stanął po raz pierwszy przed kamerą. Grał w komedii „Making a Living”.
Scenariusze Keystone nie porażały oryginalnością: gonitwy, upadki, obrzucanie się tortem, kopniaki, jednak pojedyncze sceny, niektóre efekty komiczne zapowiadały narodziny Mistrza. Chaplin miał już charakterystyczną postać, ale brakowało jej jeszcze duszy.
Po przejściu do wytwórni Essenay (1915), twórca uzyskał sporą niezależność. Mógł pisać scenariusze i reżyserować wszystkie swe filmy oraz, co okazało się dobroczynne, dobierać aktorów. Jego pierwszym wielkim odkryciem była młodziutka Edna Purviance, z której w kilka tygodni zrobił wyśmienitą aktorkę. Edna zagrała narzeczoną Charliego w dwudziestu filmach, m.in. w „Charlie bokserem” („The Champion”), „Charlie włóczęgą” („The Tramp”), czy „Charlie marynarzem” („By the Sea”).
Rok po swym debiucie, wieczny włóczęga i bezrobotny klown przyciągał do kin miliony widzów. Wytwórnie filmowe rozpoczęły prawdziwą batalię o Chaplina. Wytwórnia Mutual za podpisanie kontraktu zaproponowała mu 600 tysięcy dolarów i absolutną swobodę w działaniu. Chaplin przystał na propozycję.
W filmach dla Mutual twórca nie ograniczył się do powielania łatwych efektów. Wytrwale poszukiwał doskonałości formalnej. Jego filmy przypominały balet, dzięki niezwykłej precyzji i zgraniu aktorów. Doskonałość formalna wzmacniała efekt komiczny, ale też ułatwiała komunikację z widzem. A mały włóczęga nie chciał tylko kpić i szydzić. Z zapałem misjonarza chciał poprzez farsę wyjaśniać i ukazywać chorobę ludzkiego społeczeństwa.
Serię filmów-baletów zamknął „Charlie policjantem” („Easy Street”, 1917). Po niej nastąpiła seria satyr społecznych, w których Chaplin natrząsał się z: brzuchatych jegomościów i otyłych dam, monarchów, sędziów, dwulicowych kapłanów i oficerów. Jednocześnie z szacunkiem traktował ubogich: żołnierzy, służących, robotników, bezrobotnych i emigrantów.
Skierowanie ostrza satyry w uprzywilejowanych jasno pokazywało, po której stronie opowiadał się dawny biedak i producent filmowy zarazem. Chaplin był z przekonania zawziętym krytykiem nierówności społecznych, ale też pamiętał, kto jest jego najwierniejszą publicznością. Dotkliwości krytyki nie złagodziła niewinna mina „włóczęgi”.
Władcy ówczesnej Ameryki zrozumieli jego grę i nie wybaczyli mu tego nigdy. Rosnącemu uwielbieniu ze strony publiczności towarzyszyły coraz napastliwsze ataki na artystę ze strony establishmentu, organizacji „obywatelskich” i rasistowskich. Zarzucano mu niemoralność, brak patriotyzmu i szacunku dla religii. Ostatecznie, po trzydziestoletniej nagonce, zabroniono Chaplinowi powrotu do Ameryki (1952). Wiadomość dotarła do artysty podczas jego podróży do Europy. Chaplin osiadł z całą rodziną w Szwajcarii, gdzie mieszkał aż do śmierci (1977).
Kolekcja DVD Charlie Chaplin dostępna będzie wyłącznie w salonach empik oraz za pośrednictwem empik.com.