Jestem już gdzie indziej - wywiad z Mateuszem Kościukiewiczem

- Nie jestem. W ogóle nie obchodzę rocznic, które są związane bezpośrednio ze mną. Wolę świętować czyjeś.

- To bardzo miłe, co powiedziała Agnieszka. Co do relacji aktorskiej między nami, mogę powiedzieć, że była ona bardzo profesjonalna. Jeśli zainspirowało ją to, że byłem dla niej zaskakujący i wyszła z tego jakaś prawda i życiowa realność, to tym lepiej dla filmu.

- W każdą rolę, którą do tej pory zagrałem, wkładałem wiele swojego serca, emocji i wrażliwości. W bohaterach filmów - „Wszystko, co kocham”, „Matka Teresa od kotów” - jest to głęboko zawarte. Nie trudno to odczytać. Ludzie odbierają mnie bardzo różnie.

- Nie tyle może z krytyką, co z niechęcią. Z racji nieobliczalności, której wielu ludzi nie posiada i stara się dopatrzeć u innych.

- To mogło być złudzenie. Twórcy filmu z założenia wierzą w niego. Pewne rzeczy łatwiej wyobrazić sobie na planie. Czy dzisiaj by tak powiedzieli, gdybyśmy stali obok siebie i rozmawiali? Myślę, że nie. Jest coś takiego w atmosferze na planie, że aktorzy, którzy kreują postaci, w sposób naturalny i wiarygodny, tworzą pewną iluzję. Trudno jest grać postać w filmie nie wierząc w nią, nie dając jej swojego życia. To taki dziwny zawód. Ciężko z tym dyskutować. Ja z mojego doświadczenia filmowego wiem, że oddanie się pełne jest bardzo niedobre dla filmu, projektu, roli.

- To mity i zbędna wśród aktorów kokieteria. Egoizm zwykle bierze górę. Jeśli aktor nie zachowuje dystansu - wobec siebie, partnerów, innych twórców - skazany jest na utopię, która prędzej czy później go pogrąży.

- Kazirodztwo to wciąż trudny temat. Mimo że żyjemy w świecie, w którym podobno nie ma już tematów tabu, kazirodztwo wydaje się tematem odległym. Zastanawiając się nad głębszym problemem, jaki w tym filmie motywuje mojego bohatera do działania, doszedłem do wniosku, że dotyczy on relacji rodzinnych, związanych z wzorcami wyniesionymi z domu. Film pokazuje jak istotna jest relacja rodziców z dziećmi, że wzorzec męski i żeński, który przekazują nam rodzice, rzutuje potem na całe nasze życie, na to, czy ma ono szanse być udane czy nie. W filmie ukazany jest brak tych wzorców.

- Tadek, którego gram, żyje w jakimś wyobcowanym świecie pozbawionym miłości. Uczuć szuka w związku z siostrą. Każdy człowiek szuka w życiu miłości. Miłość do kobiety, mężczyzny, kochanka, kochanki, Boga, siebie, natury – są różne formy poszukiwań. Kołem napędowym świata jest miłość, a raczej jej brak. To dążenie jest silne, trudno je przezwyciężyć. A kiedy jesteśmy pozbawieni rodziców, potrzeba miłości jeszcze bardziej się kumuluje. Tak jak w moim bohaterze. Tadek pojawia się znikąd, przywozi ze sobą cały bagaż pragnień i pustkę, którą chce wypełnić. Jedyną osobą, która może mu to dać, jest jego siostra Anka.

- W tym wątku zarysowany jest romantyczny dramat. Pokazuje wyobcowanego bohatera, outsidera, który wyzwala w kobietach miłosne uczucia. W naszym przypadku jest to postać Cyganki, którą gra Ania Próchniak.

- Oraz wątek piłkarski, bo ci neofaszyści prowadzą klub sportowy (śmiech). Wszystkie te wątki są tłem naszej historii. Temat Romów powraca na tle europejskim. To ludzie odosobnieni, wyrzuceni na margines społeczności. Próbują się odnaleźć w otaczającej ich rzeczywistości. Są napiętnowani. Żyją jak chcą, nie oceniam tego. Podejrzewam, że w wielu aspektach są bardziej szczęśliwi i wolni ale to tez mity. W powszechnej unifikacji pragnień nie ma znaczenia jakiej jesteś rasy. Wszyscy są tak samo zachłanni i leniwi.

- Będąc szczerym, to była jedyna propozycja, jaka przyszła w tamtym czasie, więc bardzo pragmatycznie ją przyjąłem, żeby coś robić. Z podnietą nie miało to nic wspólnego.

- Przeciwnie, zamilkł.

- Mam wrażenie, że wielu ludzi boi się ze mną pracować ze względu na opinię, jaka się za mną ciągnie - osoby trudnej, nieobliczalnej. Ale wszystko się zmienia, nie mówię, że tak nie jest, ale jestem już gdzie indziej.

- Potrafię bardzo dobrze liczyć pewne rzeczy matematycznie, ale tu kalkulować nie umiem. Nie rozumiem tego. Widzę mechanizm, cechy charakteru niezbędne do tego rodzaju działań, ale sam ich jestem pozbawiony… nie narzucam się ze swoim wizerunkiem, więc nie muszę go kreować, raczej inni próbują użyć mnie do jakieś kreacji i iluzji, co nie do końca mi odpowiada.

- Każdy się zmienia, nie mam już 21 lat i Jankiem z „Wszystko, co kocham” nie jestem. Wszystko odpłynęło w przeszłość. Wiadomo, jestem aktorem, więc gram pewne role. Jak powiedziała pani wcześniej, one jakoś przemawiają do ludzi, intrygują, zapisują się w pamięci. Oczywistym jest, że się to skleja z człowiekiem, który je gra. Dla mnie to tylko kreacje, kolejne etapy na drodze aktorskiej. Wcześniej dawały mi dużo, bo nic innego nie miałem. Teraz? W dalszym ciągu to coś więcej niż zawód. Ale nie jest to sens mojego życia.

- Wiele różnych spraw.

- Chudych lat nigdy nie było, tylko jakieś przestoje. To dopiero nadejdzie, ale nie martwię się tym. Aktorstwo jest ostatnią rzeczą, którą się martwię.

- Zagrałem w „Wałęsie” Andrzeja Wajdy. To mała rola, drugoplanowa postać, którą, mam nadzieję, uda mi się zarysować w tym filmie. Gram przyjaciela Lecha Wałęsy, który zostaje z nim do końca.

- W poprzednim też grałem (śmiech).

- Tak, wcześniej spotkałem się z panem Wajdą przy filmie „Tatarak”. Dużo powiedziane „spotkałem się”, po prostu zagrałem tam epizod.

- Nie. Siedzę tyłem przy stoliku i gram w karty. Jestem brydżystą 3 czy 4…

- Byłem nawet na zdjęciach próbnych do głównej roli. Niestety, wysypałem się całkowicie. Postać pani Krystyny Jandy i pana Andrzeja Wajdy w jednym pokoju zmiotła mnie z powierzchni ziemi. Ale wtedy jeszcze byłem przed debiutem. Kompletnie nie wiedziałem jak się zachować.

- Nie.

- Dziękuję za rozmowę.