Trzy przekłady Tolkiena po polsku

Niektórzy twierdzą, że żadna książka na wiecie nie zyskała w tak szybkim czasie takich rzesz miłoników jak "Władca Piercieni". Mało kto pamięta, że polski przekład sławnej trylogii tolkienowskiej był jednym z pierwszych przekładów tej książki na język obcy na wiecie.

Po przekładach na holenderski (1957) i szwedzki (1960) przekład polski, pióra Marii Skibniewskiej, ukazał się w 1963 roku.Ci, którzy przyzwyczaili się do mylenia o losach Śródziemia językiem tej tłumaczki, ostro krytykują nowszy przekład pióra Jerzego Łozińskiego. Ma on jednak także zwolenników, którzy podkrelają większą wiernoć tego tłumaczenia wobec oryginału.

Łoziński pokusił się o przetłumaczenie na polski nazw własnych, w znakomitej większoci nie tłumaczonych przez Skibniewską. Na przykład, gdy w "Powrocie króla" Tolkien nazywa Sama "Gamgee Samwise" (wise - mądry, rozważny), Skibniewska pomija ten fakt dalej stosując imię Sam, natomiast Łoziński "Samwise" tłumaczy na "Samlis". Niektórych polskich czytelników to drażni, mimo że Łoziński powołuje się na wskazówki pozostawione przez Tolkiena dla tłumaczy.

W swoim przekładzie Jerzy Łoziński zastosował też bardziej patetyczny język, co niektórym czytelnikom odpowiada, choć trudno nie zauważyć, że przekład Skibniewskiej łatwiej się czyta.

Tolkien pisał bardzo trudnym językiem i możliwoci interpretacji jego angielszczyzny jest wiele. Najnowsze tłumaczenie pióra Marii i Cezarego Frąców jest, jak twierdzą redaktorzy tego wydania, najbliższe oryginałowi.

Im bliżej premiery filmu, tym więcej w księgarniach książek Tolkiena i o Tolkienie.* "Władca Piercieni" ma w Polsce aż trzech wydawców - Zysk, Amber i Muzę.* W ciągu ostatnich pięciu lat Amber opublikował aż 25 książek Tolkiena lub na temat tego autora ("Hobbit", "Silmarillion", "Niedokończone opowieci", "Przygody Toma Bombadilla", "Rudy Dżil i jego pies", "Encyklopedię Śródziemia" i dwa albumy o powstaniu filmu). Wydawnictwo Zysk opublikowało listy i eseje Tolkiena. W polskich księgarniach można znaleźć ponad 30 książek Tolkiena i Tolkienowi powięconych.