Jan Frycz
Polski aktor filmowy i teatralny. Na czoło aktorskiej elity w Polsce wysuwał się sukcesywnie, ale skutecznie, bowiem dzisiaj uznawany jest za jednego z najwybitniejszych polskich aktorów teatralnych i filmowych średniego pokolenia. Urodził się 15 maja 1954 roku w Krakowie. Studiował w tamtejszej PWST, którą ukończył w 1978 roku.
W tym samym roku zadebiutował na deskach Teatru Słowackiego, w roli Edmunda w „Ślubach panieńskich”. We wczesnych latach 80-tych związany z teatrami stołecznymi, zaś od 1984 z krakowskimi: Teatrem Słowackiego (1984-89) i Starym (od 1989).
Stworzył wiele wybitnych kreacji filmowych i teatralnych. Z tych ostatnich na czoło wysuwają się zwłaszcza role związane z klasyką rosyjskiej literatury (rola Astrowa w „Wujaszku Wani”, Wierszynina w „Trzech siostrach” Czechowa, dwukrotnie- Iwana w „Braciach Karamazow” Dostojewskiego czy Poncjusza Piłata w „Mistrzu i Małgorzacie”). Grał u Grzegorza Jarzyny, Kazimierza Kutza, Krystiana Lupy i Mikołaja Grabowskiego. Wcielił się w postać księdza Piotra w adaptacji Mickiewiczowskich „Dziadów” oraz tytułowego bohatera w „Królu Learze” Szekspira.
W filmie zadebiutował jeszcze na studiach, epizodyczną rolą w norwesko-polskiej produkcji „Dagny” (1976). W 1978 roku występował w serialu TV „Zielona miłość” Stanisława Jędryki. W 1982 roku partnerował Janowi Nowickiemu, Grażynie Szapołowskiej i Leonowi Niemczykowi na planie słynnego obrazu „Wielki Szu” Sylwestra Chęcińskiego, w którym stworzył bardzo interesującą kreację młodego, ale już przegranego życiowo człowieka.
W kolejnych latach występował w historycznym serialu TV „Blisko, coraz bliżej” Zbigniewa Chmielewskiego (1982-86), w międzyczasie zaliczając* epizod u Wiesława Saniewskiego w „Nadzorze” (1983)*, z którym spotka się jeszcze ponad 20 lat później. Jest niemal regułą, że reżyserzy, u których raz wystąpił, niejednokrotnie powracają do współpracy z nim.
W 1986 wystąpił u Feliksa Falka w filmie TV „Nieproszony gość”, a w 1990 – w jednej z głównych ról w adaptacji prozy Witkacego „Pożegnanie jesieni” Mariusza Trelińskiego. Do współpracy z reżyserem powrócił w 1995 („Łagodna”) oraz w 2000 roku, wraz z obrazem „Egoiści”.
W 1993 roku pojawił się w filmie Andrzeja Barańskiego „Dwa księżyce”, z którym niejednokrotnie współpracował także w późniejszym okresie (m.in. w 1995 roku, kiedy wystąpił u niego w „Horrorze w wesołych bagniskach”).
W 1994 roku zagrał w kostiumowej roli w „Damie kameliowej” Jerzego Antczaka oraz w debiucie reżyserskim Jerzego Stuhra „Spis cudzołożnic”. Rok 1995 to z kolei występ w debiucie reżyserskim Krystyny Jandy („Pestka”), 1996 – udział w dwóch produkcjach z „rybą” w tytule: komedii Jacka Bromskiego „Dzieci i ryby” oraz w filmie Andrzeja Barańskiego „Dzień wielkiej ryby”, a także w dość znanym filmie sensacyjnym „Nocne graffiti” z Kasią Kowalską i Markiem Kondratem.
W 1999 roku po raz kolejny wystąpił u Filipa Zylbera (wcześniej w „Pożegnaniu z Marią”) w „Egzekutorze”, gdzie zagrał m. in. obok Janusza Gajosa. Aktorzy spotkają się rok później na planie filmu „To ja złodziej” (2000) oraz w 2001 roku w filmie Wojciecha Wójcika „Tam i z powrotem”.
Za rolę Siemiana w „Pornografii” Jana Jakuba Kolskiego (2003) otrzymał nagrodę za najlepszą drugoplanową rolę męską na FPFF w Gdyni oraz nagrodę Orła. W 2003 roku wystąpił obok Danut Stenki w znanym serialu TV „Zaginiona”. Rok później para aktorów ponownie zagra małżeństwo (rozpadające się na początku filmu) w kasowym filmie „Nigdy w życiu!” Ryszarda Zatorskiego. (2004)
W latach 2004-2005 aktor występował w roli wicepremiera w popularnym serialu „Oficer”. Lata 2004-2006 to kolejno trzy doskonałe kreacje filmowe: rola ojca w „Pręgach” Katarzyny Piekorz (2004, Orzeł za Najlepszą Rolę drugoplanową), prezesa Chudego w „Komorniku” Feliksa Falka (2005) oraz główna rola mecenasa Michała Wilczka w „Bezmiarze sprawiedliwości” Wiesława Saniewskiego (2006).
W 2006 Frycz zagrał również obok Karoliny Gruszki w komedii sensacyjnej „Francuski numer”, pojawił się ponownie u Ryszarda Zatorskiego w komedii romantycznej „Tylko mnie kochaj” oraz -* jako jeden z kolegów Adasia w filmie Marka Koterskiego „Wszyscy jesteśmy Chrystusami”*.
W telewizji można go było zobaczyć m.in. w roli profesora w serialu „Egzamin z życia” (2004-2007) oraz w kilku odcinkach „Magdy M.”. Aktor w 2007 roku zagrał w serialu sensacyjno-kryminalnym „Odwróceni” (2007) oraz w filmie Jerzego Stuhra „Korowód”. Kreacja z 2010 roku to pułkownik Wasiak w docenionej przez krytyków "Różyczce".* W 2011 roku zagrał w filmie "Och, Karol 2", "Pokaż kotku, co masz w środku" oraz "80 milionów".*
Jest laureatem kilku nagród za dokonania teatralne. W 1998 roku odcisnął swoją dłoń na Promenadzie Gwiazd podczas Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach. W 2005 roku został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski „za wybitne zasługi w pracy artystycznej”.
Jan Frycz był dwukrotnie żonaty. Pierwszą żoną była Grażyna Laszczyk-Frycz, natomiast drugą jest Małgorzata Frycz. Para ma czwórkę dzieci: aktorki Gabrielę (ur. 15.10.1977) i Olgę (ur. 10.06.1986) oraz synów Antoniego i Michała.
Komentarze