*„Miś” Stanisława Barei dostał nowe, cyfrowe życie. Z autorem dialogów i odtwórcą głównej roli, Stanisławem Tymem, rozmawiamy o tym skąd właściwie wziął się… „Miś”.*
- Obecnie rekonstruuje się nie tylko zabytki, ale też filmy. Jak podoba się Panu *„Miś” na miarę naszych cyfrowych czasów?*
Mam do „Misia” stosunek sentymentalny, ale niewątpliwie wciąż śmieszy. Publiczność po 32 latach od premiery reagowała śmiechem, więc się przyłączyłem. Film świetnie wygląda w nowej cyfrowej wersji. Dźwięk jest bardzo czysty, a obraz… nie ma porównania z tym, co było!
- Prawda czasu, prawda ekranu…
Prawda!
- Czy rzeczywistość pokazana na ekranie była prawdziwa?
Kręciliśmy film w tamtych czasach, o tamtych czasach. Byliśmy przekonani, że rzeczywistość, która nas otacza powinna zostać w miarę możliwości podniesiona do kategorii sztuki. Po to, aby się zachowała. Tutaj nie było zbędnej przesady, oprócz tego, że nigdy nie byłem murzynem i nie grałem w koszykówkę. (śmiech)
- Film zawiera również ironiczny obraz filmowców…
Ale myśmy wcale nie byli ironiczni. To sama prawda!
- Niewesoła prawda, ale jednak śmieszy.
Wiedzieliśmy, że chcemy robić film o paranoi realnego socjalizmu, który będzie rozśmieszał widzów. Nie agresywny, ale prawdziwy i dotkliwy. Takie przyświecały nam cele. Udało się.
- Skąd pomysł na słomianego misia, który przewija się przez cały film?
Przede wszystkim ten film powstawał powoli. Ze Staszkiem (Bareja – przyp. red.) dużo rozmawialiśmy o świecie, o sytuacji politycznej, o wszystkim co dookoła. Docieraliśmy się. Teraz już nie potrafię sobie przypomnieć, kto wymyślił tytułowego „Misia”, ani w jakim kontekście. To nie ma znaczenia.
- Jest Pan współtwórcą dialogów. Jak wyglądało pisanie scenariusza?
Staszek opowiadał mi prozą, jak ma wyglądać scena, i co ma w niej być powiedziane. Ja to zamieniałem na dialogi i zapisywałem. Zdarzało się, że musiało upłynąć dużo czasu zanim zgodziliśmy się, co do tego, jak ostatecznie ma wyglądać scena.
- *„Miś” stał się kultowy. Czy tworząc go, przeszło Panu przez głowę, że za 30 lat ten film ciągle będzie rozśmieszał kolejne pokolenia?*
Nie ma takiej możliwości. Nie robi się filmu po to, aby był kultowy i aby przeszedł do historii. Film robi się najlepiej jak można i jak pozwalają środki, sytuacja i umiejętności. Każdy po prostu solidnie i odpowiedzialnie zajmuje się swoją częścią roboty. Gdyby była recepta na film kultowy, nie było tych złych.
- Pana bawiły tamte czasy?
Każdą rzeczywistość i każdą sytuację można opowiedzieć na kilka sposobów. Można opisać równaniem matematycznym, namalować na płótnie, wytańczyć baletem, wyrzeźbić w marmurze, opowiedzieć tragicznie lub komicznie. Jakkolwiek to przedstawimy - podmiot pozostanie ten sam. Na tym to polega. Tamta rzeczywistość była taka, jaka była. Nic więcej. Tu chodziło tylko o wybór formy!
- Jakie formy teraz Pan wybiera?
Nadal piszę felietony dla „Polityki”. Ostatnio napisałem także sztukę dla Teatru Polskiego w Szczecinie, którą wyreżyserowałem, i w której zagrałem.
* - Czy o współczesnych czasach można nakręcić taki film jak „Miś”?*
Trudno powiedzieć. Jestem z branży, więc miałem okazję trochę pracować przy filmach z rewelacyjnymi reżyserami kina komediowego: Staszkiem Bareją, Markiem Piwowskim i Sylwkiem Chęcińskim. Komedia jest szalenie trudną formą. Wymaga cierpliwości i czasu. Nie da się szybko, a teraz czas jest towarem deficytowym.
- A na jakie filmy chodzi Pan do kina?
Do kina chodzę po to, aby zobaczyć dobry film. Niektóre polskie filmy są naprawdę dobre. Powiem więcej, są świetne polskie komedie, które oglądam z podziwem, a nawet z zazdrością. Jestem szczęśliwy, gdy widzę taki film jak „Rewers”. To coś wspaniałego. To niebo! Wiem, jakie trudne jest zrobienie dobrej, bawiącej widzów historii, dlatego dla twórców tej komedii jestem pełen szacunku i podziwu.
- Dziękuję za rozmowę.
_**Rozmawiała Ewa Pokrywa/AKPA**_