Dziś urodziny polskiej legendy, największego hollywoodzkiego nerwusa i wujka Nicolasa Cage’a.
Pierwszym z dzisiejszych jubilatów jest bardzo popularny aktor który stracony w meczu rugby przedni ząb wstawił sobie dopiero po 16. latach gdy jeden z reżyserów poirytowany jego szczerbą dał mu pieniądze na zabieg z własnej kieszeni. Drugi to światowej klasy reżyser stawiany na równie z takimi sławami jak Steven Spielberg czy George Lucas. Data urodzin to również doskonały czas by wspomnieć jednego z największych przed i po wojennych polskich aktorów. Dzisiaj urodzeni to Russell Crowe, Francis Ford Coppola i Adolf ‘Dodek’ Dymsza.
Początki kariery filmowej Adolfa Dymszy nie są znane; podobno od początku lat 20. grywał epizodyczne rólki w filmach. Przełomem w kinowej karierze aktora okazało się wprowadzenie filmu dźwiękowego, który pozwolił mu w pełni wykorzystać nieprzeciętny talent komiczny. Dziś Adolf Dymsza jest legendarną postacią polskiego filmu i teatru. Aktor najbardziej zasłynął jako odtwórca bardzo charakterystycznych typów postaci (sportowców, wojskowych, milicjantów). Gdyby żył obchodził by 106 urodziny.
Francis Ford Coppola to znanym na całym świecie reżyser, producent i scenarzysta oraz laureatem pięciu Oscarów. Przez magazyn Enterainment Weekly został wybrany 21 najlepszym twórcą filmowym wszechczasów. W świcie showbiznesu postrzegany jest na równi ze Spielbergiem i Lucasem (który utrzymuje że postać Hana Solo z sagi ‘Gwiezdnych Wojen’ wzorował właśnie na nim). Dzięki jego filmom aż dwunastu różnych aktorów zdobyło Oscara. Prywatnie Francis Ford jest ojcem reżyserki Sophi Coppoli oraz wujkiem Nicolasa Cage’a. Dziś ten wybitny twórca kończy 67 lat.
Russell Crowe to czołowy Nowo Zelandzkich aktorów oraz jeden z najbardziej porywczych charakterów znanych showbiznesowi XXI wieku. O tym że ze zdobywcą Oscara za rolę Gladiatora w filmie Ridleya Scotta nie ma żartów przekonał się już nie jeden dziennikarz, fotoreporter czy pracownik obsługi hotelowej. Pomimo porywczego charaktery gwiazdor jest ulubieńcem prasy na całym świecie. Prywatnie natomiast Russell to szczęśliwym mąż i ojciec dwójki dzieci, oddany przyjacielem Nicole Kidman i Judie Foster, zapalonym obieżyświat oraz obchodzący dziś 42 urodziny jubilat.
Adolf Dymsza a właściwie Adolf Bagiński urodził się w 1900 roku w Warszawie. Uczęszczał do II Gimnazjum, a następnie do Szkoły Handlowej Waweberga w Warszawie. Od momentu uzyskania pełnoletniości zaczął grać. W latach 1918-20 pracował w teatrach w Grodnie i Mińsku Litewskim. Po powrocie do Warszawy wstąpił ochotniczo do WP . Po demobilizacji przez pewien okres był aktorem pozbawionym stałego angażu, dlatego by się utrzymać grywał epizody w filmach, występował w warszawskich teatrzykach i uczył tańca towarzyskiego.
W latach 1925-31 występował z powodzeniem w kabarecie ‘Qui pro Quo’. Do wybuchu wojny, już jako czołowy aktor rewiowy, był aktorem najważniejszych teatrzyków stołecznych: ‘Banda’, ‘Rex’, ‘Cyganeria’ i in. W czasie okupacji Dymasz grał nadal, występując w jawnych teatrach warszawskich (m. in. Teatry : Komedia, Nowości, Niebieski Motyl, Jar). Za występowanie przed okupantami władze ZASP ukarały go zakazem grania do końca 1945 roku oraz pięcioletnim zakazem wykonywania zawodu w Warszawie.
W l. 1946-48 był aktorem łódzkiego Teatru Syrena, a potem do 1951 tamtejszego Teatru Powszechnego. W 1951 powrócił do Warszawy i do przejścia na emeryturę (1973) był aktorem Teatru Syrena. Pod koniec życia mieszkał w Domu Opieki Społecznej w Górze Kalwari.
Francis Ford Coppola urodził się w 1939 roku w rodzinie sławnego amerykańskiego kompozytora i muzyka oraz włoskiej aktorki. Wybitny reżyser przyszedł na świat w Detroit a dorasta we włoskiej dzielnicy Nowego Jorku. Naukę pobierał w wojskowej szkole Cornwell oraz w liceum Great Neck w New Jersey.
W 1955 r. rozpoczął studia w dziedzinie sztuki dramatycznej w Hofstra College. Jako student był bardzo aktywny, pisał scenariusze komedii muzycznych i inscenizował spektakle teatralne. Publikował również drobne prace literackie oraz założył pracownię filmową.
W 1959 r. rozpoczął kolejne studia, tym razem na wydziale filmowym University of Kalifornia. Jeszcze zanim ukończył naukę został asystentem Rogera Cormana, niezależnego producenta i realizatora niskobudżetowych produkcji. Młody Copolla zajmował się wówczas dźwiękiem, pisaniem dialogów i produkcją. . Ostatecznie, spróbował również swoich sił jako reżyser - pierwszym nakręconym przez niego filmem fabularnym był ‘Dementia 13’.
W ciągu kolejnych czterech lat Coppola zaangażowany był w opracowywanie scenariuszy i adaptacje tekstów na potrzeby filmu. Przy jego współudziale powstały wówczas ‘This Property Is Condemned’, ‘Reflections ic a Golden Eye’ oraz scenariusze do ‘Is Paris Burning?’ i ‘Patton’. Ten ostatni film przyniósł reżyserowi Oscara (wraz z Edmundem H. Northem) za najlepszy scenariusz będący adaptacją. W 1966 roku powstał drugi film w reżyserii Coppoli - "You're a Big Boy Now", dzięki któremu jego autor uzyskał tytuł magistra sztuk pięknych na UCLA. Kolejne tytuły to "Finian's Rainbow" i "The Rain People".
W 1969 roku Coppola wraz z Georgem Lucasem założyli niezależną firmę producencką - American Zentrope, z siedzibą w San Francisco. Przy jej udziale powstały dwa filmy Lucasa: "THX-1138" oraz "American Graffiti".
Przełomowym rokiem był dla reżysera 1971. Wtedy to właśnie powstała pierwsza część trylogii "Ojciec chrzestny", która okazała najlepszym filmem sezonu i przyniosła jego autorowi, wspólnie z pisarzem Mario Puzo, kolejnego Oscara za scenariusz. Obraz wyróżniono również tą prestiżową nagrodą jako najlepszy film roku oraz za najlepszą reżyserię.
Russel Crowe urodził się w 1964 roku w Wellington, w Nowej Zelandii. Wkrótce jego rodzice przenieśli się do Australii. Debiutował jako dziecięca gwiazda w rozrywkowych programach telewizji lokalnej. Gdy wyzucono go ze szkoły średniej zaczął z powodzeniem występować na scenie, miedzy innymi w musicalach ‘Grease’ oraz ‘Rocky Horror Picture Show’. Zdobył popularność w serialu telewizyjnym "Sąsiedzi" (Neighbours, 1987). Pomimo wczesnych początków Russel przez długo czas nie chciał rozwijać kariery aktorskiej mażąc o zostaniu muzykie.
W roku 1993 zadebiutował w Ameryce rolą w westernie Szybcy i martwi, w którym wystąpił u boku takich sław jak Gene Hackman i Sharon Stone. Następnie w filmie Virtuosity (video, TVP: Zabójcza perfekcja) wcielił się w postać złowrogiego cyborga Sid 6.7. Tym razem jego partnerem był Denzel Washington. Międzynarodowy rozgłos przyniosła mu rola homoseksualisty w komedii "Tacy jak my". Zdobył nominację do Oscara za główną rolę w "Informatorze" Michaela Manna i w "Pięknym umyśle", a statuetkę Akademii za występ w "Gladiatorze" Ridleya Scotta.
Russel Crowe w ciągu W ciągu trzech kolejnych lat otrzymywał nominację do Oscara za pierwszoplanową rolę męską: w 2000 za Informatora, w 2001 za Gladiatora, w 2002 za Piękny umysł. W roku 2001 Amerykańska Akademia Filmowa uhonorowała go statuetką za rolę rzymskiego generała Maximusa, który w filmie Ridley’a Scotta zostaje tytułowym gladiatorem. Doskonale zagrana rola przyniosła Russellowi Crowe uznanie licznych organizacji branżowych, które obwołały go najlepszym aktorem roku. Inne nominacje w tej kategorii otrzymał od Stowarzyszenia Dziennikarzy Zagranicznych w Hollywood, od Związku Aktorów Filmowych oraz BAFTA.
Po mistrzowsku zagrana rola matematyka noblisty Johna Forbesa Nasha, Jr. w wyreżyserowanym przez Rona Howarda Pięknym umyśle przyniosła mu w roku 2002 trzecią z kolei nominację do Oskara. Stowarzyszenie Zagranicznych Dziennikarzy w Hollywood, Stowarzyszenie Krytyków Filmowych, Związek Aktorów Filmowych oraz BAFTA jednogłośnie obwołały najlepszym aktorem roku.
Pierwszą z oscarowych nominacji zdobył dzięki roli w Informatorze, czyli opartym na faktach autentycznych dramacie Michaela Manna, w którym zagrał doktora Jeffreya Wiganda, naukowca ujawniającego oszustwa koncernu tytoniowego. Także i tym razem szereg organizacji branżowych, w tym Krytycy Filmowi z Los Angeles, Stowarzyszenie Krytyków Filmowych, Krajowe Towarzystwo Krytyki Filmowej oraz Narodowa Rada Krytyki uznało go za najlepszego aktora roku. Ponadto otrzymał Złoty Glob, nagrodę BAFTA oraz nagrodę Związku Zawodowego Aktorów Filmowych.
Adolf Dymsza stworzył wspaniałe kreacje przede wszystkim w filmach M. Waszyńskiego, M.Krawicza. W czasie swojej kariery filmowej stworzył dwa udane duety komiczne - z E. Bodo i K. Krukowskim, występując jednocześnie u boku najpiękniejszych amantek ekranu. Powojenna działalność w kinematografii zwiększyła jeszcze popularność aktora, który stał się z czasem narodową instytucją.
Do jego najsławniejszych filmów należą: Romeo i Julcia, 12 krzeseł, Parada rezerwistów, Antek policmajster, Wacuś, Paweł i Gaweł, Robert i Bertrand, Sportowiec mimo woli.
Wielkie przedsięwzięcia autorstwa Coppoli to scenariusz do filmu "Wielki Gatsby" oraz nakręcony w 1974 roku "The Conversation", uhonorowany Złotą Palmą w Cannes. W tym samym roku kolejna cześć "Ojca chrzestnego" zdobyła siedem Oscarów, z czego trzy przypadły samemu Coppoli - producent, reżyser i autor scenariusza. Po zakończeniu tych projektów, reżyser rozpoczął pracę nad "Czasem Apokalipsy", który w 1979 roku zdobył kolejną Złotą Palmę W Cannes oraz dwie nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej. W tym roku powstał również "The Black Stallion" - Coppola był kierownikiem produkcji. W tym charakterze pracował również przy "Kagemusha", Akiro Kurosawy, "Mishima: A Life in four Chapters" Paula Schradera (wraz z Georgem Lucasem) "The Escape Artist", "Hammet", "Don Juan DeMarco", "Tajemniczy ogród", "The Blak Stallion Returns" i wielu innych.
Francis Ford Coppola poza pięcioma statuetkami może poszczycić się dziesięcioma nominacjami do tej zaszczytnej nagrody. Dwa z jego filmów zdobyły Złotą Palmę na Festiwalu w Cannes. Jego najdoskonalsze osiągnięcia reżyserskie to : trylogia "Ojciec chrzestny", "Czas Apokalipsy", "One From The Heart", "Peggy Sue wyszła za mąż", "Outsiderzy", "Rumble Fish", "Cotton Club", "Gardens of Stone", "Drakula" oraz "The Rainmaker".
Russell Crowe prócz nagrodzonych ról ma na swoim koncie wiele ważnych kreacji, między innymi w dramacie kryminalnym Curtisa Hansona Tajemnice Los Angeles, gdzie wcielił się w postać policjanta Buda Whita. Wystąpił również w filmach Jaya Roacha (Mystery, Alaska) oraz u boku Meg Ryan w Dowodzie życia Taylora Hackforda.
W filmografii Russella Crowe znajdują się następując tytułu: Heaven’s Burning, Breaking Up, Rough Magic (TVP), The Sum of Us, For the Moment, Love in Limbo, The Silver Brumby – ekranizacja popularnej w Australii książki dla dzieci, The Efficiency Expert oraz Prisoners of the Sun.