Jacopo Quadri montażysta filmu ''Fuocoammare. Ogień na morzu'' gościem specjalnym otwarcia Festiwalu Hommage Kieślowski 2016
Prosto z 73. Festiwalu Filmowego w Wenecji przyleci do Polski Jacopo Quadri, montażysta filmu „Fuocoammare. Ogień na morzu” otwierającego 6. edycję Festiwalu Hommage à Kieślowski w Sokołowsku.
Reżyserem i autorem zdjęć do włosko-francuskiej koprodukcji jest Gianfranco Rosi uznawany za jednego z najciekawszych twórców zaangażowanego społecznie kina europejskiego. Jacopo Quadri będzie gościem spotkania z widzami w festiwalowym kinoteatrze „Zdrowie". Temat rozmowy to – obok warsztatu montażysty – proces powstawania „Fuocoammare” i różnych wersji montażowych trwającego 108 minut dokumentu kinowego, do którego zdjęcia Rosi jako operator, reżyser i koproducent realizował ponad rok na wyspie Lampedusa. Dyskusja dotyczyć będzie także granic dokumentu, wyboru punktu widzenia i usytuowania kamery oraz odpowiedzialności moralnej artysty filmowego, który opowiadając o ludzkich dramatach, musi rozstrzygnąć, jakich obrazów wolno mu użyć, a z jakich powinien zrezygnować. Zarówno projekcja, jak i rozmowa wokół filmu dostępne będą dzięki technologii streamingu również dla widzów kina „Ziemia Obiecana” w Narodowym Instytucie Audiowizualnym w Warszawie, w ramach wspólnego projektu festiwalowego „Sokołowsko na
Wałbrzyskiej”.
Jacopo Quadri
„Fuocoammare. Ogień na morzu” – zdobywca Złotego Niedźwiedzia, głównej nagrody Berlinale 2016 – to, jak powiedziała w Berlinie przewodnicząca jury Meryl Streep, „film niezbędny i ważny, pokazujący, jak wielką rolę może odegrać dziś dokument”.
Dorota Paciarelli, dyrektor artystyczna Hommage à Kieślowski, tak opowiada o wyborze filmu na oficjalne otwarcie Festiwalu:
Kiedy na festiwalu w Berlinie zobaczyłam najnowszy obraz Gianfranco Rosi wiedziałam, że – nie tylko ze względu na wybraną przez reżysera perspektywę i temat – ten właśnie dokument otworzy przegląd europejskiego kina w Sokołowsku. „Fuocoammare” poszukuje swojej prawdy, jest świadomie odarty z nieznośnej i z zamiłowaniem w mediach stosowanej techniki wywoływania taniej litości. W zderzeniu z emocjami i pytaniami widza tworzy przestrzeń do dotknięcia czegoś, czego nie da się wyrazić językiem mediów czy prostego reportażu. Tworzy rysę w nas samych, dzięki której przez chwilę stajemy się Samuelem, chłopcem z wyspy, na której odgradzani od innych żyją obcy. W gruncie rzeczy jest to poetycka, pełna metafor opowieść o dojrzewaniu do ludzkiej postawy. Jesteśmy bardzo szczęśliwi, że Jacopo Quadri przyjął nasze zaproszenie na Festiwal. Krzysztof Kieślowski, tak mi się wydaje, miałby i z nim, i z Gianfranco Rosim, który wskutek obowiązków promocyjnych filmu nie mógł do nas dojechać, sporo wspólnych tematów do rozmów.
Pokazując montażowe dzieło Jacopo Quadri, chcemy też podkreślić rolę i specyfikę sztuki montażu w filmach dokumentalnych. Kieślowski wielokrotnie charakteryzował proces montażu jako najciekawszą, najprzyjemniejszą i najważniejszą w gruncie rzeczy część pracy reżysera. Prezentując ten film na naszym Festiwalu, stawiamy naszej widowni dwa pytania: o dzisiejszą wartość ludzkiego życia, jego piękno, ale i cierpienie oraz o sztukę uważnego patrzenia na to, co każdego dnia dzieje się wokół nas w Europie. Nie tylko na wyspie Lampedusa.
Lampedusa to mała wyspa o powierzchni 20 km2 leżąca pomiędzy Afryką i Europą. Terytorialnie przynależy do Włoch. W ciągu roku do jej brzegów przypływa ponad 150 tys. uchodźców z Afryki, szukających schronienia przed wojną i głodem. Wielu z nich nie dociera nigdy do Europy, tonąc lub umierając z uduszenia oparami lub wskutek poparzeń pod pokładem. Rosi w swoim filmie politykę zostawia jednak politykom. Jak wyznał w wywiadzie, zrobienie tego filmu uznał za swój „moralny obowiązek”. Na pokazanie niektórych obrazów zdecydował się po długich dyskusjach z doktorem Pietro Bartolo, lekarzem z Lampedusy pracującym w jednym z ośrodków dla uchodźców i – obok Samuela – bohaterem filmu. Nie oceniając postaw imigrantów ani tych, którzy zdecydują o ich dalszym losie (niektórzy, najczęściej mieszkańcy Tunezji, zostaną odesłani do ojczyzny), Rosi skupia się na życiu mieszkańców wyspy, odgrodzonych od tragedii uchodźców i rzadko mających z nimi kontakt – tak jak i my sami.
Urodzony w Mediolanie w 1964 r. Jacopo Quadri jest absolwentem słynnej szkoły filmowej Centro Sperimentale di Cinematografia w Rzymie, gdzie zamieszkał po ukończeniu studiów. Jako montażysta zadebiutował w 1992 r. w filmie „Morte di un matematico napoletano” w reżyserii Mario Martone (Główna Nagroda Jury na MFF w Wenecji w 1992 r.). Jest współtwórcą ponad 80 filmów dokumentalnych i fabularnych prezentowanych na najważniejszych światowych festiwalach filmowych. Czterokrotnie pracował z Bernardo Bertoluccim (m.in. przy filmach „Marzyciele” z 2003 r. i „Ja i ty” z 2012 r.). Z Gianfranco Rosim, z którym oprócz „Fuocoammare” zrealizował również film „Sacro GRA” (Złoty Lew na Festiwalu Filmowym w Wenecji w 2013 r.), Quadri współpracuje od 1993 r. Tworzył montaż także do filmów m.in. Paolo Virzì, Marco Bechisa, Zhang Yuan, Apichatpong Weerasethakul, Franceschi Archibugi czy Cristiny Comencin. Zaliczany do najciekawszych montażystów europejskich Quadri zdobył w swojej karierze pięć prestiżowych nagród i osiemnaście
nominacji do najważniejszych nagród światowych. Wśród nagród znajdują się m.in.: prestiżowa włoska nagroda Nastro dArgento 2013 za montaż do filmu Bernardo Bertolucciego „Ja i ty”, najważniejsza włoska nagroda filmowa David di Donatello za film Mario Martone „Teatro di guerra” i „Fuocoammare”, argentyńska nagroda Premio Condor za film „Garage Olimpo” w reżyserii Marco Bechisa, nagroda FICE 2013 dla najlepszego montażysty roku za montaż do filmów: „Ja i ty” B. Bertolucciego, „Sacro GRA” G. Rosiego, „Piccola patria” Alessandro Rossetto oraz nagroda Perpignani 2016 za „Fuocoammare”. Pięciokrotnie został wyróżniony nagrodą Ciak dOro. Jacopo Quadri realizuje i produkuje także własne filmy dokumentalne. Na tegorocznym festiwalu filmowym w Wenecji w sekcji „Horyzonty” zaprezentowany zostanie wyprodukowany przez niego film „Molly Bloom” w reżyserii Chiary Caselli. Oprócz stałej twórczości filmowej Jacopo Quadri angażuje się w promocję teatru poprzez stowarzyszenie Associazione UBU per Franco Quadri i działa jako
wydawca Edizioni UBULIBRI specjalizującego się w publikacjach dotyczących teatru i filmu.
Organizowany przez Fundację Sztuki Współczesnej „In Situ” Sokołowsko Festiwal Filmowy Hommage à Kieślowski potrwa od piątku 9 września do niedzieli 11 września 2016 r. Zaprezentuje łącznie 18 filmów w trzech sekcjach. „Fuocoammare. Ogień na morzu” zostanie pokazany 10 września w ramach sekcji „Bez fikcji”. Partnerem projekcji festiwalowej filmu „Fuocoammare. Ogień na morzu” jest Włoski Instytut Kultury w Krakowie, którego dyrektor Ugo Rufino weźmie udział w prezentacji i wprowadzeniu przed filmem.