Jadwiga Zajicek

Jadwiga Zajicek jest wielkim artystą kina i wspaniałym człowiekiem. To nie tylko genialna montażystka filmowa, to także nagradzany na świecie reżyser filmów dokumentalnych. Los jest dla mnie łaskawy, gdyż przez ostatnie piętnaście lat dał mi przywilej pracy z Jadzieńką – w swój syntetyczny sposób Juliusz Machulski oddał fenomen jednej z najsłynniejszych polskich montażystek.

Urodziła się w Wilnie. Nie lubi, gdy nazywa się ją „królową montażu”. Prace w montażowni rozpoczęłam jako asystentka reżysera montażu Ludmiły Niekrasowej Perskiej, mówi. To Ona stworzyła wraz ze znanym montażystą Wacławem Kaźmierczakiem pierwszą w Polsce szkołę montażu. Zdobytą wiedzę, teorię i praktykę przy stole montażowym przekazałam z kolei swoim asystentkom, późniejszym świetnym montażystkom.

Jadwiga Zajiček doliczyła się w swoim dorobku montażowym około 200 dokumentów, 70 fabuł, a także wiele odcinków Polskiej Kroniki Filmowej. Trudno wymienić wszystkich reżyserów, z którymi pracowała. Na pewno poczesne miejsce wśród nich zajmują prof. Jerzy Bossak, naczelny redaktor Polskiej Kroniki Filmowej Helena Lemańska, a także Andrzej Munk, z którym współpracowała od początku jego kariery, montując jego filmy dokumentalne i fabularne. Pracowała z reżyserami kilku pokoleń: Witoldem Lesiewiczem, Andrzejem Kondratiukiem, Jerzym Passendorferem, Juliuszem Machulskim i Jackiem Bromskim.

Trudno z bogatego dorobku montażystki wybrać najważniejsze tytuły, ale kierując się choćby kryterium nagród i nominacji należy wspomnieć o filmie „Robotnice” Kamieńskiej (1980), za montaż którego Jadwiga Zajiček otrzymała nagrodę za montaż na festiwalu w Krakowie, a także o kryminale „Zabij mnie glino” Jacka Bromskiego, który przyniósł jej nagrodę na festiwalu w Gdyni. Bromski i Machulski to reżyserzy, z którymi w ciągu ostatnich 25 lat stworzyła wyjątkowe duety twórcze – z każdym z nich zrobiła po 7 filmów fabularnych ( z Bromskim m.in. „U Pana Boga za piecem” i „To ja złodziej”, z Machulskim obu „Kilerów”).

Tak jak to podkreślił Juliusz Machulski, Jadwiga Zajiček jest także utalentowanym i docenionym twórcą filmów dokumentalnych. Do jej najwybitniejszych filmów należą: nagrodzone w Niepokalanowie słynne „Misjonarki miłości” (1991) zrealizowane wspólnie z Ireną Kamieńską, „Nasz wiek dwudziesty” (1988, Brązowy Lajkonik w Krakowie i nagroda w Oberhausen), „Protokół zniszczenia” (1984, Wielka Nagroda Miasta Oberhausen i Złoty Lajkonik w Krakowie), „Marzenia i marzenia” (1976, wyróżnienie w Lipsku).

Ona sama za najważniejsze filmy dokumentalne w swoim reżyserskim dorobku uważa pełnometrażowe filmy biograficzne – film o Jarosławie Iwaszkiewiczu, o Alinie i Czesławie Centkiewiczach, Konstantym Ildefonsie Gałczyńskim, czy o Jerzym Bossaku.