"Mroczny rycerz" to najmroczniejsza część cyklu. Ale czy najlepsza?

Film zrywa z komiksową umownością. To kino utrzymane w konwencji serio. Bruce Wayne - Batman nie jest superbohaterem w stylu Spider-Mana czy Supermana. Nie dysponuje żadnymi nadprzyrodzonymi mocami czy super umiejętnościami. Przewagę nad przeciwnikiem dają mu techniczne gadżety i kostium. Bez nich jest zwyczajnym facetem. No może nie do końca... Ma super chatę, miliardy dolarów na koncie i bez problemów uwodzi połowę tancerek z moskiewskiego baletu. Ale poza tym niczym nie różni się od zwykłego Kowalskiego czy Smitha. Można go zranić. Można go zabić.

Ten rys zwyczajności sprawia, że historia o komiksowym rodowodzie nabiera pozorów realizmu. Tym bardziej, że scenariusz odwołuje się do lęków dręczących współczesny świat – lęku przed terroryzmem oraz wywołanym przez niego chaosem i anarchią. Pesonifikacją tych lęków jest w „Mrocznym rycerzu” przeciwnik Batmana – Joker.

To nie ekscentryczny błazen z „Batmana” Tima Burtona. Heath Ledger zagrał Jokera na poważnie, bez wygłupów i aktorskich szarż Jacka Nicholsona. Jego Joker to socjopata. Zabija, bo sprawia mu to przyjemność, bo chce udowodnić, że ludzie z natury są źli. Ledger w „Mrocznym rycerzu” jest świetny. Jego Joker jest demoniczny, cyniczny i w tym cyniźmie straszny, bo Ledger ani na chwilę swojej roli nie przerysował.

Równie ciekawy jest Batman grany przez Christiana Bale’a. Oczywiście trudno szukać psychologicznych niuansów w adaptacji komiksu, ale reżyser Christopher Nolan i Bale pokusili się o interesujące rozwinięcie postaci Batmana. To nie jest bohater bez skazy. Batman popełnia błędy. Daje się ponieść… emocjom i to nie zawsze tym pozytywnym. Torturuje przeciwników. Pozwala, by ginęli przez niego inni. Kierujące nim poczucie misji przeplata się z pragnieniem zemsty. Niewiele dzieli je od szaleństwa. Batman i Joker mają ze sobą zaskakująco wiele wspólnego!

To z kolei sprawia, że „Mroczny rycerz” jest kinem rzeczywiście mrocznym. To najbardziej ponura część całego „Batmanowego” cyklu. Christopher Nolan wie, jak budować dekadencki klimat. Jest mistrzem w operowaniu czernią. W jego filmach ma ona zaskakująco wiele odcieni. Swoje robi też nastrojowa muzyka Hansa Zimmera.

Jednak nie da się zrobić z komiksowego bohatera postaci na miarę szekspirowskiej tragedii. Dopisywanie drugiego dna do sensacyjnej intrygii mija się z celem. Realistyczna otoczka i aluzje do problemów współczesnego świata nie wystarczą, by zacząć serio traktować faceta przebranego za nietoperza. Dlatego mimo wszystkich plusów, mimo świetnych efektów specjalnych i sensacyjnej akcji, „Mroczny rycerz” ustępuje „Batmanowi” Tima Burtona. To była perfekcyjna adaptacja komiksu.

P.S. „Mroczny rycerz” najlepiej sprawdza się w kinach typu IMAX. Wielki ekran i ostry jak brzytwa obraz potęgują efekt niektórych scen. Kiedy Batman stoi na szczycie wieżowca można naprawdę dostać zawrotu głowy!