Zagorzały socjalista
Studiował literaturę na Uniwersytecie w Bolonii, tamże wstąpił do partii komunistycznej. Choć wkrótce został z niej wykluczony, nigdy nie odstąpił od silnie lewicowych poglądów. Do końca pozostał zagorzałym socjalistą, co niejednokrotnie było mu wypominane.
Uzdolniony literacko, był poetą, dramaturgiem, eseistą, pisarzem i krytykiem filmowym, karierę w filmie zaczynał od pisania scenariuszy do filmów Mauro Bologniniego (m.in. "Młodzi małżonkowie", 1958, nagroda w Cannes) i Federico Felliniego ("Noce Cabirii", 1957).
Jego debiutem reżyserskim był osadzony w scenerii rzymskich slumsów i biedoty "Włóczykij" (1961) oparty o jego własną powieść i przeżycia z początków pobytu w Rzymie.
Rok później zrealizował utrzymany w podobnej konwencji obraz "Mamma Roma" z Anną Magnani oraz pierwszy skandalizujący film pt. "Twaróg", powstały w ramach nowelowego projektu "RoGoPaG".