Salvador Dali

Salvador Dali to kataloński malarz, artysta sceniczny i aktor. Jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych artystów XX wieku, a wiele z jego obrazów przeszło do historii jako najważniejsze dzieła surrealizmu. Był również mocno zaangażowany we współtworzenie sztuk teatralnych i produkcji filmowych, a także działał jako scenarzysta i realizował się jako aktor. Był między innymi współtwórcą filmów "Pies andalizyjski" i "Urzeczona" w reżyserii Alfreda Hitchcocka.

Salvador Dali - biografia

Salvador Dali, a właściwie Salvador Domènec Felip Jacint Dalí i Domènech, marquès de Dalí de Púbol, urodził się 11 maja 1904 roku w małym mieście Figueres na terenie Katalonii, w północnej Hiszpanii. Artysta urodził się w rodzinie notariusza. Jego niezwykły talent i umiejętności były widoczne już od wczesnego dzieciństwa, a lekcje rysunku Salvador Dali pobierał jeszcze w wieku 10 lat. Mając 14 lat, malarz prezentował już swoje dzieła, które zbierały doskonałe recenzje. Jego pierwszą inspiracją był impresjonizm, z którym zapoznał się dzieki przyjacielowi Picassa i jednocześnie znajomym ojca.

Mając 23 lata Salvador Dali otrzymał od ojca prasę drukarską. W 1921 roku artysta rozpoczął studia w Królewskiej Akademii Sztuki w Madrycie, jednak nigdy nie podszedł do egzaminów końcowych i był dwukrotnie wydalany z uczelni. Wielokrotnie wspominał wtedy, że ma lepsze kwalifikacje niż osoby, które miały go uczyć sztuki. W 1927 roku Salvador Dali spotkał się z Picassem w jego atelier, a rok później na stałe zamieszkał w Paryżu. Tam stał się członkiem grupy surrealistów i stworzył swoje pierwsze surrealistyczne dzieło, obraz "Miód jest słodszy od krwi". Obrazy Salvadora Dalego robiły wrażenie, jednak był to jednak dopiero początek jego drogi do sławy, bowiem w kolejnych latach trudził się też między innymi projektowaniem mody i pisaniem sztuk teatralnych.

Salvador Dali - filmy

Początkowo Salvador Dali interesował się głównie sztukami teatralnymi. Stworzył między innymi scenerię do sztuki "Mariana Pineda", której autorem był Federico García Lorca. W pewnym momencie jednak artysta mocno zainteresował się kinem niemym, a wpływ na to miało jego dzieciństwo, w którym ten rodzaj sztuki zdobywał popularność. Wkrótce Salvador Dali został współtwórcą filmu "Pies andaluzyjski" Luisa Buñuela, a później stworzył z nim również produkcję "Złoty wiek", do której współpisał scenariusz. Oba z tych obrazów miały niebagatelny wpływ na kino surrealistyczne, a filmy z Salvadorem Dalim dla wielu były artystycznym drogowskazem. Później Salvador Dali współpracował też z Alfredem Hitchcockiem przy okazji sekwencji sennej w filmie "Urzeczona".

W kolejnych latach Salvador Dali zdecydował się również na współpracę z legendarnym twórcą Waltem Disneyem. Stworzyli razem film krótkometrażowy "Destino", nad którym ukończono prace dopiero w 2003 roku dzięki Bakerowi Bloodworthowi i bratankowi Disneya, Royowi E. Disneyowi. W 1960 roku artysta połączył siły z Philippe Halsmanem, a efektem ich współpracy był film dokumentalny "Chaos and Creation". Salvador Dali, mimo ogromnego wkładu w sztukę, w ciągu swojego życia stworzył samodzielnie tylko jeden film. Była to produkcja "Impressions de la Haute Mongolie", w której pojawił się również jako aktor. Miał się też pojawić w filmie "Diuna", jednak obrazu nigdy nie zrealizowano.

Salvador Dali - ciekawostki

• Salvador dali uwielbiał imponować innym jeszcze jako mały chłopiec. Gdy w młodości żywił uczucia do jednej z koleżanek, chciał pocałować zranionego nietoperza, którym się wtedy opiekował. Z nieznanych powodów zacisnął jednak na nim zęby i rozerwał go na pół, a potem z przerażeniem rzucił do kadzi z wodą.
• W wieku 29 lat artysta dotkliwie pobił adorującą go koleżankę. Pewnego dnia jedząc posiłek boso, otrzymał od koleżanki komplement na temat swoich stóp, po czym próbowała ona nieśmiało dotykać palców jego nogi. Salvador Dali poczuł się urażony takim objawem adoracji, odepchnął ją, przewrócił i skopał do krwi.
• Salvador Dali od początku był przekonany o swojej wyższości. Studiując na Akademii Sztuk Pięknych w Madrycie, kpił z wykładających tam profesorów, przez co był dwukrotnie wyrzucany z uczelni. Odmówił też raz odpowiedzi na pytanie egzaminacyjne mówiąc, że "jest inteligentniejszy niż trzej profesorowie razem wzięci".
• W 1969 roku Salvador Dali zaprojektował logotyp dla hiszpańskiej firmy "Chupa Chups", zajmującej się produkcją lizaków. Charakterystyczny znak stał się wizytówką firmy i przetrwał w praktycznie niezmienionej formie aż do dnia dzisiejszego.
• Najbardziej znanymi i cenionymi dziełami Salvadora Dalego są obrazy płonących żyraf i topniejących zegarów. Stały się one jego znakiem firmowym.
• Salvador Dali demokrację nazywał "kultem przeciętności" i był zdecydowanym zwolennikiem monarchizmu. Jego poglądy, choć kontrowersyjne, znajdowały wtedy wielu naśladowców.

Salvador Dali - śmierć

W 1980 roku, w wieku 76 lat, Salvador Dali zaczął bardzo mocno odczuwać starość, a jego zdrowia z dnia na dzień było coraz gorsze. Artysta prawdopodobnie cierpiał na chorobę Parkinsona, a jego ówczesna partnerka faszerowała go lekami bez recepty, co wpłynęło na jego system nerwowy i ostatecznie zabiło jego artystyczne zdolności. W 1982 roku, po śmierci żony, Salvador Dali praktycznie stracił chęć do życia.

Dwa lata później w jego sypialni wybuchł pożar, przez co podejrzewano, że Dali próbował popełnić samobójstwo. 23 stycznia 1989 roku, podczas oglądania jego ulubionego odcinka "Tristana i Izoldy", Salvador Dali zmarł na niewydolność serca. W 2017 roku miejsca miała ekshumacja Salvadora Dalego z racji roszczeń Marii Pilar Abel Martinez, która twierdziła, że jest jego nieślubną córką. Jej matka miała mieć rzekomo romans z Dalim, gdy ten był mężem Gali. Przeprowadzone testy wykazały jednak, że nie ma między nimi pokrewieństwa.