TOP 7: Filmy dla młodzieży o dojrzewaniu

Temat dojrzewania stosunkowo często pojawia się w produkcjach filmowych. Tego typu obrazy są jednak z reguły infantylne i nie podchodzą do motywu przewodniego w poważny sposób. Tymczasem, filmy dla młodzieży o dojrzewaniu powinny traktować swoich widzów jak najbardziej serio.

Do polskich kin wchodzi właśnie nagradzany za granicą obraz Kuby Czekaja – „Baby Bump”. Produkcja ta opowiada historię dorastającego chłopca, w którego umyśle zaczynają kształtować się coraz to dziwniejsze pomysły i wizje. Film Czekaja zdołał już zdobyć rozgłos, gównie za sprawą odważnych i kontrowersyjnych scen. Ci, którzy mają za sobą seans „Baby Bump” podkreślają, że takiej produkcji w historii polskiej kinematografii jeszcze nie było! Z okazji premiery filmu przedstawiamy siedem obrazów, ukazujących jasne i ciemne stron okresu dorastania. Nie spodziewajcie się typowych filmów dla młodzieży! Oto siedem obrazów o dojrzewaniu, jakie powinien obejrzeć każdy wchodzący w dorosłość widz.

Zestawienie wartościowych filmów o dojrzewaniu dla młodzieży (i nie tylko) rozpoczynamy od obrazu Richarda Linklatera – „Boyhood”. Ta wyjątkowa produkcja, pozbawiona klasycznej fabuły, ukazuje poszczególne etapy życia dorastającego chłopca - Masona. Bohatera poznajmy w wieku 6 lat i w trakcie blisko trzygodzinnego seansu przypatrujemy się zmianom zachodzącym w jego ciele oraz umyśle. Mason wraz ze swoją siostrą i mamą mierzy się z różnymi przeciwnościami losu. Film Linklatera nie obfituje w zawrotne tempo oraz nagłe zwroty akcji. „Boyhood” to jedyna w swoim rodzaju pochwała codzienności oraz zwyczajności. Głównym atutem obrazu wcale nie jest fakt, że był on tworzony skrupulatnie przez blisko dwanaście lat z tą samą obsadą. Film ten jawi się jako subtelna, a przy tym realistyczna opowieść o codziennych problemach, z jakimi mierzą się każdego dnia miliony ludzi na całym świecie. „Boyhood” bez hollywoodzkiego zadęcia ukazuje wszystkie blaski i cienie okresu dojrzewania, unikając niepotrzebnego oceniania poczynań bohaterów. W rolach głównych wystąpili Ellar Coltrane, Lorelei Linklater, Ethan Hawke oraz nagrodzona Oscarem za swoją kreację Patricia Arquette.

Ekranizacja głośnego pamiętnika amerykańskiego poety Jima Carrolla, to dowód na to, jak wiele pokus czeka na młodego człowieka u progu dorosłości. Film Scotta Kalverta opowiada historię nastoletniego artysty wychowującego się w biednej dzielnicy Nowego Jorku. Jim uczy się w katolickiej szkole, daje się poznać jako wrażliwy i inteligentny chłopiec, który doskonale radzi sobie na koszykarskim parkiecie, a także zdradza talent pisarski. W jego życiu pojawiają się niestety narkotyki, które z czasem doprowadzają bohatera na samo dno. „Przetrwać w Nowym Jorku” jest swoistą przestrogą przed młodzieńczą lekkomyślnością oraz głupotą. Scott Klavert doskonale wiedział, jak odpowiednio obsadzić rolę dorastającego Jima Carrola, tak by historia jego młodości nie stała się banalną lekcją dla widzów. W postać uzależnionego od narkotyków poety idealnie wcielił się rozpoczynający swoją wielką karierę Leonardo DiCaprio. Oprócz niego w obsadzie znaleźli się też m.in. Mark Wahlberg oraz Juliette Lewis.

Godnym polecenia filmem dla nastolatków o dojrzewaniu jest z pewnością „Sala samobójców” w reżyserii Jana Komasy. Produkcja ta w chwili premiery dość mocno zaskoczyła krytyków i widzów świeżym spojrzeniem na problemy dorastającej współcześnie młodzieży. Obraz opowiada historię nastoletniego Dominika – pozornie zwyczajnego chłopaka pochodzącego z tzw. dobrego domu. Niewinne wydarzenie na balu studniówkowym sprawia, że życie bohatera rozsypuje się niczym domek z kart. Dominik nie potrafi odnaleźć się w gronie rówieśników, a także nie jest w stanie nawiązać nici porozumienia ze swoimi rodzicami. Jedynym miejscem, w którym nastolatek czuje się swobodnie, jest tajemnicza wirtualna rzeczywistość nazywana „Salą samobójców”. Film Komasy bez ogródek ukazuje, że młodość to nie tylko czas wspaniałej beztroski, ale również poważnych problemów. W rolach głównych wystąpili Jakub Gierszał, Roma Gąsiorowska, Agata Kulesza i Krzysztof Pieczyński.

W zestawieniu filmów dla młodzieży o dojrzewaniu nie mogło oczywiście zabraknąć legendarnego „Buntownika bez powodu” w reżyserii Nicholasa Raya. Produkcji tej można zarzucić nieco przestarzałą formę, jednak mimo upływu ponad sześćdziesięciu lat od daty premiery, główny temat obrazu wciąż pozostaje aktualny. „Buntownik bez powodu” to jeden z pierwszych filmów w historii kina, który na poważnie postanowiły przyjrzeć się blaskom i cieniom okresu dorastania. To także pierwsza produkcja, z jaką tak mocno mogła utożsamić się młodzież na całym świecie. Nie bez znaczenia była tutaj oczywiście postać kultowego już aktora – Jamesa Deana , który do dziś uważany jest za prawdziwą ikonę młodzieńczego oporu. „Buntownik bez powodu” to historia trudnego nastolatka – Jima Starka, sprzeciwiającego się bez wyraźnej przyczyny panującym regułom społecznym. Nikt tak naprawdę nie wie, dlaczego bohater sprawia problemy wychowawcze swoim rodzicom. W rzeczywistości jego postawa odzwierciedla głos całego pokolenia dorastającego w
latach 50. XX wieku.

Młodość od zawsze była synonimem radości, energii i szczęścia. Są jednak filmy, które dość brutalnie zrywają z taką etykietą i ukazują dorastających bohaterów w zupełnie innym świetle. Przykładem jest między innymi obraz Xaviera Dolana – „Zabiłem moją matkę”. Dzieło kanadyjskiego reżysera (w którym zagrał zresztą główną rolę) opowiada historię szesnastoletniego Huberta, mieszkającego po rozwodzie rodziców z matką. Chłopak nie ma jednak najlepszych relacji ze swoją rodzicielką. Można nawet powiedzieć, że gardzi on kobietą, która wydała go na świat i szczerze jej nienawidzi. Matka Huberta chce nawiązać z synem jakikolwiek kontakt, ale każda próba zawiązania nici porozumienia kończy się katastrofą. Film Dolana to mocny i niezwykle inteligentnie zarysowany portret psychologiczny rozpuszczonego nastolatka, a także jego matki, która nie potrafi okazać miłości swojemu synowi. Dzieło to stanowi niezwykle interesujący przykład tego, jak wiele problemów między dziećmi a rodzicami rodzi się przez nieumiejętność
prowadzenia dialogu.

Są takie miejsca na świecie, gdzie młodzież dorasta szybciej od swoich rówieśników z innych krajów. Udowadnia to chociażby rewelacyjny film Fernando Meirellesa – „Miasto Boga”. To osadzona w biednych dzielnicach Rio de Janeiro opowieść o chłopcach, których codzienność obraca się wokół broni, narkotyków, napadów i groźnych gangów. Wśród bohaterów produkcji znajduje się Kapiszon, który chciałby wyrwać się z brutalnego środowiska. Chłopak marzy, by w przyszłości zostać znanym fotografem. W tej samej dzielnicy wychował się także Mały Zé, któremu imponuje gangsterski półświatek. Z czasem staje on na czele najgroźniejszej mafii w Cidade de Deus. Losy obu bohaterów wielokrotnie krzyżują się.

Trudy dorastania, a także skomplikowane historie młodych bohaterów są domeną Harmony’ego Korine’a. Amerykański filmowiec wielokrotnie podejmował się tematu dojrzewania, często koncentrując się na jego ciemniejszej stronie. Do miana legendy urosły m.in. „Dzieciaki”, oparte na scenariuszu autorstwa Korine’a. Produkcja ta opowiadała o nastolatkach wkraczających w dorosłość na początku lat 90. XX wieku. Życie bohaterów wyreżyserowanego przez Larry’ego Clarka obrazu kręciło się tylko i wyłącznie wokół seksu, alkoholu, narkotyków i przemocy. Korine jeszcze kilka razy w swojej twórczości podchodził do tematu dojrzewania, zrywając z mitem radosnej młodości. Widać to m.in. w nakręconych przez niego „Skrawkach” czy w głośnym „Spring Breakers”. Ten ostatni to opowieść o współczesnych studentkach, które chcąc zdobyć fundusze na wzięcie udziału w wielkiej imprezie organizowanej z okazji wiosennych ferii, decydują się napaść na restaurację. Gdy dziewczynom udaje się dotrzeć na Florydę, wpadają w dziki imprezowy szał, gdzie nie obowiązują żadne zasady...

W. Chentkiewicz