Jeden z najsłynniejszych, najbardziej cenionych i wszechstronnych aktorów amerykańskich, z powodzeniem i upodobaniem występujący również w nie-amerykańskich produkcjach. Dał się zapamiętać dzięki sugestywnym kreacjom u takich twórców, jak m.in. Jane Campion („Fortepian”), Quentin Tarantino („Wściekłe psy”), czy Ridley Scott („Pojedynek”). Swego czasu – stały odtwórca ról u Martina Scorsese („Ulice nędzy”, „Ostatnie kuszenie Chrystusa”).

Urodził się 13 maja 1939 roku na Brooklynie, w Nowym Jorku. Kiedy rozpoczynał swoją przygodę z aktorstwem, miał za sobą doświadczenie wojskowe. Jako 16-latek wstąpił do amerykańskiej marynarki wojennej, tam zrobił dyplom, będący odpowiednikiem matury i, wciąż jeszcze jako młody chłopak, służył w jednostce wojskowej w Libanie.

Po powrocie do ojczyzny, na zawsze wyleczony z chęci robienia kariery w wojsku, zafascynował się teatrem. Przezwyciężył gnębiące go przez całe młode lata, jąkanie, dzięki ciągłym treningom w słynnym, nowojorskim Actors Studio, pod okiem legendarnych pedagogów - Lee Strasberga i Stelli Adler. Był utalentowanym i ciekawym aktorem, dlatego dość szybko zaliczył off-Broadwayowski debiut w sztuce „Up to Thursday” Sama Sheparda (1965). W tym samym roku odpowiedział na anons nieznanego, wówczas, studenta szkoły filmowej, Martina Scorsese, poszukującego odtwórców ról do swojego filmu.

* W ten oto sposób, w 1967 roku zadebiutował w pierwszym filmie Scorsesego „Kto puka do moich drzwi?”, stając się stałym odtwórcą ról w jego pierwszych filmach.*

Wystąpił zarówno w „Ulicach nędzy” (1973), dramacie „Alicja już tu nie mieszka” (1974), jak i w osławionym „Taksówkarzu” z Robertem DeNiro (1976). Po dwunastu latach przerwy raz jeszcze spotkał się z reżyserem, kreując postać Judasza w kontrowersyjnym „Ostatnim kuszeniu Chrystusa” z Willemem Dafoe w roli tytułowej (1988, nominacja do Złotej Maliny).

W 1976 roku zagrał u Roberta Altmana w komediowym westernie „Buffalo Bill i Indianie”, a w 1977 roku wystąpił u boku Keitha Carradine’a w brytyjskiej produkcji historycznej „Pojedynek” Ridleya Scotta. Poza drobnymi wyjątkami (kryminał „Na granicy” Tony’ego Richardsona, z Jackiem Nicholsonem 1982; czarna komedia Briana De Palmy „Ważniaki” z Dannym DeVito 1986), od tego czasu właściwie nie występował w filmach hollywoodzkich, przedkładając nad nie mniej znane, europejskie produkcje (m.in. brytyjska „Zmysłowa obsesja” Nicolasa Roega 1980, brytyjski thriller sci-fi „Saturn 3” z Kirkiem Douglasem 1980, włosko-francuska „Noc w Varennes” z Marcellem Mastroiannim, Michelem Piccoli i Jeanem -Claudem Brialy, czy włoski dramat sensacyjny „Camorra” Liny Wertmüller 1986).

Do Ameryki powrócił na dobre dopiero pod koniec lat 80-tych, wkrótce osiągając status jednej z największych gwiazd współczesnego kina.

* Niemal każdy występ Keitela wzbudzał zachwyt krytyki. Szczególnie doceniono jego drugoplanową kreację w kryminalnym filmie „Bugsy” Barry’ego Levinsona (1991, nominacja do Oskara i Złotego Globu; Chicago Film Critics Association Award i National Society of Film Critics Award), rolę w znanym filmie drogi „Thelma i Louise” Ridleya Scotta (1991, National Society of Film Critics Award), tytułowy występ w filmie Abla Ferrary „Zły porucznik” (1992, Independent Spirit Award i nagroda Fantasporto dla Najlepszego Aktora), pierwszoplanową kreację w „Spojrzeniu Odyseusza” Theodorosa Angelopoulosa (1995), pamiętny występ u boku Holly Hunter w „Fortepianie” Jane Campion (1993, Australijska Nagroda Filmowa) i niezapomniane role u Wayne’a Wanga i Paula Austera w „Brooklyn Boogie” i „Dymie” (1995, Srebrny Niedźwiedź na MFF w Berlinie). Harvey Keitel zasłynął jako współproducent i odtwórca głównej roli w debiutanckim filmie Quentina Tarantino „Wściekłe psy” (1992). To w dużej mierze dzięki jego dobrej woli i wierze w
umiejętności, nikomu wówczas nieznanego reżysera, Tarantino osiągnął sukces i nawiązał kontakty, które pozwoliły mu na realizację przełomowego „Pulp Fiction”, ponownie z udziałem Keitela (1994).*

W kolejnych latach, aktor ponownie spotkał się z Campion na planie „Świętego dymu” z Kate Winslet (1999), i raz jeszcze zagrał u Austera, tym razem w jego autorskim projekcie „Lulu na moście” z Mirą Sorvino i Willemem Dafoe (1998). Wystąpił u Roberta Rodrigueza w „Od zmierzchu do świtu” (1996, nominacja do Saturna) i u Stephena Frearsa w thrillerze politycznym „Fail Safe” (2000). Znajdował czas na popularne, amerykańskie filmy (thriller „Czerwony smok” z Antonym Hopkinsem 2002, przygodowy „Skarb narodów” z Nicolasem Cagem 2004, sequel 2007), jak i mało znane, międzynarodowe i niezależne produkcje, które nierzadko współfinansował (amerykańsko-wietnamski dramat „Trzy pory roku” 1999; singapurski „Ostatni taniec pana T” 2005; hiszpańsko-kubańska „Tajemnica Galindeza” 2003; włosko-brytyjski dramat „Szlachetny kamień” 2006).

* Ostatnio, Keitel wcielił się w postać porucznika Hunta w serialu kryminalnym „Życie na Marsie” (od 2008 roku). Jest laureatem kilku nagród specjalnych, m.in. Honorowej Nagrody za wybitny wkład w rozwój światowego kina na MFF w Karlovych Varach (2004), nagrody za całokształt na MFF w Istambule (2005), czy nagrody im. Stanisławskiego na MFF w Moskwie (2002).*

Komentarze

Trwa ładowanie