Henryk Sienkiewicz

Henryk Sienkiewicz to polski poiweściopisarz, nowelista i felietonista przełomu XIX i XX wieku. Niezwykłą popularność Sienkiewiczowi przyniosły powieści historyczne.

Henryk Sienkiewicz – życiorys i kariera literacka

Henryk Sienkiewicz przyszedł na świat 5 maja 1846 w Woli Okrzejskiej w województwie lubelskim. Pisarz pochodził z zubożałej szlacheckiej rodziny i miał piątkę rodzeństwa. Sienkiewiczowie często się przeprowadzali, mieszkali m.in. w Wygnanowie i Groteku, a od 1855 na stałe osiedli w Warszawie.

Od roku 1858 Sienkiewicz uczęszczał do jednego z warszawskich gimnazjum. Tam zafascynowały go utwory spod pióra Homera, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Waltera Scotta oraz Aleksandra Dumasa. W roku 1864 zdobył pierwszą nagrodę za szkolne wypracowanie pod tytułem "Mowa Żółkiewskiego do wojska pod Cecorą". Po ukończeniu gimnazjum Henryk Sienkiewicz podjął naukę na wydziale filologiczno-historycznym w Warszawskiej Szkole Głównej, gdzie poznał swojego późniejszego rywala – Bolesława Prusa.

Ze względu na trudną sytuację finansową rodziny, Sienkiewicz od najmłodszych lat musiał utrzymywać się sam. W wieku 19 lat pisarz podjął posadę guwernera, jednak szybko zrezygnował i powrócił do pisania felietonów na zlecenie lokalnych gazet.

Dziennikarska kariera Henryka Sienkiewicza trwała od 1869 do 1887 roku, pisywał artykuły krytyczne i felietony dla "Przeglądu Tygodniowego", "Gazety Polskiej", "Bez Tytułu" oraz "Chwili obecnej". Od roku 1882 Henryk Sienkiewicz był redaktorem naczelnym neokonserwatywnego czasopisma "Słowo".

Debiutem literackim Sienkiewicza był zbiór nowel "Humoreski z teki Worszyłły" (1872). Następnie wydał "małą trylogię", czyli nowele "Stary sługa" (1875), "Hania" (1876) oraz "Selim Mirza" (1877).

Sienkiewicz był zapalonym podróżnikiem. W roku 1876 udał się do Stanów Zjednoczonych, od tamtego czasu pisarz wyjeżdżał w rozmaite zakątki świata, odwiedził m.in.: Konstantynopol, Hiszpanię, Afrykę i Szwajcarię. Każda podróż zaowocowała nowym dziełem, zazwyczaj były to listy, które cieszyły się wielką popularnością wśród czytelników, lub inspirowane wyjazdami powieści: "Latarnik" (1881) czy "W pustyni i w puszczy" (1912).

Największą sławę Henrykowi Sienkiewiczowi przyniosły powieści historyczne: "Ogniem i mieczem" (1884), "Potop" (1886), "Pan Wołodyjowski" (1888), "Quo vadis" (1896), "Krzyżacy" (1900).

Śmierć Henryka Sienkiewicza była nagła i niespodziewana. Pisarz zmarł 15 listopada 1916 na anewryzm serca podczas jednej ze swoich podróży do szwajcarskiego Vevey.

Henryk Sienkiewicz – adaptacje filmowe

Na przestrzeni lat powstała niemal niezliczona ilość filmowych ekranizacji powieści Henryka Sienkiewicza. Największą popularnością cieszyły się adaptacje filmowe powieści historycznych Sienkiewicza.

Film "Krzyżacy" został nakręcony w roku 1960 przez znanego reżysera Aleksandra Forda. Premiera odbyła się 17 lipca 1960 po uroczystości obchodów 550. rocznicy bity pod Grunwaldem, był to celowy zabieg, który miał wymowę symboliczną.

Osiem lat później Jerzy Hoffmann podjął się stworzenia filmowej wersji Trylogii Sienkiewicza. W 1969 powstał "Pan Wołodyjowski". Następnie swoją premierę miał "Potop" (1974), który był nominowany do Oskara w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny. W obsadzie filmu można było zobaczyć Daniela Olbrychskiego, Małgorzatę Braunek oraz Tadeusza Łomnickiego. Ostatnią adaptacją filmową trylogii Henryka Sienkiewicza autorstwa Hoffmanna było "Ogniem i mieczem" (1999). W rolach głównych wystąpili Michał Żebrowski, Izabella Scorupco oraz Zbigniew Zamachowski.

W roku 2001 powstały dwie kolejne ekranizacje prozy Henryka Sienkiewicza. Jako pierwsze swoją premierę miało "W pustyni i w puszczy", za sterami reżyserskimi stanął, pochodzący z RPA, Gavin Hood. Następnie do kin weszło "Quo vadis". W tym filmie na podstawie książki Henryka Sienkiewicza wystąpiła plejada polskich gwiazd kina: Paweł Deląg, Magdalena Mielcarz, Michał Bajor, Jerzy Trela, Danuta Stenka i Małgorzata Foremniak.

Henryk Sienkiewicz – filmy dokumentalne

Życie i twórczość Henryka Sienkiewicza była tematem kilku filmów dokumentalnych. Wśród nich można wymienić: "Portret Henryka Sienkiewicza" (1969), "Impuls amerykański. Rzecz o Henryku Sienkiewiczu" (2001) oraz film przygotowywany na 100 rocznicę śmierci noblisty – "Sienkiewicz mniej znany" (2016).

Henryk Sienkiewicz – ciekawostki

• Sejm i Senat RP ustanowił 2016 rokiem Henryka Sienkiewicza.

• Zarówno ekranizacji "Ogniem i mieczem" z 1999 roku, jak i późniejszych "W pustyni i w puszczy" oraz "Quo vadis" towarzyszyły miniseriale telewizyjne, których scenariusze powstały na podstawie filmów.

• Powieści Henryka Sienkiewicza były niezwykle popularne już w czasach pisarza. Dowodem może być to, że Sienkiewicz otrzymał od jednego ze swoich wielbicieli zawrotną sumę 15 tysięcy rubli.

• Henryk Sienkiewicz był pierwszy polakiem uhonorowanym Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury, którą otrzymał w roku 1905.