James Ivory

Reżyser i scenarzysta brytyjski i amerykański, szerokiej widowni znany głównie jako twórca stylowych, kostiumowych adaptacji literackich.

Urodził się 7 czerwca 1928 roku w Berkeley w Kalifornii.

Ukończył wydział architektury i sztuki użytkowej na Uniwersytecie w Oregonie. Zaczynał jako reżyser filmów dokumentalnych.

W 1960 roku wyjechał do Indii, gdzie nawiązał wieloletnią i twórczą współpracę z producentem Ismailem Merchantem i scenarzystką Ruth Prawer Jhabvala. W 1961 panowie, pozostający prywatnie również w związku partnerskim, założyli studio Merchant Ivory Productions.

Ich pierwszym wspólnym projektem, a zarazem debiutem fabularnym Ivory’ego była komedia obyczajowa „The Householder” (1963), zaś najbardziej znanym filmem z tamtego okresu – „Szekspirowska kompania” (1965, nominacja do Złotego Niedźwiedzia). Przy okazji tego etapu twórczości Ivory’ego często wskazuje się na inspiracje i nawiązania do twórczości Jeana Renoira i Satyajita Raya.

Po realizacji kilku mniej znanych, przeważnie komediowych lub romantycznych filmów (musical „Bombay Talkie” 1970, komedia „Guru” 1969), Ivory wrócił do USA, gdzie nakręcił komedię fantasy „Dzikusy” (1972) oraz komediodramat „Zwariowane party” (1975) z udziałem Raquel Welsh.

W kolejnych latach zrealizował kilka filmów powstałych ponownie pod wpływem fascynacji Indiami – „Autobiografia księżniczki” (1975), „Wielka wrzawa wokół kolekcji Georgie i Bonnie” (1978), czy wreszcie zrealizowany w Wielkiej Brytanii obraz „W upale i kurzu” (1983, nominacja do Złotej Palmy).

W 1979 roku po raz pierwszy sięgnął do powieści Henry’ego Jamesa, reżyserując „Europejczyków” (nominacja do Złotej Palmy w Cannes).

Swój status jednego z najwybitniejszych mistrzów kostiumowych adaptacji potwierdził kolejnymi, głównie brytyjskimi ekranizacjami prozy Jamesa:
„Bostończycy” (1984), „Złota” (2000, nominacja do Złotej Palmy), jak również innych autorów: Jeana Rhysa („Kwartet” 1981, nominacja do Złotej Palmy), Evana S. Connella („Pan i pani Bridge” 1990), a przede wszystkim Edwarda Morgana Forstera (nagrodzony BAFTA dla Najlepszego Filmu oraz nominacjami do BAFTA, Złotego Globu i Oscara za reżyserię „Pokój z widokiem” 1984 z Heleną Bonham Carter; nagrodzony Srebrnym Lwem w Wenecji „Maurycy” 1987 z Hugh Grantem; wreszcie nagrodzony BAFTA dla Najlepszego Filmu, nominowany do Oscara, Złotego Globu i BAFTA za reżyserię, nominowany do Złotej Palmy oraz uhonorowany w Cannes Nagrodą 45-lecia „Powrót do Howards End” 1992, z Vanessą Redgrave, Heleną Bonham Carter, Emmą Thompson i Anthonym Hopkinsem).

W 1993 odniósł sukces, realizując powstały w oparciu o powieść Kazuo Ishiguro film „Okruchy dnia” z Emmą Thompson i Anthonym Hopkinsem (nominacja do Oscara, Złotego Globu i BAFTA za reżyserię, nominacja do BAFTA dla Najlepszego Filmu).

W 1995 roku zrealizował kostiumowy film według scenariusza stałej współpracowniczki, Ruth Prawer Jhabvala – „Jefferson w Paryżu” (nominacja do Złotej Palmy), rok później – biograficzny obraz „Picasso- twórca i niszczyciel” (1996) z Anthonym Hopkinsem w roli głównej.

Jednymi z ostatnich projektów reżysera były: lekka komedia francusko-amerykańska „Rozwód po francusku” (2003, Wella Prize w Wenecji) z Naomi Watts i Kate Hudson, ostatni owoc współpracy z Ismailem Merchantem - „Biała hrabina” (2005), według scenariusza Kazuo Ishiguro oraz „City of Your Final Destination” (2007) z udziałem – po raz kolejny – Anthony’ego Hopkinsa, Vanessy Redgrave i Charlotte Gainsborough.