Kara za grzechy

Żartobliwe nawiązanie do siedmioczęściowej sagi „Piły” wydaje się tu całkiem na miejscu. Pan Zagadka może i umarł, ale jego dzieło kontynuują inni. Na przykład Danny Boyle. Sadyzm, z jakim wymierza on swojemu bohaterowi lekcję życia, jest porażający. Już sam tytuł mówi o tym sporo. Pojawia się na ekranie po kilkunastu minutach, dokładnie w chwili, gdy rękę głównego bohatera przygniata kamień. Boyle ustala w ten sposób właściwą stawkę swojego filmu – oto przed nami półtorej godziny wyczekiwania na akt samookaleczenia, usprawiedliwiony, bo płynący z… umoralniającej nauczki.

Aron nie znalazł się w opustoszałym kanionie bez powodu. Jest tu… za karę, o czym nieustannie przekonują nas impresyjne retrospekcje, krótkie, mówiące niewiele ponad to, że bohater nie odebrał telefonu od zatroskanej matki czy zaniedbał własną dziewczynę. Niby niewiele, ale z piętrzących się w ten sposób wspomnień rysuje się portret dość nieciekawy – oto facet lekkomyślny, spragniony życia, nieustannie gnający do przodu. Taki, którego w myśl starotestamentowych przykazów, należałoby przykładnie ukarać. Co też Boyle robi.

Płynąca z jego filmu refleksja – cierpienie jako ekwiwalent odkupienia - jest równie niegodziwa i moralnie zakłamana, co założenie przyświecające „Pile”. Różnica polega na tym, że historia Arona Ralstona wydarzyła się naprawdę – w 2003 roku 28-letni wspinacz odciął sobie prawą rękę, by wydostać się spod ogromnego głazu. Fikcjonalizacja horroru młodego nieszczęśnika nie jest więc tym samym, co pastwienie się nad postaciami zamkniętymi w wykoncypowanej fabule – urasta do miana fałszywej przypowieści, której determinantem jest karma, przeznaczenie.

Czy Boyle ma do tego prawo? Ano ma. Jest autorem, interpretatorem rzeczywistości, twórcą. Problem w tym, że w „127 godzinach” stawia na kuglarstwo najniższej próby. Ekscytuje nas kolażem dźwięków i obrazów, piłującymi przebojami i sztuczkami montażowymi, robiąc to tak, jakby jemu samemu potrzebne było przekonanie, że historię Ralstona wznosi gdzieś ponad/poza rzeczywistość - że ujmując ją w nawias, kreśląc paranoiczny, stricte filmowy fresk ludzkiej niedoli, obchodzi się z nią należycie.

Gorzej, że przechodząc w realizm w portretowaniu zmagań swego bohatera, Boyle miast oddać dramat jego sytuacji, podnosi ją do miana drastycznego fetyszu. Nie możliwość wydostania się z niewygodnej sytuacji się tu liczy, a świadomość jej ostateczności. No właśnie... Najciekawszy wątek pozostaje niezagospodarowany. Gdzie uciekłyby nasze myśli w podobnej sytuacji? Gdzie uciekają myśli samego Arona, jak rozlicza się on z własnym życiem? Sadystyczny teatrzyk Boyle’a nam tego nie powie, za bardzo podporządkowany jest tezie.