30 lat temu zmarł aktor Mieczysław Pawlikowski

We wtorek, 23 grudnia przypada 30. rocznica śmierci Mieczysława Pawlikowskiego, pilota wojskowego zasłużonego podczas II wojny światowej oraz aktora, który zyskał wielką sympatię widzów m.in. rolą Zagłoby w "Panu Wołodyjowskim" Jerzego Hoffmana.

Mieczysław Pawlikowski urodził się 9 stycznia 1920 r. w Żytomierzu. Dwa lata później jego rodzina przeniosła się do Łucka.

W 1937 r. Pawlikowski, po specjalnym kursie, uzyskał uprawnienia pilota. W listopadzie 1939 r. przedostał się do Francji, gdzie w bazie Lyon-Bron zgłosił się jako ochotnik do lotnictwa. Następnie zgłosił swą kandydaturę na wyjazd do Anglii i w efekcie wyjechał tam w marcu 1940 r.

Od lutego 1943 r. walczył w 300. Dywizjonie Bombowym "Ziemi Mazowieckiej", utworzonym na brytyjskiej stacji RAF Bramcote. Pierwszy lot bojowy odbył nad Essen. Latem 1943 r. załogę Pawlikowskiego przesunięto do 301. Dywizjonu Bombowego "Ziemi Pomorskiej". Załoga ta odbywała loty do okupowanych krajów, m.in. do Francji, zrzucając tam broń, lekarstwa i cichociemnych.

1 maja 1945 r. Pawlikowski został na własną prośbę zwolniony z Polskich Sił Powietrznych, jako polski sierżant i brytyjski Warrant Officer. Za loty bojowe był dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych. Wspomnienia z okresu wojny zawarł w książce "Siedmiu z Halifaxa J" (czyli z brytyjskiego samolotu bombowego Halifax), przedstawiając w niej, przez pryzmat własnych losów, historię wypraw bombowych nad hitlerowskie Niemcy.

W Anglii Pawlikowski rozpoczął ponadto swoją działalność artystyczną - od występów, w latach 1943-1944, w żołnierskim teatrze Lotnicza Czołówka Teatralna, zorganizowanym przez por. Leopolda Skwierczyńskiego. Grupa odwiedzała obozy polskich wojsk w Anglii i Szkocji, Pawlikowski grał w jej spektaklach m.in. Wacława w "Zemście" Fredry. Do Polski wrócił w sierpniu 1945 r. Podjął wtedy współpracę z Miejskimi Teatrami Dramatycznymi w Warszawie, gdzie grał do 1947 r. Dalsza kariera teatralna Pawlikowskiego obejmowała w ciągu kolejnych lat m.in. występy w teatrach warszawskich: Klasycznym, Powszechnym, Narodowym, Ateneum, Współczesnym, Syrena, Polskim i Nowym.

Do jego najbardziej znanych kreacji teatralnych należały role Tartuffe'a w "Świętoszku" Moliera w reż. Janusza Warmińskiego (Teatr Ateneum, 1957), Stomila w "Tangu" Sławomira Mrożka w reż. Erwina Axera (Teatr Współczesny, 1965) i Falstaffa w "Wesołych kumoszkach z Windsoru" Williama Szekspira w reż. Macieja Zenona Bordowicza (Teatr Polski, 1971).

W filmie Mieczysław Pawlikowski zadebiutował w 1950 r., rolą w "Warszawskiej premierze" Jana Rybkowskiego. W kolejnych latach zagrał m.in. w filmach: "Gromada" Jerzego Kawalerowicza (1951), "Inspekcja pana Anatola" Jana Rybkowskiego (1959) oraz "Gangsterzy i filantropi" Jerzego Hoffmana i Edwarda Skórzewskiego (1962). W 1964 r. wystąpił w serialu telewizyjnym "Barbara i Jan" w reżyserii Jerzego Ziarnika i Hieronima Przybyła.

W 1969 r. zagrał Jana Onufrego Zagłobę w "Panu Wołodyjowskim" Jerzego Hoffmana. Rola ta przyniosła mu wielką popularność i sympatię polskich widzów.

Pawlikowski wystąpił też m.in. w filmach: "Epilog norymberski" Jerzego Antczaka (1970), "Pejzaż z bohaterem" Włodzimierza Haupego (1970) i "Nie lubię poniedziałku" Tadeusza Chmielewskiego (1971).

Jego ostatnią filmową kreacją była rola w komedii sensacyjnej "Skradziona kolekcja" Jana Batorego, gdzie zagrał filatelistę Jana Kowalskiego. Film miał premierę w 1979 r., już po śmierci aktora.

Mieczysław Pawlikowski zmarł 23 grudnia 1978 r. w Warszawie.