Głęboko wstrząsający. Oscarowe dzieło już do obejrzenia w domu

Od 18 października film "Strefa interesów", polska koprodukcja w reżyserii Jonathana Glazera jest do obejrzenia na platformie Max.

Pierwsza scena to rodzinna sielanka. Pluskają się nad rzeką, mają piknik, potem wracają do swojej willi. Są rodzice, piątka dzieci, pies. Mieszkają w pięknie odnowionym domu. Razem jedzą śniadanie przygotowane przez gosposię, potem ojciec idzie do pracy. Zakłada mundur, wysokie buty, siada na konia i wjeżdża do obozu zagłady Auschwitz.

"Strefa interesów" to cichy, wstrząsający jak nic w tym roku obraz prywatnego życia Rudolfa Hössa i jego rodziny, którzy mieszkali zaledwie kilka metrów od miejsca masowej kaźni ponad miliona ludzkich istnień.

W tym filmie nie zobaczycie krwi i brutalnej przemocy wobec osadzonych w obozie Auschwitz. Nie zobaczycie ciał i transportów do komór gazowych, masowych egzekucji, tortur ponad miliona ludzi. Za to bardzo dobrze te tragedie słychać w filmie Jonathana Glazera. Kamery śledzą w 100 procentach to, co działo się w willi, którą w latach 40. zajmowała rodzina Rudolfa Hössa, gdzie jego żona Hedwig wychowywała piątkę dzieci. Gdzie – jak przyznaje, stworzyła dzieciom rajskie okoliczności, którymi mogła chwalić się koleżankom i mamie.

Reżyser ze swoją ekipą pokazują niby prozaiczne sytuacje z życia rodziny. Ale to proza życia bliskich komendanta obozu zagłady, więc nic nie jest tam tak naprawdę normalne. Gdy córki mogą wybierać sobie ciuchy z paczki – nie jest normalnie, bo to przecież ubrania, które należały do osadzonych w obozie. Gdy pani domu mierzy futro, a w kieszeni znajduje pomadkę, którą chwilę później testuje na własnych ustach – nie jest normalnie, bo futro też należało wcześniej do ofiary Holokaustu. I te dźwięki w tle. Gdy Hedwig testuje pomadkę Żydówki, inna traci właśnie życie lub jest chłostana. Tylko to słychać.

Niemki żartują sobie o futrach "z Kanady", a dzieci bawią się ludzkimi zębami. Hedwig jest zakochana w swoim zielonym, pełnym kwiatów, owoców i warzyw azylu. Gdy w odwiedziny przyjeżdża jej mama, z dumą oprowadza ją po ogromnym ogrodzie i opowiada o tym, że mąż "kocha swoją pracę" i że właśnie tu chce wychować swoje dzieci. Tu? W miejscu, w którym z ogrodowego leżaka widać dymy z krematoriów? W miejscu, w którym nocą nieustannie słychać mechaniczny dźwięk z obozu. Ta willa wypełniona jest dźwiękami jak z horroru, za murem dzieją się niewyobrażalne rzeczy, które tylko słychać. Krzyki, strzały, wycie psów, a operator - Łukasz Żal - podsuwa widzowi do tych przerażających dźwięków proste obrazki, podkreślając tym samym banalność zła.

Niemal każda scena w tym filmie jest po prostu wstrząsająca, chociaż - jak wspomniałam - nie ma tu takiej bezpośredniej brutalności, od której chce się odwrócić wzrok. Wzrok zaś od zła odwracają domownicy willi, żyjąc swoim najlepszym życiem na granicy z piekłem. W historii polskiego i światowego kina jest już mnóstwo filmów, które podejmują temat drugiej wojny światowej i Holokaustu, ale takiego jeszcze nie było.

Ta międzynarodowa produkcja zostaje na długo z widzami. I te dźwięki, za które odpowiadała Mica Levi. Zdjęcia wspomnianego już Łukasza Żala i jego licznej ekipy sprawiają, że "Strefę interesów" ogląda się niemal jak film dokumentalny. Trudno uwierzyć, że przecież w dużym stopniu to świat wykreowany. Choć twórcy kręcili w miejscu obozu i ściśle współpracowali z Muzeum Auschwitz-Birkenau. Glazer uzyskał specjalne pozwolenia na wgląd w archiwa, gdzie mógł przeczytać wspomnienia ocalałych i osób, które zatrudnione były do pracy w domu komendanta. Dzięki tym opowieściom utkał niezwykle autentyczną filmową opowieść, o której nie da się szybko zapomnieć.

Film "Strefa interesów" był nominowany do Oscarów w pięciu kategoriach, w tym dla najlepszego filmu, reżysera oraz za najlepszy scenariusz adaptowany. Otrzymał statuetki za najlepszy dźwięk i dla najlepszego filmu międzynarodowego.

W Polsce film odniósł komercyjny sukces, przyciągając do kin 300 tys. widzów. Teraz można obejrzeć go na platformie Max.

W najnowszym odcinku podcastu "Clickbait" opowiadamy o "Napadzie" na Netfliksie, zastanawiamy się, dlaczego Laura Dern zagrała w koszmarnej "Planecie samotności" i zachwycamy się nowym serialem Max, "Franczyza". Znajdź nas na Spotify, Apple Podcasts, YouTube, w Audiotece czy Open FM. Możesz też posłuchać poniżej: