Andrzej Wajda został pierwszym laureatem nagrody im. Czesława Miłosza, przyznawanej przez ambasadę USA w Warszawie za wkład w rozwijanie porozumienia polsko- amerykańskiego. Nagrodę odebrał w poniedziałek, podczas uroczystego przyjęcia w rezydencji ambasadora Victora Ashe'a.
Odbierając swoją nagrodę z rąk ambasadora Wajda pokazał zebranym pożółkły tomik poezji patrona nagrody, Czesława Miłosza, pt. "Ocalenie". "Była to pierwsza książka, jaką kupiłem za polskie pieniądze tuż po wojnie, w grudniu 1945 r." - wspominał reżyser.
Wajda podkreślił, że Miłosz był obecny w całym jego życiu. "Całe życie jest towarzyszeniem poecie, jego słowom, ponieważ nie mamy swoich. Gdyby on ich nie napisał, nie wiedzielibyśmy, co powiedzieć" - mówił reżyser.
Nowa, ustanowiona w 2007 r. nagroda, będzie przyznawana osobom działającym na rzecz lepszego dialogu, zacieśniania współpracy i większego zrozumienia między Amerykanami i Polakami.
"Wajda zostaje uhonorowany nie tylko dlatego, że jest jednym z najwyżej cenionych reżyserów w historii filmu, lecz również dlatego, że przez swoje filmy przybliża polską kulturę i politykę widowni amerykańskiej i światowej" - podkreślił ambasador Ashe. - Wajda zaryzykował karierę, by bronić prawdy i praw obywatelskich, w szczególności wolności słowa".
Ashe zauważył, że na filmach Wajdy wychowały się całe pokolenia, "a wielu Amerykanów dzięki jego filmom poznało i zrozumiało Polskę i ruch Solidarności. Wajda stał się moralnym i zawodowym autorytetem dla wielu Polaków i dla wielu obcokrajowców; autentycznym symbolem człowieka, który zmienia wygląd sztuki współczesnej (nie tylko kina) i kształtuje wiedzę o mechanizmach historii i polityki" - tłumaczył.
Nagroda im. Czesława Miłosza będzie przyznawana corocznie przez Ambasadę Stanów Zjednoczonych w Polsce. "Bardzo się cieszę, że pierwszym laureatem nowo ufundowanej nagrody im. Czesława Miłosza został Andrzej Wajda. Jego widzenie historii, tak wyraźnie obecne w jego sztuce filmowej, było bliskie mojemu ojcu. Tym samym jego dorobek i wkład w rozumienie ponad narodami jest nie do przecenienia" - takie słowa syna poety, Antoniego Miłosza, (mieszkającego w Kalifornii), przekazała ambasadorowi i jego gościom na uroczystości bratanica Miłosza, Joanna.
Wajdę uważa się za czołowego przedstawiciela polskiego filmu i jednego z głównych twórców szkoły polskiej filmowej II połowy XX wieku. Do jego najbardziej znanych filmów należą "Pokolenie", "Kanał", "Człowiek z marmuru", "Człowiek z żelaza", "Ziemia obiecana", "Brzezina", "Panny z wilka".
W dowód uznania za wybitne zasługi w dziedzinie filmu Wajda otrzymał wiele prestiżowych nagród - m.in. Złotą Palmę na festiwalu w Cannes (1981), nagrodę Cesara (1982) i Felixa (1990). Od 1997 jest członkiem Grona Nieśmiertelnych francuskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 2000 roku za całokształt twórczości został uhonorowany Oscarem. Również za całokształt twórczości otrzymał na 56. Międzynarodowym Festiwalu Filmów w Berlinie nagrodę Złotego Niedźwiedzia (2006). Jest kawalerem Krzyża Wielkiego Orderu Odrodzenia Polski.
