Trwa ładowanie...
d1ksj6w
recenzja
08-12-2011 17:58

21 gramów

d1ksj6w
d1ksj6w

Bohater "Bez duszy" nazywa się... Paul Giamatti i jest aktorem. Sfrustrowanym, zmęczonym i niepotrafiącym wybić się ponad zawodową rutynę. Ta drobna uszczypliwość ze strony scenarzystów wydaje się całkiem zasadna, bo choć wcielający się w tę rolę prawdziwy Giamatti nie odgrywa po prostu samego siebie, to jednak pomiędzy nim a jego ekranową personą istnieje oczywista symbioza, pozwalająca przyswoić absurdalny lejtmotyw filmu. Fikcyjny Giamatti posługuje się tu mimiką prawdziwego - wystudiowanym zbiorem gestów, od których aktor nie może uwolnić się od czasu przebojowych "Bezdroży" Alexandra Payne'a.

Na zmianę śmieszna i przejmująca twarz aktora jest dla Barthes sposobnością do uwiarygodnienia fabularnej abstrakcji filmu. Taki aktor zagra przecież wszystko. I faktycznie, oto bohater znajduje w gazecie ogłoszenie nakłaniające do oddania swojej duszy na przechowanie. "Czujesz się osowiały? Wyczerpany? To przez twoją duszę." - przekonuje prowadzący konsultację Dr Flinstein (David Strathairn) - "Oddaj ją nam. Przechowamy ją, byś mógł cieszyć się beztroskim życiem." Bohater ulega, nie wiedząc jednocześnie, że jego przysłowiowe 21 gramów zostanie przeszmuglowane do Rosji.

Barthes od zawsze interesowały proste metafory. Już w swym drugim krótkometrażowym filmie sprzed czterech lat autorka zawarła ideę szczęścia na sprzedaż, odzwierciedlaną przez testującego prezerwatywy mężczyznę, który w lokalnej aptece postanawia kupić lek o wymownej nazwie Happiness. Dlatego też warto zignorować wysunięty przez oponentów filmu zarzut o ślepej powtarzalności motywów znanych z twórczości scenopisarskiej Charliego Kaufmana. Owszem, autorka zgrabnie je tu podchwytuje, ale nie małpuje dla zasady.

W tym jedynym w swoim rodzaju połączeniu "Martwych dusz" Gogola i "Być jak John Malkovich" Spike'a Jonze'a, Barthes odnajduje własny, oryginalny język. Zarówno Gogol, jak i Charlie Kaufman, scenarzysta "Być jak...", zainteresowani byli fantazją jako metaforą mechanizmów rzeczywistości. Autorka "Bez duszy" racjonalizuje tymczasem absurd, czyniąc go częścią akceptowalnej codzienności. Jeśli ktoś chce pozbyć się swojej duszy, może to zrobić za pomocą zabiegu w specjalnym tomograficzno-podobnym urządzeniu, a następnie zobaczyć swe "wnętrze" na własne oczy, by w końcu definitywnie się z nim rozstać. Nie ma w tym nic nadzwyczajnego. Handel duszami jest tu pospolity, ma nawet swój czarny rynek.

d1ksj6w

I tylko obecność Giamattiego przypomina o ironicznym wymiarze całej opowieści. Jego zdziwienie na rozmiary własnej duszy czy oburzenie na wieść o jej przehandlowaniu na czarnym rynku potrafią efektownie rozładować wydumany przecież koncept walki o wewnętrzne zbawienie. Barthes wychodzi z prostego, może zbyt prostego, założenia - od wegetacji w martwym pancerzu dzieli nas owych 21 gramów ludzkich odruchów, które trzeba trwale wzbogacać i pielęgnować. Dlatego, gdy bohater zda sobie w końcu sprawę z emocjonalnej pustki jaka zapanowała w jego życiu, zapragnie swą duszę odzyskać.

d1ksj6w
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.

Komentarze

Trwa ładowanie
.
.
.
d1ksj6w

Pobieranie, zwielokrotnianie, przechowywanie lub jakiekolwiek inne wykorzystywanie treści dostępnych w niniejszym serwisie - bez względu na ich charakter i sposób wyrażenia (w szczególności lecz nie wyłącznie: słowne, słowno-muzyczne, muzyczne, audiowizualne, audialne, tekstowe, graficzne i zawarte w nich dane i informacje, bazy danych i zawarte w nich dane) oraz formę (np. literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne, programy komputerowe, plastyczne, fotograficzne) wymaga uprzedniej i jednoznacznej zgody Wirtualna Polska Media Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, będącej właścicielem niniejszego serwisu, bez względu na sposób ich eksploracji i wykorzystaną metodę (manualną lub zautomatyzowaną technikę, w tym z użyciem programów uczenia maszynowego lub sztucznej inteligencji). Powyższe zastrzeżenie nie dotyczy wykorzystywania jedynie w celu ułatwienia ich wyszukiwania przez wyszukiwarki internetowe oraz korzystania w ramach stosunków umownych lub dozwolonego użytku określonego przez właściwe przepisy prawa.Szczegółowa treść dotycząca niniejszego zastrzeżenia znajduje siętutaj