Kosowo oraz Zanussi podczas Tofifest 2009
Środa na Tofifest upływała pod znakiem filmów z Kosowa i spotkań z filmowcami. Z widownią toruńskiego festiwalu spotkali się Krzysztof Zanussi, Łukasz Garlicki i Dariusz Gajewski. Odbyła się też polska premiera wyjątkowego dokumentu Łukasza Karwowskiego - "Doktor".
Filmy z Kosowa to jeden z najciekawszych pokazów tegorocznego Tofifest. Przegląd młodych krótkich metraży przygotowany został wspólnie z kosowskim festiwalem Dokufest z miasta Prizren.
Tematy poruszane przez kosowskich reżyserów są przeróżne - a to historia filmowca który rzuca się pod pociąg bo nie ma pieniędzy na film ["Vdekja Solemne / The Solemn Death" Ilira Kabashiego], opowieść o Romskim akordeoniście będący żywą encyklopedią Bałkanów ["Harmonika / The Accordion"] czy historia biznesmena budującego 12 piętrowy blok bez projektu ["Shkallet / Stairs" Ilira Harxhiego]. Był też film o tolerancji - problemy kosowskich homoseksualistów poruszył "Tre minuta vetmi / 3 minutes of solitude" w reżyserii Visara Krusha.
Kino realizowane w najmłodszym państwie Europy - Kosowie, jest u nas kompletnie nieznane. Tymczasem działa tam aktywnie duże środowisko filmowe, odbywają się festiwale i działają filmowe uczelnie. W Toruniu wyświetlone zostały także filmy takich reżyserów jak Bujar Alimani, Blerta Basholli, Burim Haiti i Burbuqe Berisha.
Ważnym wydarzeniem, które przyciągnęło tłumy widzów był pokaz filmu "Doktor" w reżyserii Łukasza Karwowskiego [Południe - północ, Mała wielka miłość]. Rodowity torunianin, laureat nagrody Flisaka 2007 na Tofifest opowiedział w tym filmie historię swojego dziadka - doktora Ottona Karwowskiego, który uważany był za niemalże "świeckiego świętego", a jego pogrzeb w 1980 roku zgromadził tysiące mieszkańców. Karwowski wzruszającym filmem dokumentalnym przywrócił pamięć o tej niezwykłej postaci.
Wyświetlono też kolejne filmy konkursowe - w konkursach Międzynarodowym, krótkometrażowym i polskim. Wydarzeniem była polska premiera "Tak długo cię kochałam / I Loved You So Long". Film to reprezentujący Francję, debiut reżyserski cenionego pisarza Philippe Claudel'a. Debiut dodajmy piorunującego - film to zdobywca dwóch Cezarów, Europejskiej Nagrody Filmowej, dwóch nagród tegorocznego Berlinale, BAFTY oraz nominowany do Złotego Globu. To historia kobiety, która 15 lat spędziła w więzieniu skazana za straszne morderstwo. W następstwie tego wydarzenia rodzice wyrzekli się jej, ale siostra Lea wciąż ją kocha i chce jej pomóc wrócić do normalnego świata. Reżyser pokazuje konflikty, jakie ciągnie za sobą siostrzane uczucie, dramat jaki przeżywa cała rodzina, gdyż mąż Lei nie chce żyć ze swoimi dziećmi w domu w którym zamieszkała morderczyni. Na Tofifest odbyła się też polska premiera festiwalowa pierwszego filmu zrobionego za pieniądze internatów - "Wszystko" Artura Wyrzykowskiego. Ta krótka historia o miłości
z Martą Żmudą - Trzebiatowską w roli głównej powstała dzięki internetowej zbiórce pieniędzy.
Z widzami spotkali się kolejni ciekawi goście. Mistrz polskiego kina Krzysztof Zanussi bardzo namiętnie dyskutował z widzami o swoim najnowszym filmie 'Serce na dłoni". Zanussi bronił się przed zarzutami, że on, twórca wielkiego kina pełnego filozoficznych przemyśleń zabrał się za błahą komedyjkę: "Skoro pan Szekspir zniżył się aby zrobić komedie, to pan Zanussi też może"
Mówił też o Dodzie, grającej w jego filmie króciutki epizodzik: "Kompletnie nie rozumiem tego szaleństwa, które wybuchło po tym jak ją zaangażowałem. Pani Doda jest bardzo utalentowaną osobą, która może dojść jeszcze wyżej. Ale musiałaby chyba wyjechać z kraju, skorzystać z doświadczenia zagranicznego show - biznesu".
O "Lekcjach pana Kuki" mówili podczas dyskusji reżyser Dariusz Gajewski i odtwórca głównej roli Łukasz Garlicki. "Świat Zachodu do którego przystąpiliśmy jest cyniczny. A my jesteśmy naiwni, wnosimy do Europy jakąś taka delikatną naiwność. Wchodzimy do niej jako tacy Waldemarowie" - mówił Gajewski opisując obraz Zachodu opisany w "Lekcjach.". Tytułowy Waldemar to młody, niedoświadczony chłopak, który wyjeżdża w swoją pierwszą zagraniczną podróż do Wiednia. Przeżywa tam zdarzenia, które całkiem zmieniają jego życie.
Garlicki chwalił sobie współpracę z reżyserem: "Gajewski jest wymagającym reżyserem, ale wie dokładnie czego chce od aktora". Goście zdradzili, że przygotowują swoją czwartą wspólną realizację [dotychczas Garlicki zagrał w obu filmach Gajewskiego i jednej sztuce teatralnej] - będzie nią spektakl teatru telewizji o czasach "gierkowskich", czyli końcówce lat 70.
W kinach festiwalowych wyświetlono także mało znany film Michaela Haneke - "Czas Wilka". To kolejna odsłona retrospektywy tego mistrza w 20-lecie jego debiutu kinowego. Akcja filmu umieszczona jest w świecie po katastrofie, w świecie który uległ nieokreślonej zagładzie. Główna bohaterka, Anna wraz z rodziną przyjeżdża do swojego domku wypoczynkowego. Na miejscu okazuje się, że zajmują go obcy ludzie. Konfrontacja między nimi doprowadzi do szeregu bolesnych sytuacji. To opowieść o bezimiennym zachodnim społeczeństwie, gdzie tradycyjna cywilizacja uległa załamaniu. "Chciałem znaleźć sytuację, z którą widzowie mogliby się identyfikować. Chciałem, żeby poszukali odpowiedzi na pytanie, co stałoby się gdyby pewnego dnia z kranów przestała płynąć woda. Nie mogę dołączyć instrukcji ze sposobem interpretacji mojego obrazu. Jeżeli uważacie, że to metafora dzisiejszego świata, mnie to pasuje" mówił reżyser.
W czwartek 2 lipca kolejne projekcje. Z widzami spotkają się szwajcarski reżyser Lionel Baier, Marcin Dorociński oraz ekipa filmu "Wojna Polsko - Ruska": aktorzy - Borys Szyc, Magdalena Czerwieńska i Maria Strzelecka, reżyser Xawery Żuławski oraz producent Jacek Samojłowicz.
Wieczorem na Rynku Staromiejskim odbędzie się też wielki plenerowy koncert Republiki Czadu. Zagrają też kolejne zespoły w klubie festiwalowym, a kino plenerowe wyświetli "Slumdoga. Milionera z ulicy".