Pola Raksa: Co się stało z najgorętszym kociakiem PRL‑u?

Jest uważana za jedną z najpiękniejszych polskich aktorek i ikonę seksu. Widzowie pamiętają ją z ról w „Szatanie z siódmej klasy”, „Rękopisie znalezionym w Saragossie” i „Czterech pancernych i psie”, gdzie wystąpiła u boku Janusza Gajosa. Postać 74-letniej dziś Poli Raksy przypomniał niedawno program TVN „Na językach”, w którym wspominali ją Ewa Błaszczyk, Daniel Olbrychski oraz Mariusz Szczygielski i Grzegorz Markowski. Z kina i teatru zniknęła bez szumu. Co dziś robi Marusia z „Czterech pancernych”?

Postać 74-letniej dziś Poli Raksy przypomniał niedawno program TVN „Na językach”, w którym wspominali ją Ewa Błaszczyk, Daniel Olbrychski, Marcin Szczygielski i Grzegorz Markowski.

Z kina i teatru zniknęła nagle w latach 90. Podobno nie potrafiła poradzić sobie z presją otoczenia, pragnęła świętego spokoju od ciekawskich spojrzeń. Co dziś robi Marusia z „Czterech pancernych”?

Urodziła się 14 kwietnia 1941 r. w Lidzie na terenach dzisiejszej Białorusi. Po II wojnie światowej zamieszkała z rodzicami w polskiej Leśnicy. Ukończyła liceum we Wrocławiu.

Już jako nastolatka zwracała uwagę zjawiskową urodą, ale nigdy nie marzyła o aktorstwie. O jej karierze zadecydował przypadek. W 1959 roku śliczną studentkę polonistyki zauważył dziennikarz młodzieżowego czasopisma „Dookoła świata”. Zdjęcie Raksy trafiło na okładkę magazynu, a tam wypatrzyła je Maria Kaniewska kompletująca właśnie obsadę do "Szatana z siódmej klasy" opartego na powieści Kornela Makuszyńskiego.

Film wszedł na ekrany w listopadzie 1960 roku. Po premierze wszyscy nucili piosenkę „Lato, lato, lato czeka”, a jej twarz znała cała Polska. Miała wtedy 19 lat.

Początkowo grała naiwne dziewczyny o dobrym sercu. Przełomem była rola zbuntowanej nastolatki w „Beacie” Anny Sokołowskiej. W tym samym roku pojawiła się w „Rękopisie znalezionym w Saragossie”.

Była aktorką charakterystyczną, emanującą delikatną kobiecością z charakterystycznym zagubionym spojrzeniem.

- Wiotka, delikatna, z ogromnymi oczyma, zmysłowa niesłychanie. Piersi miała nieduże, ale wspaniałe – wspomina dziś Daniel Olbrychski, który zagrał u jej boku w „Popiołach” Andrzeja Wajdy. Aktor nigdy nie ukrywał, że się w niej podkochiwał.

Polacy pokochali rudowłosą sanitariuszkę Marusię. Ta rola przyniosła jej wielki sukces, ale zarazem stał się jej ciężarem, bo do końca jej kariery była kojarzona właśnie z tą rolą.

- Żaden aktor nie godzi się na ograniczenie swego emploi. Mnie takie ograniczenie spotkało już w początkach pacy zawodowej - mówiła w jednym z wywiadów. Narzekała, że polscy twórcy nie mają pomysłów na ciekawe kobiece role.

Czy dlatego aktorka w latach 80. zaczęła usuwać się w cień?

W 1964 roku wyszła za mąż za reżysera Andrzeja Kostenkę, z którym ma syna Marcina. Ich związek zakończył się sześć lat później. Bardzo głośno zrobiło się, gdy miała romans z młodszym od niej oo 11 lat Bogusławem Lindą (więcej tutaj). Daniel Olbrychski do dzisiaj mu tego zazdrości. Potem związała się z Markiem Piwowskim.

– Wręcz krępowała ją własna uroda. Byliśmy ze sobą prawie rok, miałem okazję ją dobrze poznać. Nie była odporna na oznaki adoracji ze strony mężczyzn. Była nadwrażliwa i zamykała się w sobie – tak wspominał ją Marek Piwowski na łamach „Show”. Reżyser dodał również, że uwielbiali ją operatorzy. – Miała idealny typ urody – tłumaczył Piwowski.

Choć sama nie czuła się seksbombą, jej seksapil przeszedł do legendy.

- Za jej Poli Raksy twarz każdy by się zabić dał – tak śpiewał Grzegorz Markowski z zespołu Perfect w "Autobiografii" (1982) (link tutaj).

Swoją ostatnią rolę zagrała w „Uprowadzeniu Agaty" w 1993 roku. Potem na dobre wycofała się z kina.

Cztery lata później pojawiła się jeszcze na deskach teatru w przedstawieniu "Listy naszych czytelników" Zbigniewa Herberta. Jak pisali krytycy, zagrała z wielką klasą i była "prawdziwą ozdobą przedstawienia".

Czym dziś zajmuje się najpiękniejsza polska aktorka?

- Zawsze marzyła, żeby zamieszkać gdzieś na uboczu Sopotu, gdzie mogłaby spacerować z psem. Do tego dążyła. W końcu znalazła się w małej wsi pod Warszawą i widocznie ten rodzaj ciszy wybrała– powiedziała Ewa Błaszczyk w programie TVN „Na językach”.

Po zakończeniu kariery aktorskiej przez kilka lat pisała o modzie w "Rzeczpospolitej". Później także projektowała kostiumy sceniczne i zajmowała się malarstwem.

Obecnie aktorka mieszka w podwarszawskim Kałuszynie. (lk/gk)