Andrzej Wajda Człowiekiem Roku "Gazety Wyborczej"

W uroczystości zorganizowanej w środę w siedzibie "Gazety Wyborczej" w Warszawie uczestniczyli m.in. marszałek Senatu Bogdan Borusewicz, minister kultury i dziedzictwa narodowego Bogdan Zdrojewski.

Andrzej jest dla nas bardzo szczególnym przyjacielem i towarzyszem drogi - powiedział redaktor naczelny "Gazety Wyborczej" Adam Michnik. Przypomniał, że to właśnie w mieszkaniu Wajdy podpisano pierwszą umowę o powstaniu "Gazety Wyborczej".

Filmy Andrzeja są absolutnie nieusuwalnym składnikiem polskiej kultury narodowej. Bez nich bylibyśmy inni i z pewnością gorsi. Te filmy były pewnego rodzaju lekcjami smaku, tożsamości narodowej. Andrzej był zawsze twórcą kontrowersyjnym. Wzbudzał kontrowersje, chociaż zwykle nie chciał - mówił Michnik.

Ostatni film Andrzeja, o Katyniu, dla ludzi z "Gazety", dla ludzi z mojego pokolenia ma znaczenie szczególne. Katyń to była ta zbrodnia, która najgłębiej wcisnęła się w zbiorową pamięć. Dlatego że najdłużej i najbardziej uparcie była zakłamywana. Tak długo, jak długo trwało kłamstwo o Katyniu, nikt z nas nie mógł powiedzieć, że żyje w wolnej Polsce - powiedział Michnik.

Laudację na cześć Wajdy wygłosił w siedzibie "GW" historyk prof. Janusz Tazbir. O ile w XIX wieku głównymi architektami narodowej wyobraźni byli powieściopisarze, z Sienkiewiczem na czele, to obecnie taką samą rolę odgrywają twórcy arcydzieł filmowych, którym hetmani Andrzej Wajda - ocenił historyk.

Wajdzie przyświeca dewiza Stefana Żeromskiego: trzeba rozrywać rany polskie, żeby nie zabliźniły się błoną podłości. (...) Widać to wyraźnie w tematyce jego filmów - mówił prof. Tazbir. - Po wielokroć bywa przypominane słynne zdanie Stanisława Mackiewicza: "Powieść historyczna jest zawsze dokumentem tych czasów, w których została napisana, a nie tych, których dotyczy jej fabuła". To samo można powiedzieć o filmach Wajdy.

Wajda zawsze potrafił i potrafi w porę i jakże celnie wyjść naprzeciwko aktualnym zainteresowaniom społeczeństwa. Bo przecież "Lotna" była zabraniem głosu w wielkiej dyskusji o tzw. bohaterszczyźnie, "Kanał" - ważką wypowiedzią na temat sensu Powstania Warszawskiego. Końcowe strzały do robotników zamykające "Ziemię obiecaną", dopisane do Reymonta, są echem tych strzałów, które padły w tragicznym Grudniu 1970 - podkreślił profesor w laudacji.

Zwrócił uwagę, że Wajdzie zawsze bliska była tematyka wojenna; zawsze doskonale rozumiał człowieka, który chciał po prostu żyć, kochać, pracować, a zamiast tego - ginął.

Podczas uroczystości Wajda otrzymał także pamiątkowy pierwszy numer "Gazety Wyborczej", który ukazał się 8 maja 1989 r.

Ceremonia przyznania tytułu Człowieka Roku organizowana jest przez "Gazetę Wyborczą" corocznie, w związku z kolejnymi rocznicami utworzenia gazety. W tym roku przypada 19-lecie "GW". Wśród laureatów tytułu Człowieka Roku "GW" z lat poprzednich są m.in. Zbigniew Brzeziński i abp Józef Życiński.