Judi Dench to znana i ceniona aktorka teatralna i filmowa starszego pokolenia, uważana za jedną z najwybitniejszych współczesnych aktorek brytyjskich. Rekordzistka pod względem ilości zdobytych nagród i nominacji do BAFTA (dziesięć nagród plus trzynaście nominacji), szerokiej publiczności znana jako „M” z kolejnych części filmów o Jamesie Bondzie i Królowa Elżbieta z „Zakochanego Szekspira”. Mimo, że pojawia się na ekranie od czterech dekad, międzynarodową karierę zrobiła dopiero u schyłku lat 90-tych.

Urodziła się 9 grudnia 1934 roku w York, w Anglii. Po raz pierwszy pojawiła się na scenie jeszcze za szkolnych czasów w rodzinnym mieście, występując u boku swojego ojca i brata, w amatorskim cyklu spektakli. Złapawszy bakcyla, zdecydowała się na studia w Central School of Speech and Drama w Londynie, a tuż po ich ukończeniu zaliczyła spektakularny debiut sceniczny na deskach Old Vic Theatre, grając szekspirowską Ofelię w „Hamlecie” (1957).

Początki jej kariery aktorskiej związane są niemal wyłącznie ze sceną i, w znacznie mniejszym stopniu, z telewizją. Występując z najlepszymi brytyjskimi teatrami (oprócz Old Vic były to Royal Shakespeare Company i National Theatre), grając różnorodne role (od Lady Makbet u boku Iana McKellena po Sally Bowles w „Kabarecie”), przez lata zbudowała sobie solidną reputację wybitnej, wielokrotnie nagradzanej aktorki teatralnej.

* Jej debiutem filmowym była rola w kryminale Charlesa Crichtona „Trzeci sekret” (1964), a pierwszą znaczącą kreacją ekranową – pochodząca z 1965 roku rola Żony w dramacie „Czwarta nad ranem” (1965, nagroda BAFTA dla Najlepszej Debiutantki). W 1968 roku zgarnęła kolejną, tym razem telewizyjną BAFTA za rolę w mini-serialu „Talking to a Stranger” (1966).*

Jej kariera nabrała rozpędu w latach 80-tych. Sympatię widzów zdobyła dzięki roli u boku męża, Michaela Williamsa w komediowym serialu „A Fine Romance” (1981-84, dwie nagrody BAFTA TV i Broadcasting Press Guild Award). Ponadto pojawiła się w kilku znaczących produkcjach – u Jamesa Ivory’ego w „Pokoju z widokiem” (1985, BAFTA), w thrillerze „Whetherby” (1985), melodramacie „Garść prochu” (1988), czy u Kennetha Branagha w ekranizacji „Henryka V” (1989).

W 1996 roku ponownie spotkała się z Branaghem na planie jego adaptacji „Hamleta”.* Rok wcześniej po raz pierwszy pojawiła się jako „M” w „GoldenEye” (1995) z Piercem Brosnanem w roli Jamesa Bonda. Do postaci wracała również w czterech kolejnych „Bondach”: „Jutro nie umiera nigdy” (1997), „Świat to za mało” (1999), „Śmierć nadejdzie jutro” (2002) i „Casino Royale” (2006). W międzyczasie sporo występowała na ekranie, zdobywając status międzynarodowej gwiazdy. Karierę na wielką skalę zapoczątkowała wraz z „królewskimi” rolami u Johna Maddena – uhonorowaną Złotym Globem, dwiema nagrodami BAFTA i nominacją do Oskara kreacją królowej Wiktorii w filmie „Jej Wysokość Pani Brown” (1997), a zwłaszcza nagrodzoną Oskarem i kolejną BAFTA oraz wyróżnioną nominacją do Złotego Globu, drugoplanową rolą Królowej Elżbiety w „Zakochanym Szekspirze” (1998). Później zdobyła jeszcze cztery nominacje do Nagrody Akademii i Złotego Globu – za drugoplanowy występ w „Czekoladzie” Lasse Hallströma (2000, Screen Actors Guild Award),
tytułową kreację chorej na Alzheimera kobiety w „Iris” Richarda Eyre’a (2001, BAFTA, London Critics Circle Film Award, nominacja do Europejskiej Nagrody Publiczności), tytułową rolę w komediowej „Pani Henderson” Stephena Frearsa (2005, nominacja do BIFA) i występ z Cate Blanchett w thrillerze „Notatki o skandalu” Eyre’a (2006, BIFA). Statuetkę Złotego Globu i BAFTA TV oraz pierwszą nominację do Emmy przyniosła jej główna rola jazzowej saksofonistki w telewizyjnym filmie „Ostatnia seksbomba” (2000).*

Ponadto wystąpiła w takich produkcjach, jak „Herbatka z Mussollinim” Franka Zeffirellego (1999), „Kroniki portowe” Hallströma (2001), „Lawendowe wzgórze” Charlesa Dance’a (2004, nominacja do Europejskiej Nagrody Publiczności), adaptacja „Dumy i uprzedzenia” Joe Wrighta (2005), mini-serial brytyjski „Cranford” (2007, nominacja do Emmy). W 1996 roku przeszła do historii jako pierwsza osoba, która zdobyła dwie brytyjskie nagrody im. Laurence’a Oliviera za różne role teatralne.

* Jest laureatką Honorowej Europejskiej Nagrody Filmowej za Całokształt z 2008 roku oraz Specjalnej nagrody BAFTA Academy Fellowship z 2001 roku.*

Komentarze

Trwa ładowanie