Nietypowa wystawa filmowa w Kaliszu

Przedwojenne projektory filmowe, dziesiątki fotografii, dawne kroniki filmowe, a nawet elementy wyposażenia nieistniejących już kin można oglądać na wystawie "Od Oazy do Apollo - 100 lat kina w Kaliszu", którą we wtorek otwarto w Muzeum Historii Przemysłu w podkaliskim Opatówku.

Pierwsze pokazy filmowe na ziemiach polskich odbyły się w 1896 r. we Lwowie, Warszawie i Krakowie. "Trzy lata później powstało pierwsze kino stałe w Łodzi, a pierwszy pokaz filmowy wędrownego +biografu+ odbył się w Kaliszu 12 maja 1901 r." - poinformowała PAP starszy kustosz muzeum w Opatówku dr Ewa Kłysz.

Według niej, do 1908 r. wędrowne kinematografy Krzemińskich, krakowskiego Teatru Edisona oraz inne dostarczały rozrywki i były "oknem na świat" dla mieszkańców Kalisza.

Pierwszy spektakl w tym mieście pokazano 22 listopada 1908 r. Trzyczęściowy program wypełniło osiem krótkich filmów. Jak podaje Kłysz, pokazano m.in. "Widoki z Lago-Maggiore", komedie "W pracowni malarza" i "Przy telefonie" oraz dokumentalny film "Walka byka z tygrysem". Pierwszy kaliski kinoteatr "Oaza" otwarto przy reprezentacyjnej Alei Józefiny.

Kinematograf wyparł całkowicie z rynku liczne tzw. widowiska optyczne. "Nie wytrzymały one konkurencji +Oazy+ i dwóch kolejnych kinematografów, m.in. +The Royal+, reklamowany jako +największe widowisko w swoim rodzaju w Europie+" - mówi Kłysz. Oprócz obrazów kinematograficznych pokazywano w nim fragmenty oper i operetek przy użyciu fonografu Royal Biopfon.

Zwiedzający ekspozycję mogą usłyszeć wiele ciekawostek, dziś praktycznie znanych tylko znawcom historii kina. "W dawnym przedwojennym kinie seanse wypełniał trzy lub czteroczęściowy program, na który składały się dramaty, komedie, zdjęcia z natury.

Dodatkową część stanowił także nadprogram. Obrazom towarzyszyła muzyka; w ten sposób pojawił się taper, grający na pianinie, czasem przy akompaniamencie skrzypiec. W latach 20. była to już niekiedy cała orkiestra" - mówi Kłysz.

Na wystawie zgromadzono też przedwojenne dokumenty z kaliskiego Archiwum Państwowego, regulujące m.in. warunki techniczne, konieczne dla uruchomienia kina. Są też liczne fotografie wnętrz kin oraz dawne kroniki filmowe. Można obejrzeć również gumowe buty, które chroniły operatora kina przed porażeniem, jego krzesło, półki do przechowywania szpul z filmami.

Wystawę można oglądać do połowy czerwca.