Filmy wojenne

Filmy wojenne - gatunek filmowy obejmujący produkcje, których akcja rozgrywa się w czasie największych konfliktów zbrojnych. Fabuła takich obrazów koncentruje się przede wszystkim na bitwach lądowych, powietrznych i morskich, a także na pobocznych działaniach militarnych, jakie zwykle towarzyszą wojnom (np. losy jeńców, misje ratunkowe, tajne operacje, inwigilacje, szkolenia żołnierzy).

Za pierwszy film wojenny w historii uznaje się obraz "Charlie żołnierzem" w reżyserii Charliego Chaplina. Niema produkcja przedstawia historię rekruta wcielonego do armii i przygotowywanego do walk na froncie I wojny światowej. Mężczyzna wyróżnia się niezdarnością. Pewnej nocy śni mu się, że dokonuje bohaterskich czynów.

Filmy wojenne niemal zawsze realizowane są z bardzo dużą dbałością o szczegóły i zachowanie faktów historycznych. Stałym elementem współczesnych obrazów z tego gatunku są także widowiskowe sceny batalistyczne. Prym pod tym względem wiodą przede wszystkim amerykańskie filmy wojenne. Do klasyków zalicza się m.in. takie dzieła jak "Szeregowiec Ryan" Stevena Spielberga, "Pluton" Olivera Stone'a, "Czas apokalipsy" Francisa Forda Coppoli i "Cienką czerwoną linię" Terrence'a Malicka.

Najczęściej filmy wojenne obrazują wydarzenia związane z dwoma konfliktami zbrojnymi – II wojną światową oraz wojną wietnamską. W przypadku tych pierwszych, na osobne słowo zasługują produkcje opowiadające o Holocauście oraz życiu w obozach pracy. Do największych arcydzieł kojarzonych z tą tematyką zalicza się "Listę Schindlera" Stevena Spielberga, "Pianistę" Romana Polańskiego oraz "Życie jest piękne" Roberto Benigniego. W przypadku produkcji o walkach w Wietnamie, najbardziej znanymi obrazami są "Full Metal jacket" Stanleya Kubricka, wspomniany "Pluton" i "Byliśmy żołnierzami" Randalla Wallace'a. W ostatnich latach coraz częściej kręcone są również filmy wojenne o konflikcie na Bliskim Wschodzie. Krytyków zachwyciły chociażby "9 kompania" Fedora Bondarchuka, "The Hurt Locker" Kathryn Bigelow oraz "Jarhead: Żołnierz piechoty morskiej" Sama Mendesa.

Filmy wojenne mogą także zawierać sporo elementów kina autorskiego. Przykładami są chociażby "Bękarty wojny" Quentina Tarantino, zawierające typowe dla tego reżysera wątki humorystyczne oraz sceny przesadnej przemocy, a także wspomniane "Full Metal Jacket".

Co jakiś czas powstają również polskie filmy wojenne. W przeciwieństwie do amerykańskich odpowiedników rzadko kiedy posiadają one zrealizowane z rozmachem sceny batalistyczne. Znacznie częściej koncentrują się one na wątku cierpienia żołnierzy i cywilów oraz ich bohaterskich postawach. Za klasykę polskiego kina wojennego uznaje się "Kanał" Andrzeja Wajdy i "Eroicę" Andrzeja Munka. Specyficznym obrazem jest z kolei "Jak rozpętałem II wojnę światową" Tadeusza Chmielewskiego, który wykorzystał burzliwy i tragiczny okres w historii do opowiedzenia zabawnej historii nieokrzesanego żołnierza z Polski. W ostatnich latach rodzimi twórcy kilkukrotnie próbowali zmierzyć się z gatunkiem kina wojennego, czego przykładem jest chociażby "Miasto 44" Jana Komasy i "Karbala" Krzysztofa Łukaszewicza.