Polska na filmowo: zobacz nasz kraj od zupełnie innej strony

** [

10 WSTYDLIWYCH PRZYJEMNOŚCI, KTÓRE KOCHAMY ]( http://film.wp.pl/10-wstydliwych-przyjemnosci-6025278032835713g )* * [

TAK WYGLĄDA RODZEŃSTWO WIELKICH GWIAZD ]( http://film.wp.pl/supergwiazdy-i-ich-rodzenstwo-6025277585678977g )**

Zamek Czocha na Dolnym Śląsku to średniowieczna twierdza malowniczo położona pośród lasów i nad Jeziorem Leśniańskim. Znajdująca się 60 kilometrów od Jeleniej Góry warownia to miejsce tajemnicze, trochę mroczne, ale z pewnością magiczne. I to nie tylko dlatego, że zjeżdżali się tutaj młodzi entuzjaści powieści i filmu o Harrym Potterze (do dziś można w zamku wynająć pokój Harry’ego Pottera).

Czocha to kilkanaście filmów i seriali, które tutaj powstawały, ale także aura mrocznej wojennej przeszłości.

Mało kto wie, że część malowniczych krajobrazów oraz urokliwych zakątków widocznych w obu filmach została nakręcona w Polsce, w kilku miejscach. Tutaj powstało kilka pamiętnych dla filmowej sagi scen. W pierwszej zekranizowanej części siedmioksiągu powieściowego "Opowieści z Narnii" prawdziwe ujęcia Gór Stołowych widoczne są dwukrotnie, reszta to dzieło scenografów w studiu.

Ale reżyser Andrew Adamson – ten sam, który wcześniej był współscenarzystą i współreżyserem kultowego Shreka – postanowił powrócić w polskie Sudety raz jeszcze. W Księciu Kaspianie Góry Stołowe z lasami, a także szczelinami skalnymi, labiryntami i pojedynczymi skałkami o oryginalnych kształtach widoczne są chociażby w długiej scenie snu Łucji.

Żaden polski poligon nie może pochwalić się takim filmowym dorobkiem, jak poligon w Biedrusku pod Poznaniem. Warto o nim wspomnieć tym bardziej, że poligonowe plenery dostępne są dla zwiedzających. W weekendy z uroków poligonu korzystają rowerzyści, miłośnicy nieskażonej przyrody oraz śladów historii. No i amatorzy słynnych produkcji filmowych. Właśnie ze względu na unikatowe bogactwo flory i fauny oraz elementy krajobrazu stepowego – przypominające dawne wschodnie rubieże I Rzeczpospolitej – Jerzy Hoffman zdecydował się umieścić tutaj filmową akcję Ogniem i mieczem. W Biedrusku powstały wszystkie sceny bitewne, wiele potyczek, przejazdy husarii i tatarskich hord. Tutaj także Podbipięta bohatersko zginął od tatarskich strzał, a Jan Skrzetuski przypadkowo uwolnił przywódcę Kozaków pułkownika Chmielnickiego z rąk opryszków. Ta scena otwiera zresztą filmową opowieść. Powstawała ona przy ruinach późnogotyckiego kościoła w Chojnicy, miejscowości, która istniała tutaj jeszcze przed wojną, zanim nie wchłonął jej
poligon. Kościółek zagrał zrujnowaną stanicę na Kresach Wschodnich. Na początku marca 2000 r. ekipa filmowa z Hollywood kręciła w tym miejscu jedną z początkowych scen słynnej amerykańskiej produkcji pod tytułem Dowód życia (tytuł oryginalny: Proof Of Life). W głównych rolach wystąpiły hollywoodzkie megagwiazdy: Meg Ryan i australijski aktor Russell Crowe. Chojnicki kościół na terenie poligonu zagrał meczet w dalekiej Czeczenii, w którym Russell Crowe jako zawodowy negocjator Terry Thorne przygotowuje się do przejęcia zakładnika.

O Cichowie mówi się dziś, że to najbardziej filmowa miejscowość w Polsce. Nad malowniczym jeziorem, pośród lasów, 40 kilometrów od Leszna – można zobaczyć w plenerze dekoracje filmowe wykorzystane przy produkcji Pana Tadeusza w reżyserii Andrzeja Wajdy. To jedynie takie miejsce w Polsce. W 1999 roku wybudowany przez górali folwark Soplicowo trafił wprost z planu filmowego niedaleko Józefowa pod Warszawą do malutkiego, urokliwego Cichowa w gminie Krzywiń, w województwie wielkopolskim. Ta filmowa dekoracja do adaptacji poematu Adama Mickiewicza jest prawdziwym scenograficznym majstersztykiem Allana Starskiego. - Ta scenografia zatykała dech w piersi. A co było w niej nadzwyczajnego? To, że Allan tak ją skonstruował, że po wejściu do niej od razu wszystko jest jasne. Wiadomo, gdzie ma stanąć kamera, wszystko jest logiczne. Teraz mogliśmy kręcić – opowiadał Adek Drabiński, prawa ręka Andrzeja Wajdy, współpracownik reżyserski w filmie.

Dawniej wioska rybacka, a obecnie osada letniskowa położona na Kaszubach, niedaleko Pucka, zagrała w jednym z najgłośniejszych filmów ostatnich lat. Chodzi o obraz Popiełuszko. Wolność jest w nas. Tytułowy bohater filmu - ikona ,,Solidarności’’, niepokorny ksiądz, symbol walki ze zniewoleniem komunistycznym - rzeczywiście wypoczywał w tej urokliwej nadmorskiej miejscowości w sierpniu 1983 r.

Na plaży w Dębkach powstały także nadmorskie sceny do kultowego filmu Marka Koterskiego Dzień Świra. To tutaj przyjechał odpoczywać główny bohater filmu, Adaś Miauczyński, w którego postać tak sugestywnie wcielił się Marek Kondrat.

Jakie filmy i seriale tutaj kręcono:Brat Elvis, Fanaa, Janosik, Janosik - prawdziwa historia, Legenda Tatr, Potop

Dolina Chochołowska to jeden z ulubionych plenerów filmowych dla ekip produkcyjnych kręcących w Tatrach. To tutaj powstało wiele scen do kultowego serialu Janosik z Markiem Perepeczko w roli tytułowej oraz Janosika – prawdziwej historii z Václavem Jiráčkiem jako słynnym słowackim zbójnikiem. Tę drugą, międzynarodową zresztą produkcję, wyreżyserowała wybitna polska reżyserka Agnieszka Holland wraz z córką Kasią Adamik. Prawdziwa filmowa sława Doliny Chochołowskiej zaczęła się od kultowego serialu Janosik z niezapomnianym Markiem Perepeczko w roli głównej. Widzowie pamiętają do dziś serialowe sceny ślubu Janosika i Maryny (Ewa Lemańska) kręcone w krajobrazach doliny oraz z udziałem urokliwej drewnianej kapliczki. Można je zobaczyć w ostatnim, trzynastym odcinku serialu pt. ,,Zdrada’’.

Niewiele jest w Polsce miasteczek z tak nieprawdopodobną historią. Cały ten historyczno-etniczny kocioł skąpany jest w cudownym nadbużańskim krajobrazie, z łąkami, rozlewiskami, malowniczym przełomem rzeki, wniesieniami i naturalnymi panoramami widokowymi. Ta bajkowa kraina od lat przyciąga ekipy filmowe. W poszukiwaniu krajobrazów przedwojennej Wileńszczyzny Andrzej Wajda przyjechał tutaj nakręcić Kronikę wypadków miłosnych, a Jerzy Łukaszewicz znalazł plenery dla wzruszającej historii przedwojennej mistyczki Faustyna. W tytułową postać niezrozumianej przez otoczenie zakonnicy wcieliła się sugestywnie Dorota Segda. W urokach podlaskiego Drohiczyna rozkochał Andrzeja Wajdę aktor Daniel Olbrychski, który tutaj się wychował, a wiele lat temu postawił dom na najwyższej w okolicy skarpie.

W uroczej, otoczonej malowniczymi, kopulastymi wierzchołkami gór oraz podobno najpiękniejszymi świerkami na świecie leży beskidzka wieś Jaworzynka. Wszyscy, którzy tam byli zgodnie powtarzają, że to miejsce magiczne. I to nie tylko ze względu na położenie, na zboczach beskidzkich wzniesień, ale także na bezpośrednią styczność w południowej części wsi (na Trzycatku) z granicami Czech i Słowacji. Czar tej przygranicznej miejscowości przyciągnął ekipę filmową Czterech pancernych, która właśnie tutaj kręciła sceny przyjęcia weselnego Janka Kosa i Marusi Ogoniok oraz Gustlika i Honoraty. Drewniana chata, przed którą odbywało się przyjęcie weselne stoi do dziś. Łatwo do niej trafić. Wystarczy wjechać w Istebnej na drogę nr 943, z której roztacza się piękna panorama Beskidu Śląskiego...

Licząca niewiele ponad czterystu mieszkańców wieś niedaleko Mińska Mazowieckiego, w gminie Mrozy, jest chyba obecnie najbardziej znaną serialową miejscowością w Polsce. Jeruzal oglądało bowiem co tydzień – jako podlaskie Wilkowyje – nawet 7 milionów widzów. Obok zabytkowego osiemnastowiecznego kościoła i dzwonnicy w Ranczu zagrało wiele innych obiektów: autentyczna plebania oraz salka parafialna, czyli organistówka, w której Lucy przeprowadzała lekcje języka angielskiego; szkoła, przystanek PKS, ośrodek zdrowia, gdzie leczy mieszkańców doktor Wezół, domy Więcławskich i miejscowego nauczyciela Tomasza Witebskiego. Dom Hadziuka, czyli jednego z ,,ławeczkowiczów’’ stoi przy drodze wylotowej do Mińska Mazowieckiego, na niewielkim wzniesieniu po prawej stronie. W Jeruzalu położony jest także dziewiętnastowieczny spichlerz oraz jeziorko, które zagrały część tytułowego rancza odziedziczonego przez Lucy. Serialowy dworek z Wilkowyj położony jest w rzeczywistości w Sokulach pod Żyrardowem.

Tę scenę pamiętają chyba wszyscy dorośli Polacy - nie tylko miłośnicy polskiego kina. Prawdopodobnie bez większego ryzyka można powiedzieć, że scena, kiedy Karol Strasburger jako Józef Toliboski wchodzi w białym garniturze do błotnistego stawu, zrywa kwitnące nenufary i kładzie je u stóp Barbary to najbardziej zapamiętana przez Polaków scena w polskim filmie. Wraz z towarzyszącym jej walcem Waldemara Kazaneckiego stanowi coś w rodzaju sceny ikony polskiego kina. Nad staw należący do rezerwatu przyrodniczego Kulak niedaleko Kołodziąża przyjechali między innymi Beata Tyszkiewicz, Jerzy Kamas, Elżbieta Starostecka, no i oczywiście główni bohaterowie tej sceny: Jadwiga Barańska oraz młodziutki Karol Strasburger. Przezorny reżyser - chcąc zapobiec potencjalnym nieszczęściom - nocą poprzedzającą te pamiętne zdjęcia sprawdzał za pomocą długiego drąga poziom wody w stawie. Na szczęście okazało się, że woda sięga najwyżej do pasa.

To niewielkie miasteczko pod Jelenią Górą z urokliwym rynkiem i średniowiecznym klasztorem benedyktynek nazywane jest polskim Hollywood. Nie bez kozery: co rusz wpadają bowiem tutaj ekipy filmowe, aby skorzystać z niepowtarzalnej atmosfery i architektury tej dolnośląskiej miejscowości. To w Lubomierzu powstało jedyne w swoim rodzaju Muzeum Kargula i Pawlaka z pamiątkami z legendarnej produkcji filmowej. Bo Lubomierz to przede wszystkim kultowa trylogia Sylwestra Chęcińskiego o zwaśnionych rodach zza Buga, którzy zostali przesiedleni na ziemie zachodnie. To tutaj powstało wiele scen najpierw do Samych swoich, a potem do Nie ma mocnych i Kochaj albo rzuć. To na rynku w Lubomierzu młody Witia Pawlak kupował kota ,,z miasta Łodzi, z centralnej Polski’’, to uliczkami miasteczka wracał z ujarzmionym przez siebie ogierem. I zamiast z kotem, wrócił do wsi konno.

To malownicze miasteczko położone w Kotlinie Kłodzkiej i jego okolice było naturalną scenerią dla kilku filmów i seriali. W Czterech pancernych i psie Międzygórze i okoliczne góry udawały ussuryjską tajgę, do której trafił młody Polak Janek Kos (pierwszy odcinek pt. ,,Załoga’’).

To tutaj poznaje Grigorija, z którym wdaje się w bójkę, a także podejmuje nieudaną próbę dostania się do polskiej armii (szef radzieckiego wojenkomatu wyrzuca go za drzwi). W Międzygórzu powstały także inne zimowe sceny ważne dla filmu: zabicie tygrysa, wyprawa Janka po korzeń żeń-szeń i schwytanie przez niego japońskiego spadochroniarza. W tej scenie zagrał wodospad Wilczki, drugi co do wielkości wodospad w Sudetach.

Jakie filmy i seriale tutaj kręcono: Akademia Pana Kleksa, Chłopi, Dzieje grzechu, Frankenstein, Hans Christian Andersen, Kariera Nikodema Dyzmy, Lalka, Lotna, Łuk Erosa, Nowe przygody Arsena Lupin, Ojciec Mateusz, Pan Samochodzik i niesamowity dwór, Plebania, Popioły, Wielka miłość Balzaka, Złoto dezerterów.

Któż z nas nie pamięta arcyzabawnych dialogów Nikodema Dyzmy oraz Żorża Ponimirskiego w jednym z seriali wszech czasów, czyli Karierze Nikodema Dyzmy? Rozmowy Romana Wilhelmiego i Wojciecha Pokory – podobnie jak inne serialowe frazy – weszły do naszego języka jako popularne powiedzonka. Do dziś wybuchamy śmiechem po pytaniu Żorża: ,,Rozumie osoba?’’ albo stwierdzeniu (to o pospolitym pochodzeniu Dyzmy), że ,,chamy honoru nie mają’’. Sceny z kultowymi dialogami nakręcono w doskonale zachowanym przypałacowym parku w Nieborowie. W filmowych kadrach widoczny jest piękny starodrzew – nasi bohaterowie rozmawiają akurat pod platanem - a w tle możemy zobaczyć charakterystyczny kanał wodny w pałacowym ogrodzie. Ogród liczy sobie ponad dwieście lat, ma charakter barokowy, a zaplanowany został w stylu francuskim, z niskimi labiryntami z bukszpanu oraz szeroką lipową aleją. To właśnie w tym urokliwym miejscu – na parkowej ławeczce i nad wodą – hrabia Żorż Ponimirski opowiada o łotrostwach obecnego właściciela Koborowa i
swojego szwagra, czyli Leona Kunickiego vel Kunika (Bronisław Pawlik).

Wapienne skałki Obłazowa i Kramnica wraz z przeciskającą się przez nie rzeką Białką tworzą unikatowy, malowniczy przełom, który ze względu na oryginalne walory przyrodnicze chroniony jest jako rezerwat przyrody. To urocze miejsce, wraz z leżącą na północy wsią Nowa Biała kilkakrotnie przyciągało ekipy filmowe. Wieś i rezerwat położone są w podtatrzańskim regionie Spiszu, kilkanaście kilometrów od Nowego Targu. Te unikatowe miejsca - bo także wieś przyciąga niespotykanym, historycznym układem architektonicznym z dwoma równoległymi ulicami - znane są przede wszystkim z serialu i filmu Janosik z 1974 r. Tutaj powstała większość scen przedstawiających zbójników przed jaskinią; tutaj także sfilmowano ujęcia kąpieli zbójników oraz scenę z pierwszego odcinka, kiedy Janosik i Kwiczoł jako więźniowie hrabiego pracują przy wydobywaniu kamieni. W tym również miejscu wspomniany Kwiczoł przesłuchuje z Pyzdrą pojmanego hajduka, który zdradza plan murgrabiego. Polegał on na tym, że to ludzie murgrabiego - przebrani za
zbójników - mają napaść na kupiecką karawanę. Nad brzegiem Białki rozgrywają się także sceny podziału łupów oraz - w odcinku szóstym "Worek talarów" - zbójeckiej uczty z pieczeniem barana.

Jakie filmy i seriale tutaj kręcono:Janosik, Królowa Bona, Nie kłam kochanie, Ogniem i mieczem, Pan Wołodyjowski, Pierścień i róża, Podróż za jeden uśmiech, Potop, Stawka większa niż życie, Szkoła żon (teatr TV)

Pieczołowicie odrestaurowana po wojnie renesansowa rezydencja Pieskowa Skała położona jest w malowniczej Dolinie Prądnika na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego. Od Krakowa dzieli ją 30 kilometrów. Widzowie najlepiej ją chyba pamiętają z kultowego serialu Janosik. Zamek stanowił siedzibę walczącego ze zbójnikami hrabiego Horvatha (Mieczysław Czechowicz). Zamkowe wnętrza oraz dziedziniec zagrały w wielu serialowych scenach: to tutaj tytułowy Janosik, czyli Marek Perepeczko odbija Marynę z rąk hrabiego, to stąd hajducy zabierają Kwiczoła i Pyzdrę na planowaną egzekucję, to na zamku odbywa się bal, na który wkradają się Janosikowi zbójnicy. Warto zwrócić uwagę, że Pieskowa Skała porównywana jest czasami do Wawelu, a to ze względu na oryginalny wewnętrzny dziedziniec otoczony arkadami. Widać go w ostatniej – kulminacyjnej scenie filmu Ogniem i Mieczem, w której to Jan Skrzetuski (Michał Żebrowski) spotyka wreszcie wiernego przyjaciela Michała Wołodyjowskiego, a potem uwalnia Bohuna.

Jakie filmy i seriale tutaj kręcono:Akademia Pana Kleksa, Biesy, Bitwa warszawska 1920, Doktor Ewa, Ewa chce spać, Jakub Kłamca, Jak daleko stad jak blisko, Jan Serce, Lalka, Misja specjalna, Nowy Jork – czwarta rano, Pan Tadeusz, Przedwiośnie, Psy, Życie raz jeszcze, Ukryci, Vabank

Za przyczyną kilku sławnych – i bardzo popularnych tytułów filmowych - Piotrków Trybunalski zajmuje ważne miejsce na ,,plenerowej mapie Polski’’. Kinowym superprzebojem okazała się oczywiście komedia kryminalna Juliusza Machulskiego Vabank, która w znacznej części powstawała właśnie w piotrkowskich wnętrzach i na ulicach. Już pierwsza scena legendarnej komedii – włamanie do jubilera – wprowadza nas w piotrkowskie klimaty. Rozpoczyna się bowiem na ulicy Sieradzkiej, skąd Moks, czyli Jacek Chmielnik wchodzi do sklepu jubilera. Scena napadu nakręcona została w autentycznych wnętrzach galerii Biura Wystaw Artystycznych, która do dziś mieści się w tym samym miejscu, czyli w kamienicy przy ulicy Sieradzkiej 8. Nieopodal piotrkowskiej galerii – przy tym samym trakcie - znajduje się również filmowa siedziba banku Gustawa Kramera, który to bank został skutecznie obrabowany przez kasiarza Henryka Kwinto i jego ludzi. Znajdujące się w kompleksie Starego Miasta zabytkowe siedemnastowieczne zabudowania po klasztorze
pijarów, które na początku dwudziestego wieku Rosjanie przeznaczyli na więzienie, jeszcze w 2003 r. pełniły funkcje aresztu śledczego. Bez wątpienia najsłynniejsze sceny, jakie zostały tutaj nakręcone pochodzą z kultowych Psów Władysława Pasikowskiego. To właśnie z tego aresztu wychodzi Roman Bluszcz, pseudonim ,,Chemik’’ (Jerzy Bończak), na którego czeka Franz Maurer, były funkcjonariusz Służby Bezpieczeństwa. W kultową postać byłego esbeka walczącego z gangsterami wcielił się jak pamiętamy Bogusław Linda. Tutaj także – ale już w scenie kręconej wewnątrz aresztu – Franz wypowiada do Angeli, swojej byłej dziewczyny, słynną sentencję: ,,Nie chce mi się z tobą gadać’’.

To kilkunastotysięczne miasteczko na Dolnym Śląsku, położone 24 kilometry od Wrocławia, na trwałe zapisało się w historii polskiej kinematografii. A to przede wszystkim dzięki legendarnemu filmowi oraz kultowemu serialowi. Chodzi o Popiół i diament Andrzeja Wajdy oraz najpopularniejszy chyba serial w historii telewizji – Czterej pancerni i pies Konrada Nałęckiego. Zarówno w przypadku filmu, jak i serialu kilka scen zostało nakręconych w pobliżu Kaplicy Świętej Jadwigi Śląskiej na Kaplicznym Wzgórzu. W Popiele i diamencie sceny z Kaplicznego Wzgórza rozpoczynają filmową opowieść. Maciek Chełmicki (świetna rola Zbigniewa Cybulskiego) dokonuje pomyłkowo egzekucji na młodych aktywistach. W Czterech pancernych kaplica z aleją lipową widoczna jest w odcinku "Rozstajne drogi": załoga "Rudego 102" wracając ze szpitala wozem cyrkowym napotyka wycofujący się z Pomorza niemiecki oddział. Dzięki fortelowi – wraz z cyrkowcami – biorą do niewoli nieskorych do długiej walki hitlerowców.

Pamiętacie wszechwładnego i sprytnego gospodarza domu Stanisława Anioła? A dostojnego przedstawiciela warszawskiej inteligencji profesora Ryszarda Dąb-Rozwadowskiego? A może przypominacie sobie reprezentanta lumpenproletariatu stolicy, czyli Józefa Balcerka? Postaci te zostały genialnie zagrane przez Romana Wilhelmiego, Mieczysława Voita i Witolda Pyrkosza. Aktorskich gwiazd było zresztą w tym komediowym serialu Stanisława Barei bez liku. Wszyscy oni, i jeszcze wielu innych lokatorów wprowadziło się – choć nie bez kłopotów – do oddanego właśnie bloku przy ulicy Alternatywy 4 na warszawskim Ursynowie. Filmowy blok istnieje naprawdę, tyle tylko że stoi przy ulicy Grzegorzewskiej 3, nieopodal stacji metra Imielin. Po wyjściu z metra trzeba cofnąć się w kierunku ulicy Cynamonowej, a po przejściu kilkuset metrów zobaczymy po lewej stronie – stojący niedaleko szosy – serialowy budynek. Pięciopiętrowy budynek z wielkiej płyty, który znamy z serialu oprócz koloru elewacji zmienił się przez 30 lat niewiele.

Więcej w książce "Polska na filmowo. Gdzie kręcono znane filmy i seriale" oraz na stronie www.polskanafilmowo.pl. (kk/mn)