"Pokłosie", 2012 r.
Jednym z pierwszych filmów, o którym było głośno w tym kontekście, było bez wątpienia "Pokłosie" Władysława Pasikowskiego z 2012 r. na podstawie szeroko dyskutowanej książki "Sąsiedzi" Jana T. Grossa. Produkcja opowiadała o dwóch braciach, Franciszku (Ireneusz Czop) i Józefie (Maciej Stuhr) Kalinach. Pierwszy z nich wyemigrował do Stanów Zjednoczonych za czasów pierwszej "Solidarności", ale przyjechał do Polski na wieść, że jego młodszy brat pozostaje w eskalującym konflikcie z mieszkańcami wsi. Mężczyźni, choć wcześniej skłóceni, wspólnymi siłami odkrywają tajemnicę z czasów okupacji, co ostatecznie wpłynie na życie zarówno ich, jak i całej wioski.
Docenione w środowisku (dwa Złote Orły – za rolę Stuhra i scenografię Allana Starskiego – oraz dwa Złote Lwy – Nagroda Dziennikarzy i Wyróżnienie Jury dla Pasikowskiego) "Pokłosie" wywołało prawdziwą burzę w debacie publicznej. To właśnie wtedy pojawiły się pierwsze głosy, które później będą regularnie słyszane. Przeciwnikom filmu nie podobał się m.in. deprecjonujący sposób, w jaki pokazano polską wieś. Największym zarzutem było jednak uczynienie głównym tematem filmu współodpowiedzialności naszych przodków za Zagładę Żydów na terenach Polski, biorąc na tapet niechlubne wydarzenia z pozostającego pod niemiecką okupacją kraju.
Po seansie w pamięci pozostały przerażające sceny spalenia żywcem kilkuset żydowskich mieszkańców w miejscowej stodole, ale i wywołujący niemałe kontrowersje kadr z ukrzyżowanym na drewnianych drzwiach bohaterem Stuhra, noszącym w dodatku biblijne imię. "Na domiar złego", choć oczywiście była to celowa taktyka, premiera filmu niemal zbiegła się z Świętem Niepodległości, idealnie wpisując się w trwającą od wielu lat dyskusję na temat trudnych relacji polsko-żydowskich. Oliwy do ognia dolał również wspomniany wyżej aktor, który powiedział, że "w Polsce łatwiej jest się przyznać do tego, że się jest gejem niż Żydem".
Film "Pokłosie" znajduje się w ofercie Netfliksa. Można go również wypożyczyć za dodatkową opłatą na platformie Amazon Prime Video.